Zabit ve Kumandan ile Hasb-ı Hâl
Yüklə 4,74 Kb. Pdf görüntüsü
|
33 üstünden hiçbir emir ve fikir alamayacağı durumla karşılaşabilir. İşte bu sebeple, gerek komutanların gerek askerlerin kendiliğinden düşünerek iş yapabilecek meziyette yetiştiklerine kanaat getirilmeden bir askerî birliğin, bir ordunun güvenilecek ve dayanılacak kuvvet olarak bilinmesi ihtiyatsızlıktır, felakettir. Bu kuvveti meydana getirenler, genel hayatları, fikirleri, hareket serbestileri bastırılmamış güçlü, neşeli asker ve subaydan oluşursa böyle bir askerî birlikte düşünerek kendiliğinden iş görme yeteneği fazlasıyla ortaya çıkar. İtalyan Muharebesi’nde, Derne kuvvetlerine komuta ettiğimiz sürede her gün bu gerçeği ispat eden birçok örnek gördük. Derne kuvvetlerini oluşturan bedeviler, bu tip insanlardı. Başlarındaki subaylar da -her şeye rağmen- fikirlerini, hareket serbestilerini ezdirmemiş gençlerdi. İtalyanların, filan veya falan istikamette bir hareketleri, bir çıkışları haber alınır alınmaz, emir beklemeksizin her mücahit tüfeğini kaparak içtima yerine koşardı. Emir verilmesi gecikirse kendiliğinden düşman istikametine doğru giderdi. Bu tavrını da şu fikri hükme dayandırırdı: “Mademki düşmanın bir hareketi söz konusudur, o hâlde muharebe ihtimali Zabit ve Kumandan ile Hasb-ı Hâl 34 vardır. Muharebe için düşmanı ordugâhımızda beklemek olmaz. Onu uzaktan karşılamak daha güzeldir. Düşman azsa yetişebilenlerimiz durdurur veya uzaklaştırır; çoksa bütün mücahitler gelinceye dek ateş açarak hareketi yavaşlatır, gerekirse biraz geriye çekiliriz. İleri gitmek, beklemekten yeğdir. Hiçbir şey yapamazsak düşmanı görür, kuvvetini anlar, merakımızı gideririz.” Bu mücahitlerin her biri, ileri ya da geri harekâtta; nereden, nasıl gitmek, nerede nasıl durup ateşe başlanacağını emir beklemeksizin kendiliğinden anlar ve uygularlardı. Yeter ki onlara genel istikamet ve fikirler isabetle gösterilsin. Diğer yerlerde olduğu gibi, Derne’de de bir yıl boyunca İtalyanları mağlup ederek üç kilometrelik bir alandaki istihkâmlarda hapseden kuvvet, kendiliğinden harekette, Osmanlı kuvvetini oluşturanların İtalya ordusunu oluşturanlardan daha bilgili oldukları söylenebilir. Sayı, top, tüfek, mühimmat, teknik yönden üstünlük göz önüne alınırsa Orta Çağdan kalma bir örnek olan Derne’deki az kuvvetin, son asrın bütün gelişmelerinden yararlanan bir ordunun karşısında bir gün dahi durmaması gerektiği kabul edilmeliydi. Zabit ve Kumandan ile Hasb-ı Hâl 35 Görülüyor ki eldeki vasıta, Orta Çağdan kalma bir nitelik taşısa da onun parçaları, yapılacak görev için her adımda bir emre, uyarıya ihtiyaç göstermeden kendiliğinden hareket bilgisini almış durumdadır. Karşısındaki bu özellikten yoksun kaldıkça gelişmelerin en büyük yardımlarıyla mutlu olsa bile, muzaffer olamaz. Tarih diyor ki orduların, ağırlıklı olarak sağlam bünyeli, yetenekli askerlerden meydana geldiği devirlerde, yani eski askerlik usulünün geçerli olduğu zamanlarda, ordularda inisiyatif o derecede belirgindi ki üstler bu hususiyetin yokluğundan değil, aksine aşırılığından endişeye düşerlerdi. Bir orduyu meydana getiren unsurlardan her birinin, bizzat her işi düşünüp kendiliğinden yapıvermekteki derecesi aşırıya giderse ciddi bir endişeye değer. Çünkü, kendiliğinden görülen işler olumlu oldukça ne kadar takdire şayan ise amaca aykırı olduğunda da o kadar eleştiriye açıktır. Hâlbuki her hareketin amaca uygunluğu, her türlü durum ve şartlar dâhilinde, amacı açıkca görebilmeye bağlıdır. Bu hususta kolordulara, tümenlere komuta edenlerle bir taburda, bölükte olup avcı hattında gördükleri sınırlı olanların kavrayış hükümleri elbette farklıdır. Bundan Zabit ve Kumandan ile Hasb-ı Hâl 36 dolayıdır ki talimnamelerde kendiliğinden harekete bazı sınırlar çizilir ve denir ki: “astların bağımsız hareketleri keyfî davranış hâline gelmemelidir.” Harpte, büyük başarıların hareket noktasını oluşturan müstakil faaliyet, gerekli sınırlar çerçevesinde olmalıdır. Kendiliğinden hareket yeteneğiyle, komutanlarını memnun, düşmanları üzen bedevi mücahitler, bu hususta aşırılığa kapıldıkça sonuçları kötü olmuştur. Her hareketin, iyi ve kötü tarafını değerlendirmek için bizzat düşünmeyi ve muhakemeyi; fikrî muhakemenin ancak ilgisi durumunda iş görmenin alışkanlık hâline getirilmesi genelde kötü olmayabilirse de orduda üst makama geçenlerin, henüz o makama geçmek için yaşı, tecrübesi ve rütbesi müsait olmayanlardan, genellikle daha geniş, etraflı ve derin kavrayışa sahip bulunduklarını kabul etmek gerektiğinden dolayı, astın üstün emrettiği hususların mahiyetini anlayamasa bile uygulamaya mecbur tutulması, ordunun temel disiplin ruhunun gereğindendir. İnisiyatifin sınır tanımazlık derecesine vardırıldığı bir orduda, herkes bizzat kendisi olur. Amir ve ast yoktur. Dolayısıyla itaat ve disiplin dahi kurulamaz. Son asır ordularını teşkil eden askerlerin büyük kısmı, gönüllü olarak askerlik hizmeti yapanlardan ibaret Zabit ve Kumandan ile Hasb-ı Hâl Yüklə 4,74 Kb. Dostları ilə paylaş:
|