Xalqaro birliklar tizimi – si

Xalqaro Birliklar Tizimi

Muzaffar Qosimov
© www.Orbita.Uz www.Orbita.Uz: Ilmiy – ommabop adabiyotlar turkumidan.

Xalqaro birliklar tizimi – SI

Xalqaro birliklar tizimi – SI
2
w w w . O r b i t a . U z : I l m i y – o m m a b o p a d a b i y o t l a r t u r k u m i d a n .
~ Metr ~ Kilogramm ~ Soniya ~ Amper ~
~ Kelvin ~ Mol ~ Kandela ~
[e-mail] [e-mail]
www.Orbita.Uz kutubxonasi
Xalqaro birliklar tizimi – SI
3
w w w . O r b i t a . U z : I l m i y – o m m a b o p a d a b i y o t l a r t u r k u m i d a n .
www.Orbita.Uz kutubxonasi
Xalqaro birliklar tizimi – SI
4
w w w . O r b i t a . U z : I l m i y – o m m a b o p a d a b i y o t l a r t u r k u m i d a n .
DIQQAT!!!
www.Orbita.Uz sayti tomonidan tayyorlangan SI Xalqaro Birliklar Tizimining ushbu O‘zbek tilidagi tarjima matni, rasmiy manba bo‘lib hisoblanmaydi va u faqat ma’lumot taqdim etish maqsadlarini ko‘zlaydi xolos.
O‘zbekiston Respublikasida Metrologik faoliyat, Standartlashtirish hamda Fizik kattaliklarning birliklaridan foydalanishni tartibga solish, o‘lchovlarning yagonalarini ta’minlash, O‘zbekiston Respublikasining
«Metrologiya to‘g‘risidagi» qonuni, (1993 yil, 28 dekabr) hamda,
tegishli Davlat standartlari (O‘zDst)lar orqali amalga oshiriladi. Mazkur sohalar bo‘yicha vakolatli davlat organi – «O‘zstandart» Milliy Agentligi hisoblanadi.
Sohaga oid me’yoriy hujjatlar, standartlar va metrologik xizmatlar, shuningdek boshqa ma’lumotlarni agentlikning www.standart.uz saytidan olishingiz mumkin.
Mazkur risolani O‘zbek tiliga tarjima qilishda, O‘TXQ rasmiy sayti – www.bipm.org da 2006 yil may oyida e’lon qilingan va 2014 yil iyul oyida yangilangan, farang va ingliz tillaridagi 8-nashr «SI The International System of Units (SI)» risolasi asos qilib olindi.
O‘zbek variantida, fizik kattaliklar va ularning birliklarining nomlari va ramziy belgilari, o‘zbek adabiy tilining imlo qoidalariga muvofiqlashtirib yozildi. Zaruriy o‘rinlarda, tegishli izohlar kiritildi.
Shuningdek, o‘zbekcha matnni tayyorlashda R.O. Mirzayev va A.B. Aloviddinovlar muallifligidagi «Fizik Kattaliklarning Xalqaro Birliklar Sistemasi - SI» (Toshkent, «O‘qituvchi» 1983 yil) kitobidan hamda, Gramm
M.I. ning «O‘lchovlar va Birliklar Ensiklopediyasi» (Perm, «Ural L.Т.D» 2000 yil) kitoblaridan foydalanildi.
Kitob ikki qismdan iborat: Asosiy qism va ilova. Asosiy qism to‘liq ravishda, O‘TXQ ning «The International System of Units (SI)» risolasining 8-nashri (Parij, Acheve d’imprimer : mai 2006) tarjimasidan iborat.
Ilovada esa SI tizimining kelib chiqish tarixi, undagi birliklarning amaliy keltirib chiqarish usullari bayoni va boshqa qiziqarli ma’lumotlar, shuningdek, SI tizimiga kirmaydigan boshqa birliklar bilan munosabatlari ifodalanadi. Boshqa birliklar tizimlari va tizimlashmagan nostandart birliklar, shuningdek maxsus tor sohalarga oid birliklar bo‘yicha ham ma’lumotlar keltiriladi.
Risola matni davomida uchraydigan, asosiy matndan o‘ng tarafda joylashgan izohlar, O‘TXQ ning rasmiy
nashrining o‘zidan olingan. Sahifaning quyi hoshiyasida, arab raqamlari yoki * belgisi bilan keltirilgan izohlar esa, tarjimon-muallif tomonidan kiritilgan.
www.Orbita.Uz kutubxonasi