Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
13
– Yüzə yüz! – deyə təsdiqlədi. – Heyrətamizdir! – çağırılmamıĢ həmsöhbət nəyə görəsə oğrun-oğrun ətrafına boylanıb səsini qısdı: – Zəhlənizi tökdüyümə görə üzr istəyirəm, ancaq mən belə baĢa düĢdüm ki, siz hələ, üstəlik, Allaha da inanmırsınız? – O, qorxduğunu göstərib əlavə etdi: – And içirəm, heç kəsə deməyəcəyəm. – Bəli, biz Allaha inanmırıq, – Berlioz əcnəbinin ürkməyinə gülümsədi, – özü də bu barədə tam sərbəst danıĢmaq olar. Əcnəbi skamyanın söykənəcəyinə yayxanıb, təəccübdən, az qala, qıĢqırdı: – Siz ateistsiniz?! – Bəli, biz ateistik, – Berlioz gülümsəyərək cavab verdi, Bezdomnı isə hirsli-hirsli düĢündü: "Qır-saqqız olub ha, əcnəbi qaz!" – Ah, necə gözəldir! – qəribə əcnəbi ucadan deyib, gah bu, gah da o biri ədibə baxdı. – Bizim ölkədə ateizm heç kimi təəccübləndirmir. downloaded from KitabYurdu.org
14
– Berlioz diplomatcasına nəzakətlə dedi, – bizim əhalinin əksəriyyəti Ģüurlu surətdə çoxdandır Allah haqqında nağıllara inanmır. Bu yerdə əcnəbi belə bir hoqqa çıxartdı: ayağa qalxıb heyrətlənmiĢ redaktorun əlini sıxdı: – Ġcazə verin, sizə səmimi-qəlbdən minnətdarlığımı bildirim! – Nəyə görə siz ona minnətdarlıq edirsiniz? – Bezdomnı gözlərini döyərək soruĢdu. – Bir səyahətçi kimi mənə xeyli maraqlı olan mühüm məlumata görə, – qəribə əcnəbi barmağını mənalı Ģəkildə qaldırıb izah etdi. Mühüm məlumat, görünür, doğrudan da, səyahətçiyə güclü təsir bağıĢlamıĢdı, çünki o, ətrafındakı binaları qorxa- qorxa süzdü, elə bil, hər pəncərədə ateist görəcəyindən ehtiyatlanırdı. "Yox, o, ingilisdir..." – Berlioz fikirləĢdi, Bezdomnı isə: "Çox maraqlıdır, bu, rus dilini haradan belə öyrənə bilib!" – deyə düĢündü və yenə sifətini turĢutdu. downloaded from KitabYurdu.org 15
– Ancaq icazənizlə soruĢum, – xarici qonaq narahat düĢüncələrdən sonra dilləndi, – bəs onda Allahın varlığını təsdiqləyən o beĢ sübutu neyləyək? – Əfsus, – Berlioz təəssüfləndi, – bu sübutların heç biri heç nəyə yaramır və bəĢəriyyət onları çoxdan arxivə verib. RazılaĢın ki, elmi cəhətdən Allahın varlığını təsdiqləyən heç bir sübut ola bilməz. Əhsən, – əcnəbi qıĢqırdı, – əhsən! Siz narahat qoca Ġmmanuilin bu barədəki fikirlərini büsbütün təkrar etdiniz. Ancaq məzəlisi budur: o, beĢ sübutun hamısını yerləyeksan elədi, sonra isə özünə gülürmüĢ kimi, öz altıncı sübutunu yaratdı! – Kantın sübutu da, – savadh redaktor nəzakətlə gülümsəyərək etiraz etdi, – inandırıcı deyil. ġiller nahaq yerə deməyib ki, Kantın bu məsələ ilə bağlı mühakiməsi ancaq qulları razı sala bilər, ġtraus isə, sadəcə, bu sübutlara gülüb. Berlioz danıĢa-danıĢa fikirləĢirdi: "Axı bu kimdir? Rus dilində niyə belə yaxĢı danıĢır?" downloaded from KitabYurdu.org 16
– Belə sübutlarına görə bu Kantı tutub üçilliyə basasan Solovkiyə! – tamamilə gözlənilmədən Ġvan Nikolayeviç guruldadı. – Ġvan! – Berlioz pərt halda pıçıldadı. Ancaq Kantı Solovkiyə göndərmək təklifi əcnəbini nəinki heyrətləndirdi, əksinə, hətta vəcdə gətirdi. – Elədir ki var, – o qıĢqırdı və Berlioza baxan yaĢıl sol gözü parıldadı, onun yeri elə oradır! Axı mən o zaman səhər yeməyində ona demiĢdim: "Professor, özünüz bilərsiniz, ancaq fikirləriniz nəsə dolaĢıqdır! Bəlkə də, ağıllıdır, ancaq həddindən artıq anlaĢılmazdır! Sizi məsxərəyə qoyacaqlar!" Berliozun gözləri bərəldi. "Səhər yeməyində... Kanta? Bu nə sayıqlayır?" – Ancaq, – əcnəbi Berliozun heyrətinə fikir vermədən, üzünü Ģairə tutaraq davam etdi, – Solovkiyə göndərmək o səbəbdən mümkün deyil ki, o, yüz ildən artıqdır Solovkidən daha uzaq yerdədir və sizi inandırıram, onu həmin yerdən heç vəchlə çıxarmaq olmaz! – Təəssüf! – davakar Ģair söyləndi. downloaded from KitabYurdu.org 17
– Mən də təəssüflənirəm! – Naməlum Ģəxs onunla razılaĢdı və gözlərini parıldadaraq sözünə davam etdi, – Ancaq məni belə bir məsələ narahat edir: əgər Allah yoxdursa, sual olunur, insan həyatını və ümumiyyətlə, dünyanın qaydalarını kim nizamlayır? – Elə insan özü nizamlayır, – boynumuza alaq ki, çox da aydın olmayan bu suala Bezdomnı acıqlı cavab verməyə tələsdi. – BağıĢlayın, – naməlum Ģəxs mülayimcəsinə cavab verdi, – idarə etmək üçün gərək, heç olmasa, müəyyən bir müddətə dəqiq planın ola. Ġcazənizlə soruĢum, insan necə idarə edə bilər ki, gülməli dərəcədə qısa bir müddət üçün, deyək, min il üçün plan qurmaq imkanına malik olmadığı bir yana, hətta öz sabahkı gününə belə cavabdeh deyil? Həqiqətən də, – bu yerdə əcnəbi Berlioza tərəf döndü, – təsəvvür edin, misal üçün, siz baĢlayırsınız özünüzü, baĢqalarını idarə etməyə, əmrlər verməyə, necə deyərlər, get-gedə iĢə alıĢırsınız və birdən sizdə... öhö... öhö... ağciyər sarkoması peyda olur... – bu yerdə əcnəbi Ģirin-Ģirin gülümsədi, sanki, ağciyər sarkoması haqqındakı fikir ona downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|