: پدر، نيا، نياكان. آبا-اژداد (aba-əjdad) : آبا، اجداد، پدر و نياكان

əy

(1) : 1- از اصوات تحسين و تعجّب : اه‌ي دئدي! (چه خوب گفت!) 2- از اصوات ندا. اه‌ي آللاه. (اي پروردگار) اه‌ي‌كا (əy ka) : 1- اي آقاي محترم. 2- از علائم تعجّب. اه‌ي واي (əy vay) : از اصوات تأسّف و تعجّب.
اه‌ي	əy	(2) : فعل امر از مصدر «اه‌يمك» (خم كردن، برگرداندن) (← اگ) اه‌ياق = اياق (əyaq) : قدم، پا. (به اعتبار اينكه در هر قدم، بند زانوان خم مي‌شود.) (← آياق) اه‌يب (əyb) : عيب، نقص، انحراف از راه راست و درست. (← اه‌ييب) اه‌يد (əyd) : عيد، برگشتن و آمدن سال نو. (← اه‌ييد) اه‌يديرمك (əydirmək) : 1- كج كردن به وسيلة ديگري. 2- ريساندن، به وسيلة ديگري رستن. اه‌يري (əyri) : 1- كج و خميده. 2- كج دست، نا درست، متقلّب. اه‌يري-اويرو (əyri-uyru) : كج و معوج. اه‌يري باخماق (əyri baxmaq) : كج كج نگاه كردن، به ديدة تحقير يا نفرت نگريستن. اه‌يري بهمن (əyri bəhmən) : گياهي از خانوادة چمن. اه‌يريجه (əyricə) : 1- نسبتاً كج، كمي كج. 2- نام نوعي مگس، خر مگس. 3- نام نقشي در گليم. اه‌يريلمك (əyrilmək) : 1- خم شدن، كج شدن. 2- ريسيده شدن. اه‌يريليك (əyrilik) : 1- خمي، خميدگي. 2- نا درستي، تقلّب و كج دستي. اه‌يري ميچك (əyri miçək) : نوعي مگس كه از مگس معمولي بزرگتر واز خرمگس كوچكتر است. اه‌يسي (əysi) : قديمي، كهنه، پارچة كهنه و قديمي كه سالها و ماهها از عمر آن گذشته و قيمتش افول كرده باشد. (← اگ، اگسي) اه‌يسيگ (əysig) : 1- كم، اندك. 2- كمبود و كسري. 3- مجازاً به معني زن يا دختر. 4- پست، عقب افتاده. اه‌يسيگ عيال (əysig əyal) : زن يا دختر خانواده. اه‌يسيگليك (əysiglik) : كمي، كسري، كمبود. اه‌يلَش (əyləş) : 1- خم شو، تعظيم كن. 2- فرود آي، بفرما، بنشين. 3- كج، خميده. اه‌يلَشديرمك (əyləşdirmək) : خم كردن، كج كردن. اه‌يلَشمك (əyləşmək) : 1- خم شدن، خميده شدن. 2- تعظيم كردن، سر فرود آوردن. 3- فرود آمدن، نشستن. اه‌يلَشيك (əyləşik) : خميده، كج. اه‌يلَگ آلماق (əyləg almaq) : توقّف كردن، موقّتاً ايستادن. اه‌يلَنمك (əylənmək) : 1- خميدن، كج شدن. 2- نشستن، فرود آمدن. اه‌يمك (əymək) : 1- خم كردن، خماندن. 2- افول دادن، پايين آوردن. اه‌يمه (əymə) : 1- خم مكن. 2- خميدگي، انحنا، كجي. اه‌يمه‌لي (əyməli) : خم كردني، قابل خم كردن. اه‌يه‌ق (əyəq) : قدم، گام. (به اعتبار اين كه در هر قدمي بند زانو خم مي‌شود.) اه‌ييب (əyib) : عيب، نقص. (به اعتبار انحراف و افول ارزش) اه‌ييد (əyid) : عيد، سالگرد. (به اعتبار دور زدن و برگشتن سال جديد) اه‌يير (əyir) : فعل امر از مصدر «اه‌ييرمك» (ريسيدن.) اه‌ييرْتْمك (əyirtmək) : ريساندن، به وسيلة ديگري ريسيدن. اه‌ييرْتْمه (əyirtmə) : ريسندگي، عمل رستن و ريسيدن. اه‌ييرمك (əyirmək) : رستن، تنيدن، ريسيدن. اه‌ييرمه (əyirmə) : 1- رشته، نخ، ريسيده شده. 2- عمل ريسندگي. 3- مريس، متَن، متاب. اه‌ييرمه‌لي (əyirməli) : ريسيدني، تنيدني، تاب دادني. اه‌ييريلمك (əyirilmək) : ريسيده شدن، رسته شدن. اه‌ييريلي (əyirili) : ريسيده شده، تنيده شده. اه‌ييش–اويوش (əyiş-uyuş) : كج و معوج. اه‌ييشمك (əyişmək) : كج شدن، خم كردن. اه‌ييشمه (əyişmə) : انحراف، خميدگي، انحنا. اه‌ييشيك (əyişik) = اه‌ييشيكلي (əyişikli) = اه‌ييك (əyik) : خميده، كج، مورّب. اه‌ييلمك (əyilmək) : 1- خم شدن. 2- افول كردن، پايين آمدن. اه‌ييلَن (əyilən) : 1- خم شونده، كج شونده. 2- وارد شونده، مهمان. اه‌ييلي (əyili) : كج، خميده، خم شده. اه‌ييم (əyim) = اه‌يينتي (əyinti) : 1- خميدگي، انحنا. 2- شيب، سرازيري.
عيار	əyar	: (ع) 1- عيار، وزن و معيار طلا. 2- چابك و تردست.
اه‌يه	əyə	(1) : اگر. اه‌يه نه (əyə nə) : اگرنه، وگرنه.
اه‌يه	əyə	(2) : صاحب، سرپرست. (← يئ، يئيه) اه‌يه چيخماق (əyə çıxmaq) : 1- صاحب شدن، تصاحب كردن. 2- سرپرستي كردن. اه‌يه‌سيز (əyəsiz) : بي صاحب، بي سرپرست. اه‌يه‌لَنمك (əyələmək) : صاحب شدن، مالك شدن. اه‌يه‌لي (əyəli) : داراي صاحب و سر پرست. اه‌يه–مهني (əyə-məhni) : صاحب، سر پرست، قيّم.
اه‌يه‌ر	əyər	: اگر.
اه‌يهات	əyhat	: هيهات، هرگز.
اه‌ين	əyn	: تن، هيكل، قامت. (← ائين) اه‌يناق (əynaq) : 1- خوش قامت، خوش تركيب، خوشحال و شاداب. 2- رفيق و مصاحب، دوست فروتن و متواضع. اه‌يناقلي (əynaqlı) : نام طايفه‌اي از ايل عمله.
اه‌يران	əyran	: دوغ. (← آير، آيران)
اه‌يتَر	əytər	: خبر، اطّلاع. (← اتَر) اه‌يترچي (əytərçi) : خبرچين، جاسوس.
اه‌يوا	əyva	: بِه، ميوه يا درخت بِه (← هايوا)
اه‌يز	əyz	: التماس، خواهش. اه‌يز ائدمك (əyz edmək) : خواهش كردن، التماس كردن.
از	əz	: فعل امر از مصدر «ازمك» (كوبيدن) (← ائز) ازديرمك (əzdirmək) : به وسيلة ديگري خرد و له كردن. ازمك (əzmək) : 1- كوبيدن، له كردن، خرد كردن، نرم كردن، آردكردن. 2- به ناز و نوازش آوردن، ناز كشيدن. ازوا (əzva) = ازواي (əzvay) = ازوه (əzvə) : 1- گياه قابل كوبيدن و ساييدن، گياه صبر، نام گياهي تلخ مزه كه مصرف دارويي دارد. 2- سنگ ساييدني، نوعي سنگ كه در طبابت از آن استفاده كنند. ازّيك (əzzik) : 1- كوبيده و له شده. 2- ناز و غمزه كننده، كسي كه ادا و اطوار درآورد. 3- وسيلة خرد كننده، فك، آرواره. ازّيلگن (əzzilgən) : سبك و ناموقّر. ازّيلمَك (əzzilmək) : 1- كوبيده و له شدن. 2- ناز كردن، ادا و اطوار در آوردن. ازّيله-ازّيله (əzzilə-əzzilə) : در حال ادا و اطوار، با ناز و غمزه، غمزه كنان. ازّيلي (əzzili) : كوبيده شده، له شده.
عزا	əza	: (ع) عزا، سوگواري. عزالى (əzalı) : عزادار، سوگوار.
ازبه‌يي	əzbəyi	: محرّف «از بس كه»، بس كه.
عزيز	əziz	: عزيز، ارجمند و گرامي. (عزيز و ذليل دو كلمة متضاد است؛ «ازيز» در تركي از مصدر «ازمك» (خرد كردن) و به معني كوه صعب‌العبور و خرد كننده و «عزيز» در عربي به معني زميني كه كشت كردن در آن مشكل باشد؛ در عوض به زمين سست و نفوذپذير «ذليل» گفته مي‌شده.) عزيز كرده (əziz kərdə) : محبوب، عزيز و با ارزش شده. عزيزلَشمَك (əziz ləşmək) : عزيز شدن. عزيزلَمه (əzizləmə) : مراسم بزرگداشت. عزيزلَنمَك (əzizlənmək) : خود را عزيز كردن، عزيزتر شدن.
ازقارلى	əzqarl	: مريض. (← آز2 ، آزاييملي)
عزَّب	əzzəb	: عزب، مجرّد، مرد بي زن. عزَّب اوْغول (əzzəb oğul) : پسر مجرّد، مرد مجرّد.
