01 azeri indd
Yüklə 11,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- «Şah Dəniz» yatağının işlənməsinin ikinci dövrü ərzindəki qaz hasilatına 2017-ci ildə başlanacaq.
10 CASPIAN ENERGY AZƏRBAYCAN N1 (0)`2011 | www.caspenergy.com 70,3%, xarici pay isə 29,7% olacaq. Hökumətin proqnozuna görə, sərmayələrin 68,4%-i qeyri- neft sektoruna yönəldiləcək. Bu vaxt 7,5 milyard manat ($9,5 mlrd) dövlət kapital qoyuluşundan ibarət olacaq. Layihədə qeyd olunub ki, gələn ilin sərmayə qoyuluşunda fərdi sektorun payı ümumi kapital qoyuluşunun 44,8%-nə qədər artırılacaq. Azərbaycanın neft hasilatı və emalı sahələrinə sərmayələrin həcmi yaxın illərdə $20 mlrd-ı ötəcək. İlk növbədə bu, Azərbaycanın müstəqilliyi illərində sənaye, neft-kimya, neft emalı, ətraf mühitin idarəedilməsi kimi sahələrin, qaz layihələrinin inkişafı ilə əlaqədardır. Əgər 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanda hər il 9 milyon ton neft çıxarılırdısa, bu gün həmin rəqəm artıq 50 milyon tondur. Bu, o deməkdir ki, neft hasilatının həcmi 5,5 dəfə artmışdır. Təbii qazın hasilatı 1990-cı illərin əvvəllərində ildə 5 mlrd kubmetr idisə, hazırda ildə 26 mlrd. kubmetrdir. Müstəqillik illərində qaz hasilatı 5,2 dəfə çoxalmışdır. Energetika sahəsində əldə olunan uğurlar həm də onunla əlamətdardır ki, bu günkü Azərbaycan 7.18
10,35 4.75
2.96 45,64
169,02 124,23
81,13 60,74
42,57 53,14
16,90 40,99
2003 2004 2005
2006 2007
2008 2009
2010 2011
2011 proqnoz
0 10 20 30 40 50 60 15,4
15,5 22,2
32,3 42,6
44,5 5,1
5,0 5,7
6,1 10,8
16,3 23,6
26,2 25,3
28,3 46,0
45,6 50,8
50,4 2010
2009 2008
2007 2006
2005 2004
2003 2002
2001 2000
9.1 8.3
7.6 5.5
9.4 6.8
5.4 6.7
3.2 5.1
2.1 4.9
1.3 4.6
1.0 3.4
0.6 2.2
0.5 0.5
0.9 1.1
0 500
1000 1500
2000 $15 mln.
1993 1996
1997 1998
1999 $546 mln. $1,3 mlrd. $1,6 mlrd. $2 mlrd. AKSENT
• 11 CASPIAN ENERGY AZƏRBAYCAN N1 (0)`2011 | www.caspenergy.com bir çox ölkələrə, o cümlədən bir zamanlar qaz idxal etdiyi Rusiyaya ixrac imkanlarına malikdir. Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (ARDNŞ/SOCAR) tərəfindən müstəqil olaraq neft yataqlarının işlənməsini də ölkənin nailiyyətlərinə əlavə etmək olar. Azərbaycanda sübut olunmuş ehtiyatları 1,2 trln. kubmetr olan «Şah Dəniz» qaz yatağının kəşfi növbəti yüz ildə ölkəni qazla təmin etməyə imkan verir.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev növbəti çıxışlarında deyir: «Azərbaycanda görülən işlər və bizim təşəbbüslərimiz ondan xəbər verir ki, Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasındakı enerji sahəsindəki əməkdaşlıq bundan sonra da güclənəcək. Əməkdaşlıq üçün bizim çox güclü bazamız var». Məlum olduğu kimi, 2011-ci ilin yanvarında Avropa komissiysının sədri Joze Manuel Barrozunun Bakıya səfəri zamanı Cənub Enerji Dəhlizi ilə bağlı birgə memorandum imzalanıb. Bu sahədə imzalanmış bir neçə müqavilədən biri olan həmin sənəd Avropa ilə əməkdaşlıq sahəsində geniş imkanlar açır. Bununla əlaqədar Ölkə Prezidenti aşağıdakı müddəaları bəyan edir: «Biz artıq həmin Bəyannamə çərçivəsində öhdəliklərimizi yerinə yetirməyə başlamışıq». Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev əldə edilmiş nailiyyətləri xüsusi vurğulayaraq deyir: «Bu gün qeyd etmək istərdim ki, bizim ən böyük nailiyyətimiz - bizim müstəqilliyimiz, bizim azadlığımızdır. Azərbaycan xalqı üçün bu, ən böyük nailiyyətdir, çünki yüzillər ərzində xalq müstəqillikdən məhrum olub. Ona görə də mən bu gün demək istəyirəm ki, müstəqillik - ən böyük nailiyyətimizdir. Bu gün bizim dövlətimiz müstəqil, proqnozlaşdırılan dost siyasəti yürüdür. Bu, bir daha Azərbaycanın Avropa üçün inamlı və güclü tərəfdaş olduğunu sübut edir. Azərbaycanın Avropa qurumları və institutları ilə əlaqələri məhz bu faktorun üzərində qurulub və əminəm ki, bu, bizim əlaqələrimizin inkişafı üçün davamlı əsas olacaq». 2011-ci ilin 25 oktyabrında İzmirdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və Türkiyənin Baş Naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə yüksək səviyyədə Türkiyə-Azərbaycan strateji əməkdaşlığı ilə bağlı birinci iclas keçirilib. Rəsmi görüşlərin nəticələrinə dair ikitərəfli sənədlər, o cümlədən, Türkiyəyə Azərbaycan qazını alaraq tranzitlə Avropaya nəql etməyə imkan verən ixracat müqavilələri imzalanıb. Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) rəsmi saