106
düşmüşdü - mühafizəçilər və ya konkistadorlar dəstəsinə?
Bütün bunları ayırd etmək üçün o, ayağa qalxdı və hamının
sakitləşdiyini görüb ehtiramla dedi:
- Sinyor kapitan, heç kimə sirr deyil ki, mən Osvaldo və
Sebastyan uşaqlıqdan bir-birimizlə dostluq edir və bir-
birimizə çox möhkəm baqlıyıq. Onlar cəngavər olduqlarına
görə başqa dəstəyə, mən isə onlardan aralı düşmüşəm.
Olmaz ki, mən də onlarla bir dəstəyə düşüm?
- Ilk növbədə biz ekspedisiya iştirakçılarının daxilində
nizam-intizamı möhkəm saxlamalıyıq - deyə nədənsə, qraf
Xuan cavab vermək üçün ayağa qalxdı və ekspedisiyanın
rəisindən icazə alaraq, iradə ilə sözünə davam etdi.
- Möhtərəm sinyorlar, hamı yadda saxlamalıdır ki, biz
Yeni Dünya sahillərinə səyahətə yox, oradakı qatı düşmən-
lə döyüşməyə gedirik. Sinyor Migel, sizin dostlarınız
çəngavərdirlər, məhz buna görə də cəngavərlər dəstəsinə
daxil ediliblər. Təəssüf ki, siz cəngavər deyilsiniz. Cənga-
vər titulunu almaq üçün döyüşlərdə xüsusi şüçaət və
misilsiz qəhrəmanlıq göstərilməlidir. Vaxtı uzatmamaq
üçün bildirirəm ki, siz mənim başçılıq etdiyim mühafizə-
çilər dəstəsindəsiniz və ekspedisiya zamanı yalnız mənə
tabe olacaqsınız.
Qrafın söylədiyi kobud ifalərinə görə Migel onun
cavabını vermək istədi, ançaq Sebastyan onun qolundan
107
tutub aşağı dartdı. Migel sakitləşən kimi leytenant Andre
ayağa qalxıb müammalı tərzdə dedi:
- Sinyor kapitan, məni bir şey marqlandırır: təçrübəli
zabit sayılan qraf Filipp Morelosun ixtiyarında 10 nəfər
cəngavər var, leytenant Ernando Ramiresin ixtiyarında isə
arkebuz və muşketlə silahlanmış qırx nəfər əsgər var. Bunu
necə başa düşmək olar?
- Sinyor, bizim cəngavərlərin və konkistadorların hər biri
on əsgərə bərabərdir. - deyə kapitan Xuan tərəddüd etmə-
dən çavab verdi. - Bu həqiqət hər bir adama bəllidir.
Ümumiyyətlə, müqaviləyə imza ataçaq qırx bir nəfərin
hamısı yüksək təçrübəli, bacarıqlı, qorxmaz və mərd
adamlardır. Bu heyət ilə biz araukanlara diz çökdürəcəyik. -
Sonra o, qədd-qamətini düzəldib əlinə bir sənəd alaraq
oxumağa başladı. - Möhtərəm sinyorlar, indi isə keçək əsas
məsələyə.
Tərtib olunmuş sənədə görə, zəbt olunacaq torpaqlar bu
şəkildə bölünəçək. Zəbt olunacaq torpaqların qırx faizi
burada oturan qırx bir nəfərin arasında, qalan on faizi isə
yerdə digər adamların, yəni, əsgərlərin və matrosların
arasında bölünəcək. Sizə bildirirəm ki, bu ekspedisiyanın
təşkil olunması üçün polkovnik Alonso Odovaldo II
Filippdən icazə aldığına, ondan xüsusi imtiyazlar əldə etdi-
yinə və ekspedisiyanın bütün xərclərini öz üzərinə götür-
108
düyünə görə, zəbt olunaçaq torpağın əlli faizi Odovaldo
nəslinə, otuz faizi isə ekspedisiyanın bütün zadəganları və
zabitləri arasında bölüşdürüləcəkdir. Qalan on faizi sıravi
üzvlərə veriləcək.
İçəridə oturanların arasında canlanma baş verdi. Kim isə
bu bölümdən razı, kim isə narazı idi. hiss olunurdu ki,
burada əyləşənlərin əksəriyyəti bu bölümdən narazı idilər.
Əsasən də iyirmi səkkiz nəfər təşkiil edən mühafizəçilərin,
cəngavərlərin və keçmiş konkistadorların sırası. Döyüş
zamanı bütün zərbəni öz üzərinə götürəcək bu fədailərə
çəmisi qırx faiz torpaq vəd edilirdi. Onlar bu qərarı ədalət-
siz adlandırdılar. İdərə heyəti burada yalnız öz mənafelərini
güdmüşdü. Buraya yığışanların demək olar ki, doxsan beş
faizi bilmirdi ki, Araukan ölkəsinin ərazisinin ölçüsü nə
qədərdir, hətta həmin ərazinin nə boyda oldğunu belə
təsəvvürlərinə gətirə bilmirdilər. Bunu yalnız Migel və
təxmini kapitan Xuan bilirdi. Zadəganların əksəriyyəti elə
bilirdilər ki, Araukan ölkəsi də Asteklərin və İnklərin
imperiyasi kimi nəhəngdir. Daha bilmirdilər ki, həmin ölkə
təxminən Kataloniya hersoqluğundan azca böyük bir
ərazidir.
- Sinyor kapitan, mən sizə bir çoxlarını maraqlandıran
sualı vermək istəyirəm. - deyə kapitan Marsel katalon dilini
bilmədiyinə görə, əlini yuxarı qaldırıb fransız ləhcəsi ilə
109
kastiliya dilində nəzakətlə dilləndi. - Buraya yığlışanlardan
demək olar ki, heç kim bilmir, Araukan ölkəsinin ərazisi nə
qədərdir? Bəziləri deyir Fransa boyda, bəziləri deyir
İngiltərə boyda, bəziləri isə deyir ki, Astek imperiyasının
keçmiş ərazisi boydadır. Zəhmət olmasa, bu haqda bizə mə-
lumat verin.
Kapitan Xuan bu sualı içəridə əyləşənlərdən gözləsə də,
onun cavabını bilmirdi. Lakin buna baxmayaraq, hamı
ondan cavab gözləyirdi. Kapitan qeyri-müəyyən tərzdə
başını tərpədərək təşəxxüsslə dedi:
- Möhtərəm sinyorlar, bu lazımlı sualdır, lakin mən ona
dəqiq cavab verə bilmirəm. Çünki mən özüm Mərkəzi
Çilidə olmamışam. Mexikoda olarkən mənə orada demiş-
dilər ki, Araukan ölkəsi Portuqaliya krallığı boydadır.
- Bizim üçün dəqiq məlumatlar əldə etmək vacibdir. -
deyə qraf Filipp müəmmalı tərzdə dilləndi və kapitan
Xuana bəraət qazandırmaq üçün cəld özü-özünə əlavə etdi.
- Sinyor kapitan, mən bilirəm ki, burada sizin heç bir
təqsiriniz yoxdur, ancaq biz gərək əvvəlcədən bu haqda
bilənlərdən məlumat almalıydıq. Ola bilməz ki, bu haqda
bilməmiş adam olmasın.
- Rodriges Kartahenada, bu haqda dəqiq məlumatlar
olar. - deyə “Destino”nun kapitanı ehtiramla dilləndi. - O,
özü mərhum Pedro Valdiviyanın ekspedisiyalarında olmuş
Dostları ilə paylaş: |