685
balığının
quyruğunu
görüb,
bir
anda
vəziyyəti
qiymətləndirdi, hər Ģeyi tam anladı və ədəbsizlərlə
mübahisəyə giriĢməyib, əliylə uzağa iĢarə edərək komanda
verdi:
– Fit çal!
Qapıçı güzgülü qapıdan Smolenskinin tininə yel kimi
çıxıb bərkdən fit verdi. Adamlar yaramazları aralığa almağa
baĢladılar, onda iĢə Korovyev qarıĢdı.
– VətəndaĢlar! – titrək nazik səslə qıĢqırdı. – Bu nə
deməkdir? Hə? Ġcazənizlə bunu sizdən soruĢum! Bədbəxt
adam, – Korovyev səsinə yazıqlıq verib, dərhal ağlamsınan
Begemotu göstərdi, – bədbəxt adam bütün günü primus
təmir eləyir, o acıb... bəs valyutanı haradan tapsın?
Adətən, təmkinli, sakit olan Pavel Ġosifoviç acıqlandı:
– Qurtar görüm! – Bu dəfə uzağa artıq səbirsizliklə əl
elədi. Onda qapının yanındakı fit səsləri ətrafı baĢına
götürdü.
Ancaq Korovyev onun çıxıĢından təĢviĢə düĢmədən
sözünə davam elədi:
downloaded from KitabYurdu.org
686
– Haradan olmalıdır? Sizdən soruĢuram! O, aclıqdan,
susuzluqdan üzülüb! Ona istidir. Nə böyük Ģeydir, dadına
baxmaq üçün bu bədbəxt naringi götürüb. Həmin naringinin
də qiyməti vur-tut üç qəpikdir. Di gəl, meĢədəki bülbül kimi
cəh-cəh vururlar, milisi narahat eləyirlər, onu iĢdən ayırırlar.
Bəs ona olar? Hə? – Korovyev bu yerdə paltolu gonbulu
göstərdi və gonbulun sifətində bərk təĢviĢ ifadə olundu. – O
kimdir elə? Hə? Haradan gəlib? Niyə gəlib? Nədir, ondan
ötrü darıxmıĢdıq? Onu dəvət etmiĢik? Əlbəttə, – sabiq
regent kinayəylə ağzını əyib, gücü çatdıqca bağırdı, –
görürsünüz də, yasəmən rəngli Ģıq palto geyinib, qızılbalıq
yeməkdən ĢiĢib, cibi valyutayla doludur, bəs bizimkilərin,
bizimkilərin nəyi var?! Çox acınacaqlı vəziyyətdir!
Acınacaqlıdır! Acınacaqlıdır! – Korovyev qədim toylardakı
sağdıĢ kimi zarıldadı.
Bütün bu gic-gici, yersiz və yəqin ki, siyasi cəhətdən
ziyanlı çıxıĢ Pavel Ġosifoviçi səksəndirdi, ancaq nə qədər
qəribə olsa da, yığılan adamların gözlərindən bu çıxıĢın
onların çoxunda rəğbət oyatdığı hiss olunurdu! Begemot
downloaded from KitabYurdu.org
687
paltarının çirkli yırtıq qolunu gözünə sıxıb iztirabla deyəndə
ki:
– Sağ ol, sadiq dost, zərərçəkənin tərəfini saxladın! –
möcüzə baĢ verdi. Kasıb, ancaq təmiz geyinmiĢ, qənnadı
Ģöbəsindən üç dənə badamlı piroq almıĢ abırlı bir qoca
birdən-birə dəyiĢdi. Gözləri parıldadı, qızardı, içində piroq
olan kağız paketi döĢəməyə atıb:
– Doğrudur! – deyə uĢaq kimi nazik səslə qıĢqırdı.
Sonra məcməyini götürdü, Begemotun məhv etdiyi
Ģokoladdan düzəldilmiĢ Eyfel qülləsinin qalıqlarını atıb, sol
əliylə əcnəbinin Ģlyapasını çıxartdı, sağ əliylə isə məcməyini
zərblə əcnəbinin daz baĢına çırpdı. Elə səs çıxdı ki, yük
maĢınından yerə dəmir təbəqəsi atılanda belə səs çıxır.
