5
birlər haqqında", 2006-cı il 24 mart tarixli "Azərbaycan Res-
publikasında bioloji müxtəlifliyin qorunması və davamlı istifa-
dəsinə dair Milli Strategiya və Fəaliyyət Planı"na dair, "Bakı
və Abşeron yarımadasının palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbi-
ət Qoruğunun yaradılması haqqında" və digər sərəncamlarla
xeyli işlərə start verilmişdir.
Qeyd edək ki, ekoloji baxımdan davamlı olmasını təmin
etmək üçün iqtisadi fəaliyyət zamanı meydana çıxan ciddi eko-
loji problemləri aradan qaldırmaq, onların ətraf mühitə mənfi
təsirinin minimuma endirilməsi tələb olunur.
Hazırda Respublikamızda reallığı nəzərə alaraq ekoloji
durumu və sosial-iqtisadi vəziyyəti düzgün qiymətləndirərək
Azərbaycanın ekoloji istiqamətini aşağıdakı kimi qiymətləndir-
mək olar:
Ekoloji təhlükəsizliyin təmin olunmasını əsas götürərək,
ətraf mühitin çirklənməsinin minimuma endirilməsi sahəsində-
ki ardıcıl tədbirləri davam etdirməklə mühafizəsinin tənzimlən-
məsi məqsədi ilə davamlı inkişaf prinsipləri üzrə mütərəqqi
üsulların tətbiq edilməsi.
İndiki və gələcək nəsillərin tələbatını ödəmək məqsədi ilə
təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə etmək, alternativ, qeyri-ənə-
nəvi metodlarla tükənməyən enerji mənbələrindən yararlanmaq
və enerji effektivliyinə nail olmaq.
Qlobal ekoloji məsələlər üzrə milli səviyyədə tələbatların
qiymətləndirilməsi, həlli yollarının müəyyənləşdirilməsi, Bey-
nəlxalq təşkilatlarla əlaqələrin genişləndirilməsi, eləcə də milli
potensial imkanlardan istifadə etməklə həyata keçirilməsinin
təmin
edilməsi, ən aktual məsələdir.
7
aparmaqla, dünya elminə, dünya xalqlarına, dünya sivilizasiya-
larına xidmət edə biləcək əsərlər yaratmalıdırlar.
Azərbaycan da müasir dünya ekoloji "bataqlığı"nın mər-
kəzində duran bir ölkədir. Azərbaycan ən çox meşə qıtlığı və
neft çirkləndiricilərindən əziyyət çəkir. Neftin törətdiyi ekoloji
çatışmamazlıq əsasən Xəzərə, Bakı və Abşeron, Sumqayıta çox
zərər vurur. Amma, son dövrlər adı çəkilən sahələrdə çirkləndi-
rici mənbələrin sağlamlaşdırılmasına dövlət səviyyəsində xüsu-
si qayğı göstərildiyindən və neftin nə vaxtsa tükənəcəyini nəzə-
rə alsaq, gələcəyə nikbin baxış hissi yarana bilər. Hazırda pay-
taxtda, Sumqayıtda və bütövlükdə Abşeronda ən çox çirkləndi-
rici mənbə maşınların atmosferi həddindən artıq dərəcədə kor-
lamasıdır.
Bölgələrimizdə isə meşələrimizin korlanması nəticəsi
olaraq saf su qıtlığı, torpaqların yuyulması və istifadədən çıx-
ması, şoranlaşma, əkin yerlərinin get-gedə azalması, dağıdıcı
və fövqəladə hal yaradan sellərin çoxalması, atmosferdə oksi-
genin azalması, təbiət heyvan və quşlarının yoxa çıxması, suda
və quruda insana xeyir verə biləcək canlıların kökünün kəsil-
məsi və s. çoxlu sayda problemlərin, neqativ halların yaran-
masına gətirib çıxarmışdır.
Deyilənlər üzərində hökumət səviyyəsində düşünməyin
vaxtı çoxdan çatmışdır.
Oxucularımıza çatdırılan bu kitabda xeyli özünəməxsus-
luq var. Belə ki, birinci olaraq ekoloji çatışmamazlıqların Azər-
baycanda fovqəladə hallar yarada bilməsi ön plana çəkilmiş,
müəyyən
səviyyədə əlaqələndirilmiş, ilk addım atılmışdır. Xey-
li maraq kəsb edən məsələlərdən biri də qədim Azərbaycan
türklərinin xalq fenelogiyasına müraciət edilməsi və onun eko-
loji problemlərlə əlaqələndirilməsidir.
Qədim Azərbaycan türk tayfalarının hələ Tanrıçılıq döv-
ründə hansı milli dəyərlərə malik olmaları və ətraf mühitə mü-
nasibəti müəyyən dərəcədə işıqlandırılmış, hazırki ekoloji du-
rumumuz üçün örnək ola biləcəyi qeyd edilmişdir.