0 ‘zbek isto n respublikasi oliy va q ‘rta m axsus t a ’lim vazirligi toshkent moliya instituti

6.2. O‘zbekistonda sug'urta xizmatlari rivojlanishining hozirgi holati
O'zbekiston sug'urta bozori bir necha yildan beri barqaror o'sish sur’atiga ega 
bo'lib kelmoqda, bu esa o 'z navbatida uning mamlakat iqtisodiyotidagi rolini oshirib 
bormoqda. Ma’lumki, mamlakat moliya sektorining, shu jumiadan, sug'urta 
sohasining rivoji mamlakatning umumiqtisodiy alivoli bilan chambarchas bog'langan. 
Sug'urta sohasi mamlakat iqtisodiyotining rivoji bilan uzviy bog'liqligi sababli. ushbu 
soha mamlakatdagi umumiqtisodiy o'zgarishlarga juda tez ta'sirchan hisoblanadi.
O'zbekistonning hozirgi zamon iqtisodiyotida sug'urta tizimi strategik 
ahamiyat kasb etmoqda, buning boisi sug'urta tizimining davlat siyosati darajasiga 
ko'tarilganligi, sug'urta bozorining davlat boshqaruvi idoralari (organlari) tomonidan 
mamlakatning bozor infratuzilmasining ajralmas qismlaridan biri sifatida ko'rib 
chiqilayotganligidadir.
Respublikamiz mustaqillikni qo'lga kiritishi bilan sug'urta sohasida ham katta 
o'zgarishlar ro'y berdi. O'zbekiston sug'urta bozori Markaziy Osiyoda eng tezkor 
sur’atlar bilan rivojlanayotgan bozorlardan biri hisoblanadi. Bozor bir necha yildan 
beri barqaror o'sish sur’atiga ega bo'lib kelmoqda, bu esa o 'z navbatida uning 
mamlakat iqtisodiyotidagi rolini oshirib bormoqda. Ma’lumki, mamlakat moliya
56

---

sektorining. shu jumladan, sug'urta sohasining rivoji mamlakatning umumiqtisodiy 
ahvoli bilan chambarchas bog‘langan. Sug'urta sohasi mamlakat iqtisodiyotining 
rivoji bilan uzviy bog'liqligi sababli. ushbu soha mamlakatdagi umumiqtisodiy 
o'zgarishlarga juda tez ta'sirchan hisoblanadi.
So'nggi villarda milliy sug'urta bozorining rivojlanishi asosan yalpi sug'urta 
mukofoti hajmi ancha oshishi bilan tavsiflanadi. Monopoliyaga asoslangan davlat 
sug'urta tizimidan bozor munosabatlariga o'tildi.
2016-yil 1-vanvar holatiga O'zbekiston sug'urta bozorida 31 ta sug'urta 
kompaniyasi mavjud bo"lib, ulardan 28 tasi umumiy sug'urta sohasida (Non-Life 
Insurance). 3 tasi hayot sug'urta sohasida (Life Insurance) faoliyat yuritmoqda. 
Mavjud kompaniyalaming tashkiliy-huquqiy shakli va miqdoran oxirgi besh yil 
ichidagi o'zgarishi masalasiga to'xtaladigan bo'lsak, bugungi kundagi sug'urta 
kompaniyalarining ko'p qismi MCHJ shaklida tashkil etilganligini va sug'urta 
kompaniyalari miqdori oxirgi besh yil ichida yil sayin tebranayotganligini 7.1- 
jadvaldan ko'rishimiz mumkin.
2016-yil 1-vanvar holatiga ko'ra vuridik maqomga ega bo'lgan sug'urta agentlari 
soni 1977 dona yetgan bo'lsa, jismoniy shaxs maqomiga ega bo'lgan sug'urta agentlari 
soni 5659 donagayetdi.
6 .1-jadval.