690
– Bəli, – Korovyev sözünə davam elədi, – öz həyatını
fədakarcasına Melpomenanın, Poliqimniyanın və Taliyanın
xidmətinə verməyi qərara alan bir neçə min mücahidi bir
damın altında birləĢdirən bu evin parniklərindən çox qəribə
Ģeylər gözləmək olar. Təsəvvür eləyirsən, onlardan hansısa
biri baĢlanğıc üçün bir "MüfəttiĢ", aĢağısı bir "Yevgeni
Onegin" ortaya qoysa, necə hay-küy qopar!
– Çox sadə, – Begemot yenə təsdiq etdi.
– Bəli, – Korovyev fikirli halda barmağını qaldırdı, –
ancaq! Ancaq deyirəm və bunu təkrar eləyirəm – ancaq!
Əgər ĢüĢəbənddə yetiĢdirilən bu zərif bitkilərə hansısa
mikroorqanizm hücum eləməsə, kökünü zədələməsə, əgər
onlar çürüməsə! Ananaslarda belə Ģeylər olur! Ay-ay-ay,
özü də necə olur!
– Yeri gəlmiĢkən, – Begemot yumru baĢını dəmir
çəpərdəki deĢikdən içəri soxaraq xəbər aldı, – onlar eyvanda
neyləyirlər?
– Çörək yeyirlər, – Korovyev izah elədi, – mənim
əzizim, əlavə olaraq deyim ki, burada kifayət qədər yaxĢı və
ucuz restoran var. Mən isə hər bir turist kimi uzaq səfərdən
downloaded from KitabYurdu.org
691
əvvəl qəlyanaltı eləyib, bir parç buz kimi pivə içmək
istəyirəm.
– Mən də, – Begemot dedi və hər iki yaramaz cökə
ağaclarının altındakı asfalt cığırla fəlakət hiss etməyən
restoranın eyvanına doğru addımladı.
Ağ corablı, baĢına da ağ beret qoymuĢ solğun bənizli
bir qadın eyvanın küncündəki sarmaĢıqlı giriĢin ağzında
Vyana stulunda kefsiz halda oturmuĢdu. Onun qarĢısındakı
adi mətbəx stolunun üstündə kontor dəftərinə oxĢar qalın
dəftər vardı və restorana girənləri nəyə görəsə bu dəftərə
qeyd eləyirdilər. Korovyevlə Begemotu məhz həmin qadın
saxladı.
– Sizin vəsiqələriniz? – O, Korovyevin pensnesinə,
Begemotun primusuna və cızılmıĢ dirsəyinə təəccüblə baxdı.
– Sizdən çox-çox üzr istəyirəm, nə vəsiqə? – Korovyev
heyrətlə soruĢdu.
– Siz yazıçısınız? – öz növbəsində qadın ĢoruĢdu.
– Sözsüz, – Korovyev ləyaqətlə cavab verdi.
– Sizin vəsiqələriniz? – qadın təkrar elədi.
– Mənim gözəlim... – Korovyev nəvaziĢlə sözə baĢladı.
downloaded from KitabYurdu.org
692
– Mən gözəl deyiləm, – qadın onun sözünü kəsdi.
– Ah, çox heyif, – Korovyev məyus halda sözünə
davam elədi, – neyləyək, istəmirsinizsə, olmayın, ancaq çox
xoĢ olardı. Doğrudanmı, Dostoyevskinin yazıçılığına
inanmaq üçün ondan vəsiqə tələb etmək lazımdır? Siz onun
hər hansı romanından istənilən beĢ səhifəni götürün və
vəsiqəsiz-zadsız
qarĢınızdakının
yazıçı
olduğuna
inanacaqsınız. Güman eləyirəm onun heç vəsiqəsi də
olmayıb! Sən necə fikirləĢirsən? – Korovyev Begemotdan
xəbər aldı.
– Mərc gəlirəm ki, olmayıb, – o, primusu stolun
üstündəki dəftərin yanına qoyub, hisli alnının tərini əliylə
sildi.
– Siz Dostoyevski deyilsiniz, – Korovyevin çaĢdırdığı
qadın dedi.
– Nə bilmək olar, – o cavab verdi.
– Dostoyevski ölüb, – qadın inamsızlıqla dedi.
– Etiraz eləyirəm! – Begemot qızğıncasına ucadan dedi.
– Dostoyevski ölməzdir!
– VətəndaĢlar, vəsiqələriniz, – qadın dedi.
downloaded from KitabYurdu.org
693
– Əfv edərsiniz, axı bu gülüncdür, – Korovyev
inadından dönmürdü, – yazıçının yazıçılığını heç də vəsiqəsi
yox, yazdığı müəyyən edir! Siz haradan bilirsiniz ki, mənim
baĢımda hansı ideyalar qaynayır? Ya bu baĢda? – O,
Begemotun baĢını göstərdi, sanki, qadının yaxĢı-yaxĢı
baxması üçün Begemot da tez-tələsik kepkasını çıxartdı.
– VətəndaĢlar, imkan verin keçsin, – qadın artıq
əsəbiliklə dedi.
Korovyev və Begemot kənara çəkilib boz kostyumlu,
köynəyinin yaxalığı pencəyin üstünə çıxmıĢ, qalstuksuz, ağ
yay köynəyində və qoltuğunda qəzet olan hansısa yazıçıya
yol verdilər. Yazıçı mehribancasına qadına baĢıyla salam
verdi, ayaqüstü dəftərə cızma-qara eləyib, eyvana qalxdı.
– Heyif, heyif, – Korovyev dərdli-dərdli dedi, – biz
sərgərdan bədbəxtlərin arzuladığı buz kimi soyuq pivə bizə
yox, ona qismət olacaq. Vəziyyətimiz çox müĢkül və
kədərlidir, bilmirəm neyləyək.
Begemot yalnız acı-acı əllərini yellədib, kepkasını piĢik
tükünə çox oxĢayan tüklü, yumru baĢına qoydu. Bu zaman
qadının baĢı üzərində asta, ancaq hökmlü bir səs eĢidildi:
downloaded from KitabYurdu.org
694
– Buraxın, Sofya Pavlovna.
Dəftərli qadın heyrətləndi; sarmaĢıqlı giriĢdə frak
geyinmiĢ dəniz quldurunun ağ sinəsi və sivri saqqalı peyda
oldu. O, bu iki Ģübhəli səfilə mehribanlıqla baxıb, hələ
üstəlik, onları əliylə içəri dəvət elədi. Ġdarə etdiyi restoranda
Arçibald Arçibaldoviçin hörməti böyük idi və Sofya
Pavlovna itaətkarcasına Korovyevdən soruĢdu:
– Soyadınız nədir?
– Panayev, – o, nəzakətlə cavab verdi. Qadın bu soyadı
yazıb, sual dolu baxıĢlarını Begemota dikdi.
– Skabiçevski, – nəyə görəsə öz primusunu göstərib
ciyildədi. Sofya Paviovna bunu da yazıb, qol çəkmək üçün
dəftəri onlara sarı itələdi. Korovyev "Panayev" soyadının
qarĢısında "Skabiçevski", Begemot isə Skabiçevskinin
qarĢısında "Panayev" yazdı.
Arçibald Arçibaldoviç Sofya Pavlovnanı tamam heyrətə
salıb füsunkarcasına gülümsəyərək qonaqları eyvanın ən sıx
kölgəlik olan, yanında sarmaĢıqların arasından düĢən gün
iĢığının oynaĢdığı ən yaxĢı stola tərəf apardı. Sofya
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |