98
əsrdə ilk dəfə idi ki, məğlub olurduq. Gərək, elə o vaxt biz
sözsüz ki, ingilislərə qalib gələrdik. Həmin illər bizim
donanma çox güclü və təcrübəli dənizçilərdən ibarət idi.
Lepanto döyüşündən sonra bizim təcrübəli və bacarıqlı
kapitanlarımız, şturmanlarımız, losmanlarımız və kanonir-
lərimiz vətənimizi tərk edib okeanın o tayına getdilər. Bax,
bunun nəticəsində “Məğlubedilməz armada” La-Manş
boğazında biabırcasına məğlub oldu. Eybi yoxdur, vaxt
gələcək, biz onlardan öz qisasımızı alacayıq. Məni həmişə
bir sual maraqlandırırdı, bax, siz bütün ömrünüzü dəniz
səyahətlərinə və müxtəlif ekspedisiyalara həsr etmisiniz,
amma gözlənilmədən axırıncı məqamda, qoca vaxtınıda
İspaniyaya qayıtdınız? Halbuki sizin bütün qohum-əqraba-
nız okeanın o tayında, Yeni Dünya sahillərində yaşayırlar.
Yanınızda isə yalnız Migel qalıbdır. Xahiş edirəm, bircə
bunu mənə izah edəsiniz.
- Don Alonso, bu gün kimi aydındır, - deyə qoca səyyah
ehtiramla dilləndi və azca tərəddüddən sonra qürurla
sözünə davam etdi. – Əgər, mən nəslimin yeganə nümayən-
dəsiyəm ki, İspaniyada qalmışam, deməli, mən öz vətənimi
dünyada hər şeydən çox sevirəm. Qərib torpaqda olanda,
yadıma ancaq acı xatirələr düşür və İspaniyadan ötrü
burnumun ucu göynəyirdi. İş ondadır ki, elə bil Yeni Dünya
sahillərində bizim nəslə Tanrı tərəfindən ölüm hökmü
99
kəsilib. İndiyədək bizim nəsildən hələ heç kim öz əcəli ilə
ölməyib. Hamı böyük faciələr nəticəsində bu işıqlı dünya-
dan məhrum olublar. Lakin bütün bunlar məni qorxut-
mayıbdır. Ümumiyyətlə, kim ki, öz vətənini hər şeydən çox
sevirsə, onda heç bir qorxu hissi olmur. Bir sözlə, mən
ömrümün sonlarını vətənimdə keçirmək istəyirəm. Migel
də hardasa mənə oxşayır.
- Sinyor Kartahena, bildiyiniz kimi biz Mərkəzi Çili
sahillərinə ekspedisiyaya hazırlaşırıq. - deyə polkovnik
gözlənilmədən söhbətin mövzusunu dəyişdi. – Sizin
tutduğunuz iradlara görə, araukanlar çox möhkəm və güclü
rəqibdir və sözsüz ki, onlara qalib gəlmək asan iş deyil.
Hətta mən təzəcə əsirlikdən qayıtmış böyük oğlum Kama-
çonu da Mərkəzi Çiliyə göndərirəm. Biz bütün sağlam
qüvvələri səfərbər etmədik. Bax, siz deyirsiniz ki, vətəni
hər şeydən çox sevirsiniz, amma nəvənizi müqəddəs iş
üçün Mərkəzi Çiliyə buraxmırsınız. Halbuki Migelin də
orada həmin ekspedisiyaya çox böyük xeyri dəyə bilər.
Yoxsa, düz demirəm?
- Don Alonso, mən araukanları yaxşı tanıdığım üçün
onu bu yoldan çəkindirirəm. - deyə qoca səyyah polkovnikə
nəzər salmadan qətiyyətlə dilləndi və üzünü Migelə tərəf
tutub gözünün işarəsi ilə onu dostlarının yanına göndərdi. –
100
Mən Araukan ölkəsində çoxlu qohumlarımı itirmişəm,
istəmirəm ki, o, növbəti qurban olsun.
- Burada mən sizinlə heç cürə razılaşa bilmərəm, - deyə
polkovnik də öz etirazını bildirdi və dərindən ah çəkib ciddi
halda sözünə davam etdi. – siz heç də Migeldən ötrü
narahat olmayın. Migel mənim ən bacarıqlı şagirdlərimdən
biridir və qılıncdan mənim oğullarımdan da yaxşı istifadə
edir. Bu yaxınlarda fransız gəmisində göstərdiyi şücaət və
şəxsi igidliyi hər adam edə bilməzdi. O, hökmən öz gücünü
Yeni Dünya sahillərində nümayiş etdirməlidir. Hər bir igid
öz gücünü həmin torpaqda sınamalıdır.
Rodriges gördü ki, bu barədə söhbət çox uzanacaq və
sözsüz ki, polkovnik öz istədiyinə nail olacaqdır. Məhz
bunun üçün o, daha heç bir etiraz etmədən və təkzib
vermədən razılığını bildirməyə məcbur oldu. Axrıda qeyd
etdi ki, son söz Migelindir.
Qısa bir müddət ərzində həmin xəbəri Migelə çatdırdı-
lar. Bu xəbərə Migel heç bir reaksiya vermədi və bu haqda
dostlarına heç bir şey bildirmədi. Çünki bu təklif barəsində
hələ fikirləşmək lazım idi. Migel bu vaxt qonaq zalında
dayanıb, Ameriqo ilə Sebastyanın çaldığı gitaradan həzz
alırdı. Onların böyük həvəslə çalmaqlarından nəinki Migel,
hətta bütün zaldakılar qulaq asıb məst olurdular. Mahnı
101
sona çatan kimi zaldakılar yenə də onlardan çalmağı xahiş
etdilər.
X fəsil. Ekspedisiya hansı heyətdə Mərkəzi
Çiliyə yollanacaq?
Kamaçonun şərəfinə verilən baldan sonra, qonaqlar beş
gün sonra yenə də polkovnik Alonsonun evində kapitan
Xuanın ekspedisiyasına görə yığılışdılar. Bunlar demək olar
ki, Barselonada yaşayan, Mərkəzi Çili yürünşündə iştirak
edəçək zadəganlar idi. Necə deyərlər, bu zadəganlar, Arau-
kan ölkəsinə edilən uqursuz yürüşlərin qisasını almalı,
ispan silahını və gücünü bir daha Yeni Dünya sahillərində
nümayiş etdirməliydilər. Bir sözlə, onlar Araukan ölkəsində
revanş götürməli idilər. Bu dəstə demək olar ki, hazır idi və
həmin dəstəsinin başçısı Katalon hersoqunun təkidi ilə
konkistador kapitan Xuan Odovaldo təyin edilmişdi. Bu
namizəd bütün ekspedisiya iştirakçıları tərəfindən müsbət
qarşılanmışdı.
Bu gün Mərkəzi Çiliyə nəzərdə tutulmuş ekspedisiyanın
mahiyyəti, müqavilə şərtləri və yola düşmə günü müzakirə
Dostları ilə paylaş: |