فابّارا	fabbara	: (ف) فوّاره، جهش آب از پايين به بالا. (← پا2، پابّارا)
فال	fal	(1) : فال، طالع بيني. فالچى (falçı) = فالگير (falgir) : طالع بين. فالچيليق (talçılıq) : عمل طالع بيني. فال-فالى (fal-falı) : آنكه متوسّل به تفأل و طالع بيني گردد، دو دل، مشكوك و ناراحت. فال وورماق (fal vurmaq) : فال زدن، طالع بيني.
فال	fal	(2) : گذاشتن تخم مرغ در زير پاي مرغ، جوجه پروري.
فاميل	famıl	: (ع) فاميل، اقوام، دودمان.
فانى	fanı	: (ع) فاني، ناپايدار، موقّتي.
فاق	faq	: 1- باز و گشاده، دهان باز. 2- شكاف قلم.
فار	far	= فارّ (farr) : صداي پرش پرندگان، صداي دميدن. فار-فارّى (far-farrı) : پير خرف و ياوه گو. فارّيلاماق (farrılamaq) : به گوش رسيدن صداي پرش پرندگان.
فاريق	farıq	: (ع) 1- فارغ، تمام. 2- فارغ، خلاص، آزاد. فاريق اوْلماك (farıq olmak) : 1- تمام شدن. 2- آسوده و خلاص شدن.
فارّاش	farraş	: 1- فرّاش، مأمور حكومتي. 2- پيش خدمت، نوكر درباري.
فارّاش باشى	farraş başı	: رئيس فرّاشها. فارّاشليق (farraşlıq) : عمل فرّاشي.
فارس	fars	: 1- مردم فارسي زبان. 2- استان فارس. 3- به قسمتي از استان فارس گفته مي‌شود كه جايگاه قشلاقي ايلات عمله و كشكولي به شمار مي‌رود. فارسى (farsı) : زبان و لهجة فارسي.
فارسيمَدان	farsimədan	= فارسيمادان (farsımadan) : يكي از ايلات عمدة قشقايي كه اصولاً از ايل «ايمور» (يكي از ايلات عمدة تركان قديم) منشعب شده است.
فارْت	fart	: صداي بيرون آمدن هواي هر چيز. فارت-فارتى (fart-fartı) = فارتى قرّي (fartı qərri) : پير خرف و پارتال.
فاس	fas	= فاسّ (fass) : صداي خالي شدن هواي هر چيز. فاس-فاسّى (fas-fassı) : 1- وسواسي، آنكه در هر كاري وسواس دارد. 2- پير و پارتالي كه اختيار از كف داده باشد، پير فرتوت، كهنه، فرسوده و فاسد. فاسّيلاماق (fassılamaq) : به گوش رسيدن صداي خارج شدن باد.
فاش	faş	: فاش، آشكار. فاش ائدمك (faş edmək) : فاش كردن، آشكار كردن.
فاتا	fata	: (ع) 1- فاتحه، حمد و سوره. 2- مجلس فاتحه خواني. فاتا خونلوق (fata xunluq) : مجلس فاتحه خواني. فاتا وئرمك (fata vermək) : فاتحه دادن، در مراسم عزاداري شركت كردن.
فاطما خانيم	fatma xanım	: سوسك، از حشرات قاب بال.
فايدا	fayda	: فايده، سود، بهره. (← پاي) فايداسيز (faydasız) : بي فايده، بيهوده. فايدالانماق (faydalanmaq) : فايده بردن، سود بردن. فايدالى (faydalı) : مفيد.
فاييق	fayıq	: (ع) فايق، پيروز. فاييق گلمك (fayıq gəlmək) : پيروز شدن، غالب شدن.
فاييز	fayız	: پاييز، سوّمين فصل سال، فصل بهره دهي. (← پاي، پاييز) فاييزا (fayıza) : پاييزه، بزغاله يا برّه‌اي كه در فصل پاييز به دنيا آمده باشد. فاييز چر (fayız çər) : به قسمتي از قشلاق ايل گفته مي‌شود كه دامداران در فصل پاييز دامهاي خود را در آنجا مي‌چرانند.
فئهْل	fehl	: (ع) 1- فعل، كار، فن و صنعت. 2- چاره گري، حيله و تدبير. فئهلَن (fehlən) : فعلاً، هم اكنون. فئهل-و-فنّ (fehl-o-fən) : فعل و فنّ، تدبير و چاره گري.
فئيصَله	feysələ	: (ع) فيصله، حل و فصل، خاتمه دادن به امور. فئيصله وئرمك (feysələ vermək) : خاتمه دادن. فئيصله يئمك (feysələ yemək) : فيصله يافتن، حلّ و فصل شدن.
فبّارا	fəbbara	: (ف) فوّاره، جهش آب.
فتح	fəth	: (ع) 1- فتح، پيروزي. 2- هديه و سوغاتي كه به مسافر يا بازيگر مسابقه دهند تا پيروزي به دست آورند. فتح ائدمك (fəth edmək) : پيروز شدن، غالب شدن. فتح وئرمك (fəth vermək) : هديه‌اي كه معمولاً به مسافر مي‌دهند.
فتَل فورت	fətəl furt	= فتَلي فورت (fətəli furt) : پتل پورت، اصطلاحي است به مفهوم : راه دور و طولاني.
فحْل	fəhl	: (ع) 1- عمل مقاربت حيوانات. 2- جنس نر از حيوان. فحله گلمك (fəhlə gəlmək) : آمادگي حيوان ماده براي جفتگيري و فحل آمدن، انجام گرفتن عمل مقاربت حيواني.
فخس	fəxs	: (ع) فسخ، عمل لغو معامله. فخس ائدمك (fəxs edmək) : فسخ كردن، باطل كردن معامله.
فرَجي	fərəci	: ارخالق زنانه كه از قسمت جلو باز و گشوده است. (ريشة كلمه از «فرج» (گشايش) است.)
فرْخ	fərx	: (ع) فرق، تفاوت و اختلاف.
فرد	fərd	: 1- فرد، شخص. 2- فرد، تك. فرد به فرد (fərd bə fərd) : 1- فرد به فرد، به نوبت. 2- بتدريج، كم كم.
فرسَق	fərsəq	: فرسخ، مسافت 6 كيلومتري.
فرنگ	fərəng	(3) : تركش تير، تراشة سنگ يا آهن كه بر اثر پرش به چيزي اصابت كند. (ريشة كلمه «پرنگ» از پريدن فارسي است.)
فرَنگ	fərəng	(1) : فرنگ، كشورهاي غربي.
فرَنگ	fərəng	(2) : طنابي كه خيش را به يوغ وصل كند.
فرَه	fərəh	: جوجه كبكي كه بدنش خال انداخته باشد و بتواند به راحتي پرواز كند.
فرهادلى	fərhadlı	: فرهادلو، نام طايفه‌اي از ايلات كشكولي و عمله.
فصيل	fəsil	: (ع) نخل جوان.
فقير	fəqir	: (ع) 1- فقير، بيچاره و تنگدست. 2- كم رو، خجالتي، با حيا. فقيرليك (fəqirlik) : 1- فقر و بيچارگي. 2- كم رويي، خجالتي بودن.
فكَسَّني	fəkəssəni	: 1- لاغر و مردني. 2- فقير و بيچاره.
فلَك	fələk	: 1- فلك، آسمان، هر چيز كماني شكل. 2- فلك، روزگار. 3- آلتي چوبي كه در وسط آن تسمه‌اي قرار مي‌دادند و كف پاي مجرمان و گناهكاران را به آن مي‌بستند و كتك مي‌زدند. فلك زده (fələk zədə) : مفلوك، بدبخت. فلَكه باغلاماق (fələkə bağlamaq) : به فلك بستن، كتك زدن.
فلْك	fəlk	: بي‌حس، فلج. قيچيم بورّو فلك اوْلموش. (پاهايم كاملاً بي‌حس شده است.) (← پلْك)
فلَّه	fəlləh	= فلَّهي (fəlləhi) : فلّه، جنس مخلوط و بسته بندي نشده.
فنّ	fənn	: 1- فن، صنعت. 2- مكر، حيله. فنّ ائدمك (fənn edmək) : حيله به كار بردن. فنّ-و-فئهْل (fənn-o-fehl) : فن و فعل، مكر و حيله، چاره و علاج.
فنا	fəna	: (ع) 1- فنا، نيستي. 2- زشت و فاسد. فنا فيللا (fəna fılla) : 1- فناء في الله، نابود. 2- بيچاره و فقير. فناوشماق (fənalaşmaq) : بيچاره و فقير شدن. فناليق (fənalıq) : نيستي، فقر، بدبختي.
فند	fənd	: پند، عبرت.
فهله	fəhlə	: (ع) محرّف فعله، كارگر. فهله‌ليك (fəhləlik) : كارگري.
فهم	fəhm	: (ع) فهم، آگاهي. فهم ائدمك (fəhm edmək) : فهميدن، متوجّه شدن. فهميده (fəhmidə) : فهميده، آگاه و هوشيار. فهميده‌ليك (fəhmidəlik) : آگاهي، هوشياري.
فهمه	fəhmə	: 1- نوعي مرض در كودكان. 2- زغالي كه در ته سر قليان گذارند. فهمه ائدمك (fəhmə edmək) : دچار بيماري فهمه شدن. فهمه مونجوغو (fəhmə muncuğu) : در گذشته مهره‌اي بود كه مقداري از آن را ساييده، گردة حاصله را در آب حل كرده، در دهان نوزاد مي‌ريختند تا به اعتقاد قدما استعداد كودك زياد شود. فهمي (fəhmi) : فهمه، نوعي مرض در كودكان.
فيچ	fıç	: 1- باز و گشاده، دهان باز. 2- آلت تناسلي زنان، دلّاق و چوچولة زنان. فيچّيل (fıççıl) : دهان دريده، هرزه‌گو.
فيدْمه	fıdmə	: فتنه، آشوب، دعوا و كشمكش. (← فيت، فيتمه) فيدمه وئرمك (fıdmə vermək) : تحريك كردن.
فين	fın	= فينْگ (fıng) : آب بيني. فينْخيرماق (fınxırmaq) = فينْگيرماق (fıngırmaq) : آب بيني را با فشار بيرون راندن. فينخيريق (fınxırıq) : از علائم هشدار كه با دميدن در بيني ايجاد مي‌گردد. فينديريق (fındırıq) = فينّيق (fınnıq) : 1- تلنگر. 2- نوك ساز كه نوازنده آن را در دهان مي‌گذارد و در آن مي‌دمد. فينقيراق (fınqıraq) : آب بيني.
فينجان	fıncan	: فنجان، استكان.
فينديق	fındıq	: درخت و ميوة فندق.
فينوْوسَن	fınovsən	: محرّف في نفساً (!!!) براي مثال، مثلاً، در حال حاضر.
فيق	fıq	: 1- گشاده، دهان باز. (← فاق) 2- مجازاً به معني مقعد.
فير	fır	: 1- فر، صداي بال پرنده در هنگام پريدن. 2- حركت سريع و تند. فيرچه (fırçə) : فرچه، آلتي كه داراي يك دستة چوبي است و بر آن موي حيوان يا پر پرنده نصب كنند و به وسيلة آن صورت را با صابون كف آلود كنند و بتراشند. فير-فيرَّك (fır-fırrək) : 1- فرفره. 2- مجازاً به معني چابك و سريع. فير-فيری (fır-fırı) : 1- فرفري، موي مجعّد. 2- تنبان فردار زنانه. فيرلاماق (fırlamaq) : پريدن پرنده. فيرناق (fırnaq) : چابك، سريع. فيرّ–و-بيجيك (fırr-o-bicik) : در حال پريدن و فرار كردن. فيرّی (fırrı) : جوجه كبكي كه تازه پر در آورده باشد. فيريشته (fırıştə) : 1- ملك، فرشته. 2- مار جعفري كه به آن مار تير هم مي‌گويند. فيرّيلاتماق (fırrılatmaq) : 1- پرواز دادن پرندگان. 2- مجازاً به معني دروغ گفتن و لاف زدن. فيرّيلاماق (fırrılamaq) : 1- پرواز كردن پرنده. 2- به سرعت حركت كردن.
فيروْوان	fırovan	: (ع) فراوان، زياد. فيزير (fızır) : از گياهان علوفه‌اي با ساقه‌هاي بلند كه معمولاً ساقه‌هاي آن را در داخل پالان قرار مي‌دادند. 2- مجازاً به معني تحريك كردن. پالانينا فيزير ائدير. (او را تحريك مي‌كند.) فيزيرْتي (tızırtı) : آدم سبك و بي عرضه، ناتوان و كم زور.
فيرقه	fırqə	: (ع) 1- فرقه، گروه. 2- مكر، حيله. 3- آدم حيله‌گر و نا صالح. فيرقه وورماق (fırqə vurmaq) : حيله به كار بردن.
فيرْت	fırt	: صداي بيرون جهيدن هر چيز از داخل چيز ديگر، صداي جهش و پرش. فيرْت-فيرْت (fırt-fırt) : 1- ياوه، حرف مفت. 2- زود، پشت سر هم. فيرت-فيرتى (fırt-fırtı) : 1- بيهوده گو، ياوه گو. 2- پير فرتوت و خرف. فيرْتَك (fırtək) : تلنگر. فيرتيلاماق (fırtılamaq) : بيرون جهيدن، بيرون پريدن. فيرتينْگـی (fırtıngı) : ياوه، حرف مفت و بي ارزش.
فيرْز	fırz	: فرز، چابك، زرنگ. (ريشة كلمه از «فير» و در اصل «فيريز» بوده است.)
فيس	fıs	= فيسّ (fıss) : صداي فس فس، صداي خفيف باد معده. فيسّاق (fıssaq) : 1- صداي خفيف انفجار باروت و گلوله. 2- مقعد، محلّ خروج باد معده. فيسقيرتْماق (fısqırtmaq) : باد در كردن. فيسقيلى (tısqılı) : فسقلي، كوچك، ناچيز و كم ارزش. فيسّيلاتماق (fıssılatmaq) : خارج كردن باد معده. فيسّيلاماق (fıssılamaq) : فس فس كردن، خارج شدن باد معده.
فيش	fış	: فش فش، صداي حركت باد، آب، گلوله و … فيش-فيش (fış-fış) : صداي وزش باد يا ريزش آب. فيشقيرماق (fışqırmaq) : 1- به گوش رسيدن صداي حركت مار و امثال آن. 2- رم كردن و ترسيدن حيوانات. 3- فوران زدن و بالا جهيدن آب. 4- سوت كشيدن جهت آگاهانيدن ديگران. فيشَنگ (fışəng) : فشنگ تفنگ. فيشّيلاماق (fışşılamaq) : صداي باد و امثال آن به گوش رسيدن.
فيتال	fıtal	: به سرعت. (← فيت، فيتال)
فيزيل	fızıl	: جوشهاي ريز روي پوست بدن، تبخال ريز بدن.
في	fi	: في، نرخ، قيمت. في وورماق (fi vurmaq) : قيمت گذاشتن، نرخ تعيين كردن.
فيچ	fiç	: گشاد، باز. (← فيچ)
فيچَّك	fiççək	: لباس تنگ و كوتاه. (بيات) (ريشة كلمه از «پيچ» (پيچيدن) است.)
فيكير	fikir	: (ع) فكر، خيال. فيكير-فيكير ائدمك (fikir-fikir edmək) : متوهّم شدن، به فكر و خيال افتادن. فيكيرلَشمك (fikirləşmək) : با هم همفكري كردن، مشورت كردن. فيكيري اوْلماق (fikiri olmaq) : فكري شدن، رواني شدن، دچار بيماري روحي شدن.
فيل	fil	: فيل، بزرگترين جانور خشكي. فيل اوْتو (fil otu) : از گياهان معطّر كه اغلب به نام «كباب اوْتو» مي‌شناسند.
فيلان	filan	: فلان، فلاني. فيلان-بهمَدان (filan-bəhmədan) = فيلان-بهمان (filan-bəhman) = فيلان-بيسار (filan-bisar) = فيلان-بيسان (filan- bisan) = فيلانى (filanı) : فلان فلاني.
فيليس	filis	: نام نوعي تفنگ قاب فلزي شبيه برنو كه به آن «فيليس پنج تير» هم مي‌گويند.
فيلته	filtə	: فتيلة چراغ. (← فيت، فيتيله)
فيلوَند	filvənd	: نام طايفه‌اي از ايل كشكولي.
فين	fin	= فينْگ (fing) : فين، آب بيني. فينخيرتي (finxirti) : 1- آب بيني. 2- صدايي كه از بيني برآيد. فينْخيرمك (finxirmək) = فينگ ائدمك (fing edmək) = فينْگيرمك (fingirmək) : فين كردن، آب بيني را با فشار بيرون راندن. فينخيريشمك (finxirişmək) = فينگيريشمك (fingirişnək) : دسته جمعي فين كردن. فينگ-فينگ ائدمك (fing-fing edmək) : 1- فين كردن. 2- هوس كردن، براي كار مهمّي چون ازدواج تمايل پيدا كردن.
فيروز	firuz	: نام گياهي كه معمولاً در شوره‌زار مي‌رويد.
فيرياد	firyad	: فرياد، سر و صدا.
فيس	fis	: فيس، افاده، غرور. فيس مانگول (fis mangul) = فيس منگول (fis məngul) : متكبّر، خودخواه. فيسّو (fissu) : متكبّر و خودخواه.
فيت	fit	: 1- فوت، سوت، صدايي كه از دميدن هواي دهان بيرون آيد، سوت خفيف. 2- مجازاً به معني تحريك. 3- فيت، كيپ، مناسب و به اندازه. فيتال (fital) : به سرعت، با شتاب و اشتياق راه رفتن. (همانند باد و هوا) فيت ائدمك (fit edmək) : 1- دميدن. 2- تحريك كردن. فيت چالماق (fit çalmaq) = فيت وئرمك (fit vermək) : سوت كشيدن، سوت آهنگين نواختن. فيتچي (fitçi) : سوت زن، آنكه سوت زند. فيتَك (fitək) : 1- سوت، سوت آهنگين. 2- سوتك، وسيلة سوت زدن. فيتكچي (fitəkçi) : سوت زن. فيتله‌مك (fitləmək) : 1- فوت كردن، دميدن. 2- تحريك كردن. فيتمه (fitmə) = فيتنه (fitnə) : فتنه، تحريك. فيتمه‌چي (fitməçi) = فيتمه كار (fitmə kar) : فتنه كار، آشوبگر. فيتمه‌چيليك (fitməçilik) : فتنه‌گري. فيت-و-كوت (fit-o-kut) : خرده ريزه، وسايل كم ارزش. فيت-و-قيل قيل (fit-o-qıl-qıl) : ريزه كاري، خرده كاري. فيتيله (fitilə) : فتيله، فتيلة چراغ كه به وسيلة باد خفيف شعله كشد. فيتيلي (fitili) : آنچه با يك فوت از بين رود، كوچك، كوچولو.
فييوج	fiyuc	: 1- فيوج، صنعتگران ايلي كه در ساختن تفنگ و ابزار فلزي مهارت داشتند. 2- نام طايفه‌اي از ايل كشكولي.
فوْجوق	focuq	: اصطلاحي است كه كودكان براي ناراحت كردن و سوزاندن دل همبازيهاي خود بيان مي‌كنند .
فوكول	fukul	: (فر) فكل، پاپيون.
فولاد	fulad	: (ف) فولاد، پولاد.
فولوس	fulus	: فلوس، از گياهان دارويي.
فولوت	fulut	: فلوت، از آلات موسيقي.
فور	fur	: مخفّف وافور.
فوروجه	furucə	: فرجه، فرصت، وقت لازم.
فوش	fuş	= فوشّ (fuşş) : صداي حركت مار، باد و… فوشقورماك (fuşqurmak) : صداي حركت كردن ناگهاني گراز و جانوران از كمينگاه. فوشّولاماق (fuşşulamaq) : صداي حركت مار يا باد به گوش رسيدن.
فوت	fut	: فوت، دميدن هوا از دهان. فوتور (futur) : زرنگ، چابك، آنكه مثل باد سريع‌السّير باشد. فوتور ائدمك (futur edmək) : زرنگي به خرج دادن، كار عجيب و خارق العاده انجام دادن.
فوضول	fuzul	: فضول، زبان دراز و بي تربيت. فوضوللوق (fuzulluq) : فضولي، زبان درازي.
گاب	gab	: بزرگ، پهن و گنده. (← گاپ) گاب پا (gab pa) : آنكه پاهاي بزرگ و پهن دارد. گابير (gabır) : بزرگ، رشد كرده و بزرگ شده. گابيرّا (gabırra) = گابورّه (gaburrə) : نوعي ني يا حصير. گابيرلاشماق (gabırlaşmaq) : بزرگتر شدن، رشد كردن.
گاجين	gacin	: له و كوبيده.
گاديم	gadım	: قدم، گام، اندازه و فاصلة قدمها.
گاگول	gagul	: 1- گرد و كروي شكل. 2- نوعي راه رفتن بگونه‌اي كه چهار دست و پا بر روي زمين قرار گيرد و كمر قوسي شكل باشد. گاگولا (gagula) : آنكه خميده و روي چهار دست و پا راه رود. گاگولا ائدمك (gagula edmək) = گاگول-گاگول (gagul-gagul) = گاگولا گئدمك (gagula gedmək) : راه رفتن اوليّة كودك با چهار دست و پا. گاگوللاشماق (gagullaşmaq) : كم كم راه افتادن كودك. گاگولوز (gaguluz) : جعل، نام حشره‌اي از تيرة قاب بالان.
گاه	gah	(1) : 1- بامداد، اوّل صبح. 2- زمان، هنگام، گاهي، بعضي مواقع. 3- زود، زودتر از موعد معمول. گاهدان (gahdan) : اوّل صبح، بامدادان. گاهدان بير (gahdan bir) : هر از گاهي، بعضي مواقع. گاه گودار (gah gudar) = گاه گوش (gah guş) : گاه گذر، گاهي، هر از گاهي. گاه گومان (gah guman) = گاه گومانلاتى (gah gumanlatı) : زود هنگام، دير نشده. گاهلَتي (gahləti) : زود، زودتر. گاهى تافاق (gahı tafaq) : اتّفاقاً، گاهگاهي.
گاه	gah	(2) : از پسوندهاي مكاني. مانند : قوْنا گاه = قوْنالگاه (محلّ اتراق كردن)
گاهاس	gahas	: شايد، احتمالاً. (← گاس)
گاهاز	gahaz	: مشك آبي بزرگ كه معمولاً از پوست بُز يا گوساله درست كنند.
گال	gal	: (در تركي قديم به شكل «كال» و به معني خشن و بزرگ بوده؛ امّا در تركي قشقايي به شكل «گال» و به معاني : 1- فضلة حيوان، پشكل تر و پهن و بزرگ حيواناتي چون گاو، گوسفند، شتر و … 2- باز، گشاده و بزرگ. 3- پارگي عريض، دريدگي بزرگ. گالا (gala) : 1- پاره، ترَك بزرگ، شكافته شده. 2- بزرگ، گشاد. 3- مجازاً به معني شكم. 4- صداي بلند، فرياد. گالا خوْرا (gala xora) : خورة بزرگ، خورجين بزرگ. گالا سير (gala sir) : 1- نوعي موسير يا سير با برگهاي پهن، پرِ موسير. 2- شكمِ سير. گاوشـكوْو (galaşkov) : از هم دريده، شكافته شده. گالالاماك (galalamak) : 1- پاره كردن، دريدن. 2- سر و صدا كردن، بلند فرياد كشيدن. گالان (galan) : 1- بشكه. 2- صداي بلند. گالان-گالان دانيشماق (galan-galan danışmaq) : بلند بلند صحبت كردن. گالا وورماق (gala vurmaq) : با صداي بلند فرياد كشيدن. گالا وئرمَك (gala vermək) : 1- پاره كردن. 2- فرياد كردن. گال ائدمك (gal edmək) : پاره كردن.گال-و-گمّيل (gal-o-gəmmil) : پشم آلوده به پشكل و فضلة حيواني. گاليش (galış) : 1- كفش بزرگ، چكمه، چكمة بلند. 2- نوعي از انواع استكان.
گام	gam	= گامّ (gamm) : گام، قدم بلند و بزرگ. گاماز-گاماز (gamaz-gamaz) : قدم به قدم، يواش يواش. گامّى (gammı) : بزرگ، گنده. گامّيز (gammız) : 1- قدم بزرگ و بلند 2- ناحية پشت ران كه به آن باجاق هم مي‌گويند. 3- شپش بزرگ. گامّيزلاماق (gammızlamaq) : گام بلند برداشتن. گاميش (gamış) : گاو بزرگ، گاو ميش.
گاماهير	gamahır	= گاموْهْر (gamohr) = گامئهر (gamehr) : نوعي بوته شبيه بوتة كتيرا.
گان	gan	(1) : بزرگ و گنده، درشت. (به تنهايي كاربرد ندارد. ← گام و گال) گانّوز (gannuz) = گانّيز (gannız) : 1- بزرگ و گنده. 2- شپش بزرگ. گانّوزلاماق (gannuzlamaq) : بخية درشت زدن. گانّوزه‌ك (gannuzək) : بخية درشت، دوخت نامطلوب. گانّى (gannı) : بزرگ، درشت و گنده.
گان	gan	(2) : از پسوندهاي مكاني. مانند : سوپورگان (جاي پاك و جارو شده)
گاپ	gap	: 1- پهن، كلفت و ضخيم. 2- بزرگ. (← گاب) 3- صداي بر زمين خوردن هر چيز بزرگ. گاپّـينان يئره ده‌‌‌يدي . (به شدّت بر زمين خورد.) گاپ پا (gap pa) : پا پهن، آنكه پاهاي بزرگ و پهن دارد، آدم نتراشيده و نخراشيده.
گار	gar	= گارّ (garr) : 1- آخرين نفر مسابقه، وامانده و ناكارآمد. 2- آنكه به ديگري زُل زند و نگاه كند، گيج و پكر. (← كارّ) گاراج (garac) = گارّاج (garrac) : گاراژ، آخرين ايستگاه اتومبيل، پايانه. گــــــارّ اوْلماق (garr olmaq) : وامانده شدن، آخرين نفر مسابقه شدن.
گاراپ	garap	: صداي زمين خوردن چيزي. گاراپّيلاماق (garappılamaq) : صداي گاراپ به گوش رسيدن.
گار-گاپ	gar-gap	: صداي افتادن چيزي.
گارّی	garrı	: گاري، گردونه. گارّيچى (garrıçı) : رانندة گاري.
گارّ-و-گوف	garr-o-guf	: تهديد، تشر. (شش)
گاس	gas	: شايد، به احتمال. گاسدا : شايد هم، شايد كه. گاسَم (gasəm) = گاس‌هم (gashəm) : شايد هم، شايد كه.
گاخورْت	gaxurt	: (← قاخورت و قوْخورت)
گاز	gaz	(1) : 1- دندان پيشين. 2- نيش، گاز گرفتن. 3- گاز انبُر، آلت دو شاخه‌اي كه با آن دندان مي‌كشيدند، وسيله‌اي كه ميخ را از چيزي بيرون كشند. گازلاماق (gazlamaq) : گاز گرفتن، نيش زدن. گازلَنگ (gazləng) : دندان بزرگ پيشين.
گاز	gaz	(2) : 1- گاز، بخار هوا، مادّه‌اي كه در حالت تبخير از مادّة ديگر جدا شود. 2- پدال گاز اتومبيل. گازاييل (gazayıl) : گازوئيل. گازلاماق (gazlamaq) = گاز وئرمك (gaz vermək) : بر پدال گاز فشار آوردن، رانندگي كردن.
گازيران	gazıran	: نام گياهي با برگهاي پهن كه مصرف دارويي دارد.
گئت	get	: فعل امر از مصدر «گئتمك» (رفتن) (← گئد)
گئج	gec	: دير، دير وقت. گئجه (gecə) : شب، شب هنگام، دير وقت. گئجه قوْرو (gecə qoru) : در بحبوحة شب، شب محض. گئجه-گونـوز (gecə-günüz) : شبانه روز. گئجه‌لر (gecələr) : 1- شبها، شبانگاهان. 2- نام آهنگي غم انگيز در موسيقي قشقايي. گئجه‌لي (gecəli) : هنوز از شب مانده، بامدادان. گئجه‌ليدَن (gecəlidən) : از اواخر شب و اوايل صبح. گئجه‌ليك (gecəlik) : شبانه، متعلّق به شب. گئجه‌لين (gecəlin) : شبانه، وقت شب، بامدادان. گئجه ياری (gecə yarı) : نيمه شب، نصف شب. گئج وخت (gec vəxt) : دير وقت، دير هنگام. گئجيكمك (gecikmək) : دير شدن، به تأخير افتادن.
گئچ	geç	: فعل امر از مصدر «گئچمك» (گذشتن) (← گچ) گئچمك (geçmək) : 1- گذشتن، عبور كردن. 2- به آب زدن و از رودخانه عبور كردن. 3- صرف نظر كردن. 4- بخشودن، عفو كردن. 5- گذران زندگي. گئچن (geçən) : 1- عبور كننده. 2- زمان گذشته. گئچيش (geçiş) : نحوة گذران، شيوة زندگي.
گئچّي	geççi	: بُز.
گئد	ged	: فعل امر از مصدر گئدمك (رفتن) گئدر (gedər) : رونده، حركت كننده. گئدر قيچ يوْخو دور. (پاي رونده ندارد.) گئدر جان-جان (gedər can-can) : نام آهنگي در موسيقي قشقايي. گئدر-گلمز (gedər-gəlməz) : راه بي برگشت. گئدَري (gedəri) = گئدَرگي (gedərgi) : رفتني، در حال رفتن. گئد-گئديش (ged-gediş) : برگشت روزگار، روز زوال و بد بختي، رو آوردن بدبختي. گئدمك (gedmək) : 1- رفتن، راه رفتن. 2- مجازاً به معني مردن. 3- شبيه بودن. گئدميش باباسي اوستـونه. (شبيه پدرش است.) 4- تمام شدن، پايان يافتن. گئدمه‌لي (gedməli) : رفتني، در حال حركت. گئدن آتلى (gedən atlı) : نام آهنگي در موسيقي. گئدن آغير ائل (gedən ağır el) : نام آهنگي غم‌انگيز در موسيقي. گئدن دارغا (gedən darğa) : نام آهنگي در موسيقي. گئدن-گلن (gedən-gələn) : آمد و رفت كننده، عابر، رهگذر. گئده-گئده (gedə-gedə) : رفته رفته، كم كم، يواش يواش. گئده‌لي بري (gedəli bəri) = گئده‌لي بلي (gedəli bəli) : از زمان رفتن تا به حال. گئد-و-گل (ged-o-gəl) : آمد و رفت، معاشرت. گئد هاي گئد (ged hay ged) : روز زوال، روز بدبختي. گئديب-گلمه (gedib-gəlmə) : رفت و آمد، معاشرت. گئديش (gediş) : 1- عمل رفتن. 2- نحوة راه رفتن، رفتار، روش، مرام. گئديش-گليش (gediş-gəliş) : معاشرت، آمد و رفت. گئديلمك (gedilmək) : رفته شدن، رفتن براي ديد و بازديد. گئدين-گئدين (gedin-gedin) : رفته رفته، يواش يواش، كم كم.
گئرچَك	gerçək	: حرف راست، سخن درست. (← گؤر، گؤرچك) گئرچكلَنمك (gerçəklənmək) : باور كردن، درست انگاشتن سخن. گئرچكلين (gerçəklin) : به راستي، حقيقتاً.
گئري	geri	: عقب، پشت سر، دنبال. (شكل قديم كلمه «كئروْ» از بن فعل مفروض «كئمك» (عقب ماندن) است.) گئري آلماق (geri almaq) : باز پس گرفتن. گئري ايشّه‌مك (geri işşəmək) : 1- رو به پس شاشيدن. (مثل شاشيدن شتر) 2- به عقب برگشتن، ترقّي نكردن. 3- كار برعكس انجام دادن. گئري چكيلمك (geri çəkilmək) = گئري داللانماق (geri dallanmaq) = گئري دؤنمك (geri dönmək) : 1- عقب نشيني كردن. 2- منصرف شدن، انصراف دادن. گئري گئدمك (geri gedmək) : 1- به عقب برگشتن. 2- لاغرتر شدن. 3- منصرف شدن. گئري-گئري (geri-geri) = گئرين-گئرين (gerin-gerin) : پسا پس، عقب عقب، رو به جلو امّا به طرف عقب راه رفتن. گئريله‌مك (geriləmək) : 1- از سايرين عقب افتادن، از ديگران ماندن. 2- بيچاره تر و فقير تر شدن. 3- لاغرتر شدن. 4- به تعويق افتادن. گئرين-گئرينه دوشمك (gerin-gerinə düşmək) : 1- رو به عقب رفتن، عقب نشيني كردن. 2- وخيم تر شدن وضعيّت مالي يا مزاجي. گئرين-گئرينه سالماق (gerin-gerinə salmaq) : شكست دادن، به عقب نشيني وادار كردن.
گئميش	gemiş	: نقره. (← گؤمـوش)
گئن	gen	: 1- پهن و گسترده. 2- مجازاً به معني پوست پهن و بزرگ، پوست گاو يا شتر. (فا) سيغير گئني. (پوست گاو) گئناش (genaş) : نام گياهي از خانوادة سير كه داراي برگهاي پهن و گسترده است. گئنيش (geniş) : گستردگي، وسعت. گئنيش اوزلـو (geniş üzlü) : آنكه صورت پهن و زيبا دارد.
گئنْگ	geng	: پهن، گشاد، فراخ، وسيع. گئنگليك (genglik) : گستردگي، وسعت. گئنگ-و-بوْل (geng-o-bol) : گشاد، عريض، پهن و بزرگ.
گئنَن	genən	= گئنه (genə) : از نو، دو باره. (گويا در اصل «يئنه» از «يئنگي» (تازه) بوده؛ گرچه كه گروهي ريشة آن را از مصدر قديمي «يانماق» (برگشتن) دانسته‌اند.) گئنه‌دن (genədən) : از نو، دو باره. گئنه‌ده (genədə) : باز هم، دو باره، از نو.
گئه وورماق	geh vurmaq	: 1- توقّف كردن حيوانات به خاطر احساس خطر و ترس. 2- اسهال ريختن حيوانات.
گئهْر	gehr	: مزة گس، احساس چسبندگي غذاهايي مانند خرمالو در دهان.
گئهمَرد	gehmərd	= گئهمَرْگ (gehmərg) : نام بوته‌اي از خانوادة بادام كوهي كه مصرف دارويي دارد. (← گرگهمد)
گئونه	gevnə	: نام غذايي مركّب از گندم خُرد شده، گوشت، ادويه جات و …
گئي	gey	: 1- فعل امر از مصدر «گئيمك» (پوشيدن) 2- زيبا، خوب و دلپسند. گئيجه (geycə) = گئيچك (geyçək) : خوب، زيبا. گئيديرمك (geydirmək) : پوشاندن. گئيديريلمك (geydirilmək) : پوشانده شدن. گئيسي (geysi) : لباس، پوشيدني. گئيمك (geymək) : پوشيدن، لباس نو بر تن كردن. گئيمه‌لي (geyməli) : پوشيدني، قابل پوشيدن. گئينيكلَنمك (geyniklənmək) : لباس نو پوشيدن، لباس زيبا و نو به تن كردن. گئيه‌ن (geyən) : پوشنده، آنكه لباس و امثال آن بر تن كند. گئيه‌نَك‌لي (geyənəkli) : آنكه لباس نو و زيبا پوشده باشد. گئييلمك (geyilmək) : پوشيده شدن. گئييم (geyim) : 1- پوشيدني، لباس. 2- نحوة پوشش، پوشيدن. گئيينمك (geyinmək) : پوشيدن، ملبّس شدن، جامه بر تن كردن.
گئيش	geyş	: نشخوار. (← گه‌و، گه‌وش)
گب	gəb	(1) : گپ، سخن، حرف. (← گپ) گب چالماق (gəb çalmaq) : حرف زدن، صحبت كردن. گب گير ائدمك (gəb gir edmək) : مشاجرة لفظي پيش آمدن.
گب	gəb	(2) : بزرگ، گنده، بلند. (← گاب) گبّه (gəbbə) : قالي ضخيم كه پودهاي نسبتاً بلندي دارد.
گبله	gəblə	= گبلا (gəbla) : تپّه ماهور، صحرا، دشت.
گبورْگه	gəburgə	: از آلات ورزشي.
گبوك	gəbuk	: نوعي كنه كه از خون حيوانات تغذيه مي‌كند. (← گه‌و، گه‌ووك، گه‌ويك)
گپ	gəp	: حرف، صحبت، سخن. گپ-و-گله‌جه (gəp-o-gələcə) : سخن قابل گفتن، صحبت قابل مطرح در آينده. گپي آرّي (gəpi arrı) = گپي بـوتـون (gəpi bütün) : آنكه سخنش سند محسوب گردد، آدم مورد اعتماد، مطمئن.
گپَك	gəpək	: پوسته و خرده‌هاي برنج بعد از آسياب شدن. (ريشة كلمه از «قاب» (پوسته) است. ← كپَك)
گتير	gətir	: فعل امر از مصدر «گتيرمك» (آوردن) (اصل كلمه از : (گل + تير) درست شده.) گتيرمك (gətirmək) : 1- آوردن. 2- شانس رو آوردن. گتير‌مه‌لي (gətirməli) : آوردني، قابل آوردن. گتيريلمك (gətirilmək) : آورده شدن.
گج	gəc	(1) : گچ، گچ سفيد كاري. گج-و-سارينْج (gəc-o-sarınc) : گچ و ساروج. گجلَنمك (gəclənmək) : گچي شدن، به گچ آلوده شدن. گجله‌مك (gəcləmək) : به گچ آلودن، گچ آلود كردن. گجه توتماق (gəcə tutmaq) : 1- به گچ گرفتن استخوان شكسته. 2- كشتن محكمين به اعدام از طريق گچ گرفتن.
گج	gəc	(2) : انبوه، توده شده، روي هم جمع شده. (← جج) گج بوغدا (gəc buğda) : خرمن گندم.
گچ	gəç	: فعل امر از مصدر «گچمك» (عبور كردن) گچديرمك (gəçdirmək) : گذراندن، از رودخانه عبور دادن. گچَري (gəçəri) : زود گذر، گذرا. گچمك (gəçmək) : 1- عبور كردن و گذشتن از رودخانه. 2- صرف نظر كردن، منصرف شدن. 3- گذشتن، عفو كردن، بخشودن. گچمه (gəçmə) : 1- عمل گذشتن. 2- نوعي از بافته‌هاي ايلات قشقايي. گچميش (gəçmiş) : 1- گذشته، زمان گذشته. 2- عبور كرده، رد شده. گچن گون (gəçən gün) : 1- روزگار گذشته. 2- نام آهنگي در موسيقي قشقايي. گچيرْتْمك (gəçirtmək) : 1- گذراندن، زندگي را سپري كردن. 2- عبور دادن. گچيرْتْمه (gəçirtmə) : 1- معبر، محل گذشتن. 2- نوعي از بافته‌هاي ايلي و نيز نام نوعي نقش در بافته‌ها. گچيش (gəçiş) : 1- نحوة گذران زندگي. 2- نحوة گذشتن از رودخانه. گچيشديرمك (gəçişdirmək) : 1- گذراندن، عبور دادن. 2- زندگي را گذراندن. گچيشمك (gəçişmək) : 1- دسته جمعي عبور كردن از رودخانه. 2- در هم فرو رفتن، داخل شدن. گچيك (gəçik) : 1- معبر، پاياب، محل عبور از رودخانه. 2- گذشته، زمان گذشته. گچيلمك (gəçilmək) : عبور داده شدن. گچيم (gəçim) : نحوة گذشتن، گذران.
گچّي	gəççi	: بُز، بز ماده. گچّي امَن (gəççi əmən) : نوعي از انواع سوسمار، بُز دوشك، بُز مُكك، بزمجه. گچّي بغيرْدَن (gəççi bəğirdən) : نوعي درخت كه هر وقت بُزها از برگ يا ثمر آن بخورند، دل درد مي‌گيرند و فرياد مي‌كشند. گچّي بوْروغو (gəççi boruğu) : نوعي بادام كوهي كه بزها به خوردن آن بسيار علاقه‌مندند. گچّي قوزوسو (gəççi quzusu) : برّه‌اي كه شير بُز بخورد و معمولاً در ميان گلة بزها باشد. گچّي سؤكمه (gəççi sökmə) = گچّي قاناتى (gəççi qanatı) : نوعي ورزش ژيمناستيكي، بالانس زدن. گچّي قوشو (gəççi quşu) : پرستو.
گدا	gəda	(1) : گدا، متكدّي، گدايي كننده. (اصل كلمه «گئدا» (برو) از مصدر «گئدمك» است.) گدايليق (gədaylıq) : گدايي. گدي (gədi) : گدا، لوس.
گدا	gəda	(2) : معده، شكمبة گوسفند. (گله‌زن)
گدول	gədul	: خر يك تا دو ساله. گدولَك (gədulək) : خر كوچك و كم بها.
گديك	gədik	: گردنه، كتل. (اصل كلمه «كرتيك» (قسمتي از كوه كه بريده شده) بوده است. ← كرت، كرتيك)
گر	gər	(1) : گر، جرب. گر بوْروق (gər boruq) : نوعي بادام كوهي كوچك كه معمولاً به شكل بوته ديده مي‌شود. گرسه (gərsə) = گرّه (gərrə) : 1- گر مانند، جرب گونه. 2- چراگاهي كه علف كم داشته باشد، علف كم و تنك مايه. گر كگليك (gər kəglik) : بلدرچين. گر-گر ائدمك (gər-gər edmək) : احساس خارش و سوزش در گلو. گر-گرّه‌ك (gər-gərrək) : بزمجه، نوعي سوسمار. گرليك (gərlik) : بيماري گري. گرّوْو (gərrov) : گر آب، آب مخصوصي كه در آن حيوانات گر را شستشو دهند تا از بيماري گري نجات يابند. گرّيك (gərrik) : گر مانند، جرب گونه.
گر	gər	(2) : فعل امر از مصدر «گرمك» (دراز كردن و دار كردن قالي و امثال آن) گركيز (gərkiz) : گردن بر افراشته، كشيده و شقّ و رق. گركينمَك (gərkinmək) : 1- خود را به ديگري كشيدن، از روي شهوت به كسي تنه زدن و قد كشيدن. 2- جهش نا موفّق حيوانات در عمل مقاربت، بالا رفتن و جهيدن حيوان نر بر ماده جهت مقاربت. گرمك (gərmək) : 1- از دو طرف كشيدن بندها و دار كردن قالي. 2- از طرف طول گسترده تر كردن، دراز كردن. 3- كشيدن و بستن گرمن (لتف) به چادر اصلي. گـرمَن (gərmən) : لتف، تخته چادري كه در اطراف چادر اصلي كشيده و بسته مي‌شود. (← يئل، يئلَن) گرمه (gərmə) : 1- عمل دار كردن قالي و امثال آن. 2- نام كوهي طويل در شمال بخش كامفيروز و نيز روستا و منطقه‌اي در كامفيروز. گرنَشمك (gərnəşmək) : خميازه كشيدن، قد كشيدن در هنگام كسالت و خواب آلودگي. گرنشمه (gərnəşmə) : عمل خميازه كشيدن، نحوة قد كشيدن و دهن درّه كردن. گرنَشيك (gərnəşik) : 1- آنكه دائم خميازه كشد، تنبل و تن پرور. 2- در حال خميازه كشيدن. گريش (gəriş) : نحوة دار كردن قالي. گريك (gərik) : 1- قالي دار شده. 2- طنابي كه در زمستان به قسمت پايين چادر مي‌بندند تا آب باران وارد چادر نشود. گريلمك (gərilmək) = گرينمك (gərinmək) : 1- دار شدن قالي. 2- قد كشيدن، خميازه كشيدن. 3- خود را در معرض چيزي قرار دادن و قد كشيدن. اوْتا گرينير. (خود را در معرض آتش قرار مي‌دهد.) 4- تنه زدن. گـريلي (gərili) : قالي دار شده، فرش در حال دار.
گرايلى	gəraylı	: 1- نام آهنگي در موسيقي قشقايي. 2- نوعي از قالبهاي شعري كه هر مصرع آن داراي 8 هجا (بخش) است. (اين كلمه از نام طايفة «گرايي» گرفته شده)
گرايى	gərayı	= گرّايى (gərrayı) : نام طايفه‌اي از ايل عمله.
گرَبي	gərəbi	: تيغ سلماني.
گرجيك	gərcik	: از گياهان خوراكي و دارويي. (← كباب، كباب اوْتو)
گرچَك	gərçək	: حرف راست. (← گؤر، گؤرچك) گرچكچي (gərçəkçi) : راستگو، صادق. گرچكلشمك (gərçəkləşmək) : به حقيقت پيوستن و انجام گرفتن كار. گرچكلي (gərçəkli) = گرچكلين (gərçəklin) : به راستي، حقيقتاً.
گرد	gərd	: 1- گرد، غبار، خاك نرم كه با نسيم جا به جا شود. 2- رو سري نازك بانوان. گرد-و-دوْلاق (gərd-o-dolaq) : گرد و خاك.
گرگَهمَد	gərgəhməd	: نام نوعي بادام كوهي بسيار تلخ كه خاصيت دارويي دارد. (← گئهمَرگ)
گرْم	gərm	: (ف) 1- گرم. (در مقابل سرد) 2- پر شور و با حال. 3- غذاي گرم، غذاي انرژي زا. گرما-گرم (gərma-gərm) : در حال گرمي، در حال فعاليّت و كار. گـرم دارمانى (gərm darmanı) : داروهاي گياهي انرژي زا كه معمولاً به زنان زائو مي‌خورانند. گرمه سئر (gərmə ser) : گرمسير، ناحية گرم. گرمه سئرلي (gərmə serli) : 1- گرمسيري. 2- نام طايفه‌اي از ايل دره‌شوري.
گره‌ك	gərək	: بايد، بايستي. (ريشة كلمه از بن مصدر «كرگه‌مك» (شايسته و بايسته بودن) در تركي قديم است.)
گـره‌وي	gərəvi	: تيغ سلماني. (← گرَبي)
گز	gəz	(1) : فعل امر از مصدر «گزمك» (گشتن) گزديرمك (gəzdirmək) : 1- گردش دادن، گردانيدن. 2- چرخاندن. گزديرمه (gəzdirmə) : سخني كه از جايي به جايي بگردانند، راز، سرّ. گزديرمه گزديرير. (سخنان مردم را به ديگران منتقل مي‌كند.) گزديريلمك (gəzdirilmək) : گردانده شدن. گزَر-گَفشَر (gəzər-gəfşər) : بيكارة پرخوري كه در حال راه رفتن هم غذا بخورد. گزگي (gəzgi) : نقش گردان، خط رنگين در قالي كه به صورت خطهاي شكسته ديده مي‌شود. گزگينتي (gəzginti) : گردش، تفريح و تفرّج. گزمك (gəzmək) : 1- گشتن، جستجو كردن. 2- گردش كردن، تفريح كردن. چرخ زدن، دور زدن. گزمه (gəzmə) : 1- پاسبان، آنكه شبها بگردد و پاسباني كند. 2- آنچه انسان به دنبالش بگردد، گم شده. اينگار گزمه گزير. (گويي به دنبال گم گشته‌اي مي‌گردد.) 3- سخني كه دهن به دهن بگردد، سر، راز. گزمه گزديرير. (سخنان اسرار آميز را به ديگران منتقل مي‌كند.) گزَن (gəzən) : گردش كننده. 2- چرخ زننده، حركت كننده، دور زننده. گزَنتي (gəzənti) : پاسبان، نگهبان. گزه-گزه (gəzə-gəzə) : گردش كنان، در حال گردش. گزه‌گن (gəzəgən) : 1- سيّار، آنكه دائم در گردش باشد، ولگرد. 2- سيّاره. گزيشمك (gəzişmək) : دسته جمعي گشتن و تفريح كردن. گزيلمك (gəzilmək) : 1- جستجو شدن. 2- گردانده شدن، دور زده شدن. گزينمك (gəzinmək) : 1- تفريح كردن. 2- جستجو شدن.
گز	gəz	(2) : 1- نام درخت گز. 2- شيريني گز كه معمولاً از صمغ همين درخت تهيه مي‌شود.
گز	gəz	(3) : يك متر قديم، واحد طول كه تقريباً معادل 104 سانتيمتر است. گز ائدمك (gəz edmək) : گز كردن، متر كردن.
گز	gəz	(4) : گاز، نيش. گز وورماق (gəz vurmaq) : 1- گاز زدن، نيش زدن. 2- گز زدن سيم آلات موسيقي بر پرده. گز-گزه‌ك (gəz-gəzək) = گز-گزه‌نه‌ك (gəz-gəzənək) = گز-گزي (gəz-gəzi) = گزَنه (gəzənə) : نام گياهي با خارهاي ريز، نوعي نيلوفر خاردار.
گزَر	gəzər	: زردك، نوعي هويج.
گشه	gəşə	: نام گياهي با گلهاي بنفش در مناطق گرمسيري. (← گول، گول گشه)
گفْش	gəfş	: نشخوار. (← گه‌و، گه‌وش) گفش ائدمك (gəfş edmək) : نشخوار كردن. گفشَشمك (gəfşəşmək) : دسته جمعي نشخوار كردن حيوانات. گفشَك (gəfşək) : آنچه نشخوار شده و از دهان حيوان بيرون ريزد. گفشه‌له‌مك (gfəşələmək) : نشخوار كردن. گفشه‌مك (gəfşəmək) : جويدن، نشخوار كردن.
گك	gək	= گگ (gəg) : 1- زشت، نا پسند. 2- يك دنده و لجوج. 3- بد بو و متعفّن. گگ-گك ايس وئرير. (بوي متعفني دارد) گكيرْتْمك (gəkitmək) : زشت شمردن، نامناسب دانستن. گگ-گك ائدمك (gəg-gəg edmək) : حركات زشت از خود نشان دادن، تكبّر و افاده به خرج دادن. گگليك (gəglik) : حلق، ملاذي. (محل آروغ كندن كه تعفّن دهان از آنجا خارج مي‌شود.) گگليك آزماق (gəglik azmaq) : 1- متورّم شدن ملاذي. 2- ناراحتي و بوي تعفّن كه بعد از آروغ زدن در گلو ايجاد شود، ترشّح اسيد معده، ترش كردن. گگيرْتْمك (gəgirtmək) : باعث آروغ كندن شدن. گگيرتي (gəgirti) : بوي متعفّني كه در موقع آروغ زدن داخل دهان احساس مي‌شود. گگيرمك (gəgirmək) : آروغ كندن، آروغ زدن. گگيرمه (gəgirmə) : عمل آروغ زدن.
گل	gəl	(1) : فعل امر از مصدر «گلمك» (آمدن) گلَر-گلمَز (gələr-gəlməz) : آمد نيامد، احتمال ميمنت يا شوم بودن امري. گلگَج (gəlgəc) : بعد از آينده، آيندة آينده. گلگَج ايل (gəlgəc il) : دو سال بعد. گل-گليش (gəl-gəliş) : روز سعادت، روي آوردن خوشبختي. گلمك (gəlmək) : 1- آمدن. 2- دچار شدن. قضايا گلميش. (دچار بلايي شده است.) 3- به نظر رسيدن، متصوّر شدن. منه گلير كي اوْ گئدميش اوْلا. (به نظرم كه او رفته باشد.) 4- رو آوردن خوشبختي. گلَن (gələn) : 1- زمان آينده. 2- آنكه مي آيد. گلَن-گئدن (gələn-gedən) = گلَن-واران (gələn varan) : 1- گلن گدن، آلتي كه فشنگ را در مخزن تفنگ وارد مي‌كند. 2- چوب بلند و متحرّكي كه بين تارهاي فرشِ در حالِ بافت قرار مي‌گيرد. (← آرد 1 ، آرد آغاجي) گله (gələ) : بفرما، بيا و بگير. گله‌جه (gələcə) : سخن قابل گفتن، سخني كه بايستي در آينده گفته شود. گپ-گله‌جه يوخو؟ (آيا سخني در آينده نخواهد داشت؟) گله‌جك (gələcək) : 1- زمان آينده. 2- خواهد آمد. گله-گله (gələ-gələ) : كم كم، يواش يواش. گل-و-گئد (gəl-o-ged) : آمد و رفت، معاشرت. گل هاي گل (gəl hay gəl) : 1- ورود دسته جمعي. 2- طلب كمك و ياري. 3- روز مبارك و خوش شانسي. گليب-گئدمه (gəlib-gedmə) : معاشرت، آمد و رفت. گليش (gəliş) : 1- نحوة آمدن، رفتار و حركات. 2- روز خوش شانسي. گليش-گئديش (gəliş-gediş) : آمد و رفت، اياب و ذهاب. گلين (gəlin) : عروس، تازه وارد، آنكه براي اوّلين بار به خانة شوهر (خانة بخت) وارد شود. گلين اؤلدورن (gəlin öldürən) : استخوان زانوي حيوانات حلال گوشت. گلين باجى (gəlin bacı) : 1- خانم بزرگ، بانوي محترم. 2- زن برادر. 3- زن عمو. گلين بالا (gəlin bala) = گلين پارتا (gəlin parta) = گلين پارتال (gəlin partal) = گلينچاق (gəlinçaq) = گلينچَك (gəginçək) : عروسك. گلين بورماغى (gəlin burmağı) = گلين ديرناغى (gəlin dırnağı) : پنجه عروس، نام گياهي با گلهاي سفيد و برگهاي پنجه‌اي كه به پنجه‌هاي عروس خانم شباهت دارد. گلينْتي (gəlinti) : 1- عروس خانم كوچولو. 2- آنكه خود به خود آمده باشد، كسي كه اصالتش به درستي معلوم نباشد، از جاي ديگر وارد شونده. 3- واردات، وارداتي. گلين قوشو (gəlin quşu) : 1- پرستو. 2- نام پرنده‌اي با سر آبي رنگ و سينة سفيد. 3- زنبورخوار. گلينليك (gəlinlik) : 1- متعلّق به عروس، اسباب و لوازم عروس. 2- زمان عروس شدن، به سنّ عروسي رسيدن.
گل	gəl	(2) : گروه، دسته، جامعه‌، گلّه‌اي از انسانها يا حيوانات. گلّاه (gəllah) : گلّة شتر، دسته‌اي از انسانها. گلايى (gəlayı) : سگ گلّه. گلبورلاماق (gəlburlamaq) : 1- جزء را از كُلّ گروه بريدن. 2- نيمه تمام خوردن غذا. گلدن دوشمك (gəldən düşmək) : از جامعه بريده شدن، از اعتبار ساقط شدن. گله (gələ) : گلّه، رمة گوسفندان. گله بونه (gələ bunə) : گله بنه، لوازم و وسايلي كه چوپان همراه گله مي‌برد. گله گرد (gələ gərd) : حيواني كه در داخل يك گله گير نكند و گله به گله شود، قوچ يا پازن مستي كه از گله‌اي به گله‌اي فرار كند. گله گير (gələ gir) : گوسفند ممتازي كه از بين گله انتخاب شود.
گلَن	gələn	: بشكه، ظرف.
گلّه‌زن	gəlləzən	: نام طايفه‌اي از ايل اوْيغور كه به همين خاطر آنها را گلّه‌زن اوْيغوري گفته‌اند؛ اين طايفه امروزه جزء ايل عمله محسوب مي‌گردد.
گم	gəm	: دهنه، دهان بند، دهنة مخصوص برّه يا بزغاله كه نتواند شير مادرش را بخورد. گمله‌مك (gəmləmək) : دهنه بر دهان بزغاله زدن. گملي (gəmli) : بزغاله‌اي كه بر دهانش دهنه زده باشند.
گمَك	gəmək	: برشتة برنج كه آن را بجوند، برنج تر برشته شده. (ريشة كلمه از «گميرمك» (جويدن) است.)
گمهيرْت	gəmhirt	= گمهيرْد (gəmhird) : نوعي بادام كوهي بسيار تلخ كه معمولاً مصرف دارويي دارد.
گمير	gəmir	: فعل امر از مصدر «گميرمك» (جويدن. ← گه‌و، گه‌ويرمك) گميرتَك (gəmirtək) = گميرْتْلاق (gəmirtlaq) : غضروف، استخوان قابل جويدن. گميرمك (gəmirmək) : جويدن، خوردن استخوان نرم و امثال آن. گميريشمك (gəmirişmək) : دسته جمعي جويدن. گميريلمك (gəmirilmək) : جويده شدن. گميشمك (gəmişmək) : 1- دسته جمعي نشخوار كردن. 2- در گيري ايجاد كردن، به هم چسبيدن، دعوا كردن.
گميك	gəmik	: برشته، برشتة برنج تر كه آن را بجوند. (← گمك و گمير، گميرمك)
گمّيل	gəmmil	(1) : آنغوزه، گياه انغوزه كه به آن «انگزه»، «گنه بو»، «بو گندي» و … هم گفته‌اند. (← گن، گنه بو)
گمّيل	gəmmil	(2) : پشم وازده و به پشكل آلوده كه بعد از قيچي شدن بر زمين ريزد. (← گال، گال-و-گمّيل)
گن	gən	= گند (gənd) : (ف) گند، گنديده، بد بو. گندوْو (gəndov) : آب گنديده، مرداب. گنده (gəndə) = گنّه (gənnə) : آنچه گنديده و بد بو باشد. گنه بو (gənə bu) : آنغوزه، نام گياهي بدبو؛ امّا پر خاصيت.
گنجه‌له	gəncələ	: آشفته، در هم. (معمولاً به موهاي آشفته مي‌گويند.) گنجه‌له-گونجه‌له (gəncələ-guncələ) : در هم و بر هم، آشفته.
گنجه‌لي	gəcəli	= گنجه‌يي (gəncəyi) : نام طايفه‌اي از ايل كشكولي.
گنْز	gənz	: 1- ابتداي ناي، حلق. 2- بوي آروغ (← گنس و گگيرمك) گنزيك (gənzik) : ابتداي حفرة گلوگاه، قسمت عقب بيني كه به حلق راه دارد.
گنْس	gəns	: بوي بد و متعفّن. (← گنز)
گنگو	gəngu	: وصله، بخيه، بند مخصوص قوري و ظروف چيني. گنگولو (gəngulu) : وصله دار، بخيه شده. گنگولاماق (gəngulamaq) : بخيه كردن، وصله زدن.
گنگيرمك	gəngirmək	: آروغ زدن. (← گك، گگيرمك)
گنه-گنه	gənə-gənə	: نام دارويي است كه گويند از پوست درختي در آمريكاي جنوبي به دست مي‌آيد.
گه	gə	: مخفّف كلمة «گل» (بيا)
گهمَرْد	gəhmərd	: نوعي بادام كوهي.