Gonbul ağappaq olub, arxası üstə aĢaraq Kerç siyənəyi
çəlləyinə düĢdü və duzlu su ətrafa fontan vurdu. Bu yerdə
ikinci möcüzə baĢ verdi. Çəlləyə düĢən paltolu aksentsiz-
zadsız təmiz rus dilində qıĢqırdı:
– Öldürürlər! Milis! Məni quldurlar öldürür! – Görünür,
sarsıntı nəticəsində indiyə qədər bilmədiyi rus dilinə birdən
yiyələnmiĢdi.
downloaded from KitabYurdu.org
688
Qapıçının fiti kəsiləndə həyəcanlanmıĢ alıcıların
arasında yaxınlaĢan milis dəbilqələri gözə dəydi. Ancaq
məkrli Begemot hamamda suyu vedrəylə skamyaya əndərən
kimi, primusdan benzini qənnadı piĢtaxtasının üstünə tökdü
və benzin öz-özünə alıĢdı. Alov yuxarı qalxıb, meyvə
səbətlərinin qəĢəng kağız lentlərini yandıra-yandıra piĢtaxta
boyu yayıldı. Satıcı qızlar çığırtıyla piĢtaxtanın arxasından
götürüldülər və onlar qaçan kimi pəncərələrin kətan
pərdələri, döĢəmə od tutdu. Adamlar o saat hay-həĢir
qoparıb, daha lazım olmayan Pavel Ġosifoviçi ayaqlayaraq
qənnadı Ģöbəsindən kənara sıçradılar, balıq Ģöbəsindəki
satıcılar isə iti bıçaqları əllərində bir-birinin dalınca arxa
qapıya tərəf götürüldülər. Paltolu vətəndaĢ siyənək
həlməĢiyinə bulaĢmıĢ halda piĢtaxtadakı qızılbalığın
üstündən aĢıb onların arxasınca cumdu. Xilas olmağa
çalıĢanların basabasında giriĢ qapısının ĢüĢələri sınıb
cingiltiylə yerə töküldü, hər iki yaramaz – Korovyev və
qarınqulu Begemot isə harasa yoxa çıxdılar, hara –
bilinmədi. Torqsindəki yanğının Ģahidləri sonra danıĢırdılar
ki, guya, hər iki xuliqan tavana qalxıb orada uĢaq Ģarı kimi
downloaded from KitabYurdu.org
689
partlayıb. Əlbəttə, əhvalatın məhz belə olması Ģübhəliydi,
ancaq görmədiyimizi deyə bilmərik.
Amma bilirik ki, Smolenskidəki hadisədən düz bir
dəqiqə sonra Begemotla Korovyev artıq bulvarın səkisində,
elə Qriboyedovun xalası evinin yanındaydılar və Korovyev
dəmir çəpərin qarĢısında dayanıb dedi:
– Paho! Bu ki yazıçılar evidir! Bilirsən, Begemot, mən
bu ev haqqında çox yaxĢı sözlər eĢitmiĢəm. Dostum, buevə
diqqət elə. DüĢünmək xoĢdur ki, bu damın altında bir yığın
istedad yetiĢir.
– Oranjereyadakı ananaslar kimi, – deyərək Begemot
açıq-sarı sütunlu evə yaxĢı tamaĢa eləmək üçün dəmir
çəpərin beton bünövrəsinə çıxdı.
– Tamamilə doğrudur, – Korovyev ayrılmaz yol
yoldaĢıyla razılaĢdı, – düĢünəndə ki indi bu evdə "Don
Kixot"un, ya "Faust"un, ya lənət Ģeytana, "Ölü canlar"ın
gələcək müəllifi yetiĢir, adamın ürəyi Ģirin duyğu ilə
çırpınır! Hə?
– Adamı dəhĢət basır! – Begemot təsdiq etdi.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |