YüZÜNCÜ yil üNİversitesi fen biLİmleri enstiTÜSÜ

boşluğu. Kalıcı 
bir 
blastösol. 
    
 
PSI: Basınç göstergesi. Pound square inch. Pound / inch kare olarak basıncı 
gösterir. Standart otoklavlamada kullanılan sıcaklık değeri 121 °C 'da basınç 15 psi 'dir.  
 
Psikrofil: Serini seven (15 °C altında sıcaklıkları seven) ve bu sıcaklıklarda 
optimum gelişen. Bazı mikrokoklar tipik psikrofil karakterli bakterilerdir. Psikrofil 
mikroorganizmalar ile ilgili çalışmalarda inkübasyon sıcaklığı genel olarak +7 °C 'dır. 
Ayrıca bakınız; mezofil, termofil, ekstrem termofil, termolabil, termostabil, psikrotrof,  
 Psikrotrof: Aslen mezofil karakterli olduğu halde psikrofil sınırlarında da 
gelişebilen, soğuğa dayanıklı,  
 
Psikrotolerant:  Yersinia enterocolitica ve Listeria monocytogenes tipik 
psikrotrof bakterilerdir. Ayrıca bakınız; psikrofil, mezofil, termofil, ekstrem termofil, 
termolabil, termostabil, termodurik    
Psilopsida:  Çıplak bitkiler. Tracheaphyta’nın bir alt filumu, en ilkel vasküler 
bitkilerdir. Bunlar köksüzdü veya yapraksız ya da pula benzer küçük yaprakları vardır. 
Günümüzde yaşayan yalnız üç türü bilinmektedir. 
 Pteropsida: Kanatlı bitki. Eğrelti otları, kozalaklı bitkiler  ve çiçekli bitkileri 
kapsayan Tracheophyta’nın bir alt filumu. Bitki dünyasındaki en geniş grup. 
 Puberulent: Seyrek tüylü. Yüzeyi ince kısacık yumuşak seyrek tüylerle kaplı 
olan. 
 Pubesent:  Kısa yüzeyli.Yüzeyi çok kısa, zayıf ve sık tüylerle kaplı olan.
 
Pulvinus: Yaprak yastığı.Yaprak sapının gövdeye birleştiği yerde bulunan 
yastığa benzer şişkinlik. 
 
 
 
 
 
 
 
 Punktat: Benekli, noktalı. Kalem ucu ile yapılmış gibi dağınık benekleri, noktalı 
olan.  
Punktulat: Benekcikli, noktacıklı. Yüzeyde küçük benekcik ve noktaları olan.
 
Pupa: Yarı ergin böcek. Bir böcek gelişmesinde larva ve ergin dönemleri 
arasındaki bir evre. Beslenmeyen ve hareket edemeyen bir hayat formu. 
 Puplaşma: Erginleşme evresi. Bazı böceklerin larva evrelerinin sonunda 
beslenmesiz ve hareketsiz belli bir zaman devresine girerek ergin organizmaları 
meydana getirmesi olayı. 
 Pustikulat, 
Pustulat: Siğilli, siğil  şeklinde çıkıntıları olan. Yüzeyi küçük ve 
hafifçe kabarık, siğile benzer kabarcıklarla kaplı olan. 
 
 
 
Pürinler: Pure ürinin karışımı. Çift halkalı bazlar Birbirine bağlanmış iki 

---

halkada karbon ve azot atomları içeren organik bazlar. Nükleik asitlerin ATP, NAD ve 
diğer biyolojik aktiviteli maddelerin bileşenleri  
 Pütrifaksiyon: 
Çürüme. Amino asit ve proteinlerin enzimatik yoldan anaerobik 
bozulumu. 
  
R 
plazmidi: 
Mikroorganizmanın anti mikrobiyel maddelere dayanıklılığını 
sağlayan genleri içeren plazmit. Ayrıca bakınız; direnç faktörü.    
 
 
Radial Segmentasyon:  Işınsal oluşum. Embriyoda, oluşan yeni hücrelerin 
birbirinin üzerine veya yanına gelecek şekilde ilerlediği segmentasyon tipi. 
 
Radial Simetri:  Işınsal simetri. Vücuttan diklemesine (yere paralel olarak) 
geçen tüm düzlemlerin, vücudu eşit iki parçaya ayırdığı simetri tipi. 
 
 
Radiat:  Işınsal. Bir merkezden çıkan ve yayılan yapılan için kullanılır.
 
Radikula: Kök veren. Tohumlu bitkilere ait hipokotilin kök veren kısmı. 
 Radula: Törpü organı. Kiton, salyangoz, mürekkep balığı bazı Mollusk’ların 
sindirim sistemindeki törpüye benzer bir yapı. 2.Yumuşakçalarda, üzerinde kitin diş 
sıraları taşıyan, ağız içi rende organı, dişi dil. 
 Radyobiyoloji: 
Radyasyon bilimi. Radyasyonun canlılar üzerine nasıl etki 
ettiğini inceleyen bilim dalı. 
 Radyoekoloji: Radyoçevre bilimi. Radyason ve ekolojik sistem arasındaki 
ilişkiyi inceleyen bilim dalı. 
 Radyoimmunoassay: 
Antikor tekniği. Radyoaktif olarak işaretli özel antikorlar 
kullanılarak antikor veya antijenlerin aranması ve ölçülmesi için kullanılan çok hassas 
bir teknik. 
 Rafe: Omurgamsı. Ovülün fonikulus ile birleştiği yerde meydana gelen çizgi ve 
omurga.  
 Rahilla: Çiçek ekseni. Poaceae  ve  Cyperaceae familyalarında spikeletleri 
taşıyan eksen. Çiçeklerin dizildikleri eksen.  
 Rahis: Bileşik yaprak ekseni. Bileşik yapraklarda yaprakcık saplanılın bağlı 
olduğu ana eksen veya bir çiçek durumunda tüm çiçekleri taşıyan ana eksen. 
 Rasem: Salkım, tek salkım. Bir ana eksen ve üzerine dizilmiş saplı çiçeklerden 
oluşan çiçek kümesi. 
 Rasemus: Çiçek salkım dallanması. Monopodial dallanmalı (salkım  şeklinde) 
çiçek durumu. 
 Rassenkreis: Bir populasyonun coğrafik alt türlerinin geniş bir alana yayılmış 
grupları. Her alt tür kendisine komşu olandan bazı bakımlardan farklıdır fakat 

---

birbirleriyle çiftleşirler. Ancak serinin iki ucundaki gruplar tamamen farklı olabilir ve 
belirgin şekilde birbirleriyle döllenmeleri azalmıştır.  
 Raşitizm: D vitamin eksikliği, kemik zayıflığı. Çocuklarda D vitamini 
yetersizliğinde bacaklarda görülen X ya da O şeklinde çarpıklık.  
 Reabsorbsiyon: Geri emilim, geri emme-verme. Böbreğin kıvrılmış tüplerinin 
hücreleri tarafından glomerulus süzücülerinden bazı maddelerin seçilerek emilmesi ve 
bu salgıların kana verilmesi için kullanılan terim.   
 
Readycult Enterococci Broth: Enterokokların araştırılmasında kullanılan 
besiyeri.  
 
Red-Tide: Kırmızı kuşak. Dinoflagellata takımında yer alan alglerin, yılın beli 
dönemlerinde okyanuslarda çok hızlı bir şekilde çoğalmaları ve bu alglerin içerdikleri 
pigmentin renginin suda yoğunlaşması sonucu ortaya çıkan görüntü. 
 
 Redüksiyon:  İndirgenme. Bir molekül ya da atoma elektronların eklenmesi, 
oksidasyonun tersi.   
Redya: Salyangozlular. Trematoda’ların hayat devresindeki ikinci evre. 
Salyangozda redyalar eşeysiz olarak serkaryaları oluşturur. 
 Reflaktör 
Periyodu: Sinir tepki ara süresi. Bir sinir ya da kas lifinin bir impulsa 
tepkisinden sonra, yeni bir tepki gösterişe dek geçen zaman süresi. 
 
 Refleks: Tepki, istemsiz hareket. Verilen bir uyartıya karşı doğuşsal, otomatik 
ve istemsiz bir tepki şekli olup işe karışan sinirlerin anatomik ilişkileriyle saptanır. 
 
Refleks yayı: Tepki yayı,  İstem dışı hareket sinirleri. Duyu, ara ve motor 
nörondan oluşan en basit mekanizma.  
 Refraktometri: Işık kırılma ölçülmesi. Işığın kırılmasına dayanan refraktometre 
denilen aletle yapılan ölçme metodu. 
 Rejenerasyon: Yenilenme, onarılma. Bir organizmanın kopan ya da yaralanan 
doku parçasının yeniden büyümesi.   
 Regülatör 
genler: Düzenleyici genler, şifre geni. Repressör proteinlerin sentezi 
için şifre veren özel genler. 
 Rekapitulasyon: Atasal rüya, atasal tekrarlılık. Embriyonun, gelişim seyri 
içinde evrimsel atalarının embriyonik gelişim evrelerini kısaca tekrar etmesi. 
 
Rekombinant DNA: Birleşmiş DNA. Farklı biyolojik kaynaklardan elde edilen 
DNA moleküllerinin birleşmesinden oluşan yapı.  
 
 
Rekombinasyon: Gen kombinasyonu. Mevcut genlerin yeni genotipleri 
oluşturacak şekilde bir araya gelmesi. 
 
 

---