Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Harakatga doir masala va uning turlari

―Harakat‖ga doir masala deb, tarkibiga harakatni xarakterlovchi miqdorlar, ya‘ni tezlik, vaqt va masofa kirgan masalalarni atash mumkin.

―Harakat‖ so‗zi har xil tipdagi masalarda: oddiy uchlik qoidaga doir masalalarda, ikki ayirma bo‗yicha noma‘lumni topishga doir masalalarda va boshqa xil masalalarda uchraydi. Ammo bu masalalar harakatga doir masalalar turiga kirmaydi.

Matematika o‗qitish metodikasida harakatga doir masalalar jumlasiga harakatni xarakterlovchi uchta miqdor-tezlik, vaqt va masofa orasidagi bog‗lanishlarni topishga doir masalalar kiritiladi, bu masalalarda aytilgan miqdorlar yo‗naltirilgan miqdorlar sifatida qatnashadi. Xususan, quyidagi masalalar harakatga doir masalalar jumlasiga kiradi:

1. 
   bir jism harakatiga doir hamma sodda va murakkab masalalar (bu masalalarda miqdorlardan biri - tezlik, vaqt yoki masofa-qolgan ikkitasiga bog‗liq holda qatnashadi);
   
2. 
   uchrashma harakatga doir masalalar;
   
3. 
   ikki jismning qarama-qarshi yo‗nalishdagi harakatlariga doir masalalar;
   
4. 
   ikki jismning bir yo‗nalishdagi harakatiga doir masalalar (masalalarning bu turi boshlang‗ich maktabda qaralmaydi).