گه‌و	gəv	: فعل امر از مصدر «گه‌ومك» (جويدن) گه‌وجه‌له‌مك (gəvcələmək) : جويدن، نشخوار كردن. گه‌وره‌مَك (gəvrəmək) : 1- جويدن. 2- در دل گريه كردن، پنهاني گريه كردن. گه‌وريك (gəvrik) : 1- نام گياه بوته‌اي است كه معمولاً در شوره‌زارها مي‌رويد، گياه جويدني كه آذوقة مؤثّري براي حيوانات است. 2- نوعي حشره گزنده و مكنده. گه‌وش (gəvş) : نشخوار. (در اصل «گه‌ويش» بوده. ← گفش) گه‌وشَك (gəvşək) : آنچه كه نشخوار شده و از دهان حيوان بيرون آمده باشد. گه‌وشه‌له‌مك (gəvşələmək) = گه‌وشه‌مك (gəvşəmək) : نشخوار كردن. گه‌وشيك (gəvşik) : آنچه نشخوار شده باشد. گه‌ومك (gəvmək) : 1- جويدن. 2- با حرص و ولع غذا خوردن. گه‌وه (gəvə) : 1- محلّ لميدن وجويدن جانوران، كنام، غار، پناهگاه جانوران. 2- فعل امر از مصدر «گه‌وه‌مك» (جويدن، نشخوار كردن) گه‌وه‌رْمَك (gəvərmək) : لميدن و نشخوار كردن، روي شكم يا پهلو خوابيدن و نشخوار كردن حيوانات. گه‌وه‌له‌مك (gəvələmək) = گه‌وه‌مك (gəvəmək) : 1- جويدن. 2- لميدن و نشخوار كردن. 3- تند تند غذا خوردن. گه‌وه‌ن (gəvən) : گَوَن، نوعي درختچه يا بوتة خاردار كه حيواناتي چون شتر، الاغ و … آن را به راحتي جويده و مي‌خورند. گه‌ووك (gəvuk) : نوعي حشره يا كنة حيواني كه معمولاً جاي نيشش متورّم مي‌شود. گه‌ويرمك (gəvirmək) : جويدن. (← گميرمك) گه‌ويرمه‌لي (gəvirməli) : جويدني. گه‌ويك (gəvik) : نوعي حشره يا كنة حيواني كه مكندة خون است. گه‌ويلمك (gəvilmək) : 1- تند خورده شدن غذا. 2- گزيده شدن لبها بر اثر تند غذا خوردن يا بي احتياطي.
گه‌وورگه	gəvurgə	= گه‌ويرگه (gəvirgə) : 1- گبرگه، از آلات ورزشي يا جنگ در زمان قديم، گرز مانندي كه در سر آن ميله‌هاي فلزي جا داده شده تا با آن بجنگند. 2- طبل، نقاره.
گه‌ي	gəy	: فعل امر از مصدر «گه‌يمك» (لباس پوشيدن) (← گئي) گه‌يسي (gəysi) : لباس، پوشاك، پوشيدني. گه‌يمك (gəymək) : لباس پوشيدن. گه‌ييلمك (gəyilmək) : پوشيده شدن، لباس در بر رفتن. گه‌ييم (gəyim) : 1- پوشش، نحوة لباس پوشيدن. 2- پوشيدني، لباس، پوشاك. گه‌يينتي (gəyinti) : لباس، پوشاك. گه‌يينمك (gəyinmək) : 1- پوشيده شدن، ملبّس گشتن. 2- در هم پيچيدن، در هم گير كردن. 3- درگير شدن، منازعه پيش آمدن. گه‌يينمه (gəyinmə) : 1- لباس، پوشش. 2- نحوة پوشيدن.
گه‌يير	gəyir	: فعل امر از مصدر «گه‌ييرمك» (آروغ زدن) (← گك، گگيرمك) گه‌ييرتي (gəyirti) : بوي متعفّني كه در هنگام آروغ زدن در دهان احساس شود. گه‌ييرمك (gəyirmək) : آروغ زدن، آروغ كندن. گه‌ييرمه (gəyirmə) = گه‌ييريك (gəyirik) : آروغ، بوي متعفّني كه در هنگام آروغ زدن در دهان احساس شود.
گه‌ييشمك	gəyişmək	: با هم مشورت كردن.
گير	gır	: فعل امر از مصدر «گرفتن» (فارسي) كه مشتقّات آن در تركي قشقايي معمول است. (← گير2) گير توتماق (gır tutmaq) : گير كردن كودكانه، بهانه آوردن كودك. گيرّه (gırrə) : گيره، زنبيل. گيرّ-و-توْو (gırr-o-tov) : گرفتاري، دردسر. گيروْو (gırov) : گرو، گروگان. گيروْو چكمك (gırov çəkmək) : گرو كشيدن، گروگان گرفتن.
گيرْد	gırd	: (ف) 1- گرد، جمع و جور. 2- يك مرتبه، ناگهان. 3- همه، همگي. گيردوْو (gırdov) : 1- گرداب، محلّ غرق شدن. 2- تنگنا و فشار. 3- ميدان، ميدان مبارزه. 4- بطور كلّي، اصلاً، كلّاً. گيردوْوا دوشمك (gırdova düşmək) : در تنگنا و فشار قرار گرفتن. گيردوْوا سالماق (gırdova salmaq) : در تنگنا قرار دادن. گيرده بوْغاناق (gırdə boğanaq) : گِرد باد. گيرده خيز (gırdə xiz) : دو تا پا را جفت گذاشتن و جهيدن، جفتك زدن و جهيدن. گيرديل (gırdıl) : 1- هرچيز گرد و جمع و جور. 2- خرد، ريز و كوچك. گيرديل-گيرديل (gırdıl-gırdıl) : 1- چيزهاي گـرد و كروي شكل. 2- به شيوة وک پشت راه رفتن.
گيشْت	gışt	: 1- ناگهان، يك مرتبه. 2- كاملاً، بكلّي. 3- پشت گوش. (گِشت در ادبيات فارسي به معني شاهرگ گردن است.)
گيج	gic	(1) : گيچ، پريشان حال. گيجال (gical) = گيجَل (gicəl) : گيچ و پريشان حال. گيجالانماق (gicalanmaq) : گيچ و آشفته شدن. گيجليك (giclik) : گيچي، پريشان حالي.
گيج	gic	(2) : صوت مخصوص جهت تحريك شهواني يا دفع گاو. گيجّوْو (giccov) = گيجّولآ-گيجّوْو (giccov-giccov) = گيجي-گيجي (gici-gici) : صوتي است كه در هنگام تحريك شهواني يا به دعوا واداشتن گاوها گفته مي‌شود. گيجيشمك (gicişmək) : 1- تحريك شدن، تمايل جنسي پيدا كردن. 2- تحريك شدن و دندانها را به هم فشردن. (← قيج، قيجيشماق) گيجيمك (gicimək) : تحريك جنسي شدن، به اوج تمايل جنسي رسيدن.
گيچ	giç	: صوت مخصوص جهت راندن و دفع كردن گاو و گوساله. (← گيج 2)
گيديل-گيديل	gidil-gidil	: شيوة راه رفتن وک‌پشت. (← گيرد، گيرديل-گيرديل)
گيل	gil	(1) : از پسوندهايي كه وابستگي خانوادگي را مي‌رساند. حسن گيل ( گيلي) (حسن و خانوادة آنها)
گيل	gil	(2) : كوچك و ريز. (به تنهايي كاربرد ندارد.) گيلچيك (gilçik) : زبان كوچك، ملاذي. گيلَك (gilək) = گيله (gilə) : 1- مردمك چشم. 2- دانة ريز گياهان بخصوص دانة انگور. گيل-گيلّك (gil-gillək) : نام گياهي با دانه‌هاي ريز و سياه رنگ كه در مزارع گندم و جو مي‌رويد. گيليك (gilik) : انگشت كوچك. 2- هرچيز گِرد و كوچولو. گيلي-گيلي (gili-gili) : كوچكترين انگشت دست يا پا.
گيل	gil	(3) : تلفّظي از كلمة «گِل» فارسي به معني خاك. گيل توتماق (gil tutmaq) : آرام و قرار يافتن، ساكن شدن. گيل-گيلَّك (gil-gillək) : 1- خاك بازي كودكان. 2- خاك بيزي، خاك بيزي گندم، جو و …
گيل منه گوش	gil mənə guş	: اصطلاحي است كه معمولاً به افراد پرخور و شكمو گفته مي‌شود.
گيلاس	gilas	(1) : ميوه يا درخت گيلاس.
گيلاس	gilas	(2) : ليوان.
گيلدير	gildir	: 1- مدوّر، گرد و كروي شكل. 2- قطرة اشك. (← گول2، گولدور) گيلدير-گيلدير (gildir-gildir) : 1- اشياي كروي شكل و كوچك. 2- قطره قطره.
گيله‌ي	giləy	= گيلئي (giley) : گلايه، شكايت. گيله‌ي‌ليك (giləylik) = گيلئيليك (gileylik) : گلايه، شكوه، شكايت.
گيليچّه	giliççə	: قرقره، قرقرة نخ، ريسمان و …
گيليم	gilim	: گليم، نوعي از انواع بافته‌هاي زنان ايلات. گيليمچه (gilimçə) : گليمچه، گليم كوچك.
گيمّيل	gimmil	= گيمّيلي (gimmili) : 1- كوچك،كوچولو. 2- نام گياهي خاردار با گلهاي زرد يا سبز.
گير	gir	(1) : فعل امر از مصدر «گيرمك» (وارد و داخل شدن) گيرده‌ك (girdək) : حجله، خانه‌اي كه عروس و داماد در آن وارد شوند. گيرديرمك (girdirmək) : 1- داخل آب بردن و به آب تني و شنا واداشتن. 2- به دخول وادار كردن، به اندرون بردن. گيرمك (girmək) : 1- وارد شدن، داخل شدن. 2- فرو رفتن در آب، آب تني كردن. اوشاقلار سويا گيرديلر. (بچّه‌ها آب تني كردند.) گيره وَه (gir