1 Ramiz Də
Yüklə 2,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
122 - Cavan oğlan, tanımadığın adam haqqında bu cür əxlaqsız söz işlətmək, sənin özbaşnalığından xəbər verir. O, səni yaşda olanda İspaniyanın şan-şöhrətini qaldırmaq üçün ömrünün ən ağır günlərini Yeni Dünyada keçirib. Valdiviya İspaniyanın xeyri üçün çox işlər görüb, hətta canından belə keçib. Sən isə onun gördüyü işlərinin onda birini görsən, deyərəm ki, onun haqqında hər hansı bir söz deməyə sənin ixtiyarın var. - Sinyor Kartahena, siz nə üçün narazı olursunuz, axı Valdiviya doğrudan da İspaniyanın adını Mərkəzi Çili sahillərində batırıb. - deyə kapitan Alonso yenə də Pedro Valdiviyanı təhqir etdi və ağzını büzüb ikrah hissi ilə sözünə davam etdi. - Valdiviya aborigenlər tərəfindən edam olunmasaydı, sözsüz ki, İspaniyada yerli zadəganlar tərəfin- dən edam olunacaqdı. O, millətin
beynində acı xatirələr qoyub gedib. Ölən həmvətənlərimizin qanını almaq üçün biz gərək Mərkəzi Çilidə yaşayan bütün araukanları qılıncdan keçirib, onların bütün nəsillərini yer üzündən silək.
- Bütün araukanlar darmadağın olunmalıdırlar. - Qılınclarınız pas atmasın deyə, biz tezliklə yola düşməliyik. - Qardaşlarımızın qanı alınmalıdır.
123 - Təslimçilik ruhunda gedən müzakirələr dayandırıl- malıdır. - Qoca səyyahın fikri ilə biz araukanlardan qorxub missiyamızdan imtina etməliyik. Hərə ağzına gələni deyir, qışqıra-qışqıra qoca səyyahın ünvanına təhqirlər də yağdırırdılar. Sözsüz ki, hamı belə deyildi. Qoca səyyahı dinlənmək istəyənlər də vardı. Kapitan Xuan qoçanın dedikləri ilə razılaşmasa belə, yerdən söz atanların tam əleyhinə idi və bunu pis hal kimi qiymətləndirirdi. Elə bir hərəkətlə sözsüz ki, qoca səyyahın xətrinə dəymək olardı. Çünki Pedro Valdiviya qoca səyyahın qohumu və şəxsən, ekspedisiya iştirakçısı Migelin babası idi. Bu həqiqəti içəridəkilərin bir neçəsi bilirdi və həmin adamlar vəcdə gələn Migeli birtəhər sakitləşdirir- dilər. Qoca səyyah isə məyus halda başını aşağı salıb replikalara əhəmiyyət vermirdi. Bu yığıncağa ağsaqqallıq edən kapitan Xuan ayağa qalxıb, bütün söz-söhbətə son qoymaq üçün qururla dedi: - Mən sizi sakitliyə riayət etməyi çağırıram. Xahiş edirəm, deyilən sözlərə fikir verəsiniz. Şəxsən mən hinduların heç birisini özüm üçün ciddi rəqib saymıram. Valdiviya isə doğrundan da İspaniyanın xeyri üçün çox işlər görüb. İnklərin imperiyasının fəth edilməsində şəxsən
124 Valdiviyanın böyük rolu olub. İndi isə qulaq asın, Valdiviya Migel Kartahenanın doğma babasıdır. Bu gözlənilməz xəbər hamını mat-məəttəl qoydu. Migel mərhum səyahətçi Pedro Valdiviya ilə qohum idi. Bununla da heç kim Valdiviyanı bir daha yada salmağa ürək etmədi. Necə olsa da Migel də himin ekspedisiyanın iştirakçısı sayılırdı. - Sinyor Kartahena, məsləhətinizə görə çox sağ olun, - deyə kapitan Xuan birbaşa qoca səyyaha öz minnətdarlığını bilirdi. - lakin axırıncı məqamda son fikrinizi bildirsəydiniz pis olmazdı. - Mən sizə araukanlar barəsində əsl həqiqəti söylədim, - deyə qoca səyyah təmkinlə dilləndi. – siz isə bütün bunları qulaq ardına vurursunuz. Sizlər nizam-intizama riayət olunmasa, hamınız məğlubiyyətə düçar olacaqsınız. Buna baxmayaraq, mən ən əziz nəvəmə sizin ekspedisiyanızda iştirak etməyinə icazə vermişəm. Halbuki Mərkəzi Çilidə mən çoxlu yaxın qohumlarımı itirmişəm. Bilirsiniz, bu gecəni mən fikirdən demək olar ki, heç yatmamışam. Siz Mərkəzi Çiliyə yola düşsəniz, mən bu evdə özümə yer tapmayacam. Hamı bilir ki, mən altmış yaşına kimi məşhur dəniz səyyahları ilə birlikdə müxtəlif ekspedisiyalarda iştirak etmişəm. Sizdən bircə xahişim odur ki, keçmiş dəniz səyyahına sizin ekspedisiyada iştirak etməyə icazə verə-
125 siniz. Mən bir müşahidəçi kimi bu ekspedisiyada iştirak etmək istəyirəm. Mərkəzi Çili sahillərində mənim sizə xeyli köməyim dəyə bilər. Bir dəqiqə, bir dəqiqə, xahiş edirəm sözümü kəsməyin. Mənim bir xahişim də var. Çoxlarının tanıdığı coğrafiya- şünas Bartolomeu Salvatyero da bu ekspedisiyada iştirak etmək və bu ekspedisiyanın xronikasını yazıb Seviliyada çap etdirmək istəyir. Bu təklif çoxları üçün gözlənilməz idi, bəzilərinə isə bu təklif gülməli göründü. Təəccübdən hətta Migelin gözləri bərələ qaldı. Dostları da fəhimsizlikdən yerlərində donub qaldılar. İlk növbədə kapitan Xuan dilləndi: - Mən başa düşürəm ki, sizin bu təklifiniz ciddi deyil. Bu yaşda ağır bir ekspedisiyada iştirak etmək aqlasığmaz- dır.
- Bu heç də zarafat deyil, - deyə qoca səyyah qətiyyətlə dilləndi. - yaşımın doxsan olmasına baxmayaraq, bu ekspedisiyada iştirak etmək üçün məndə böyük enerji var. Mən hökmən bu ekspedisiyada iştirak etməliyəm. Yoxsa, mən dərddən bu dörd divar arasında ölərəm. Bilirsiniz, məni araukanların aqibəti maraqlandırır. Bəlkə, doğrundan da biz bu dəfə araukanları məğlub edəcəyik. Hə, nə oldu, məni bir müşahidəçi kimi ekspedisiyaya qəbul edirsiniz, ya yox?
Yüklə 2,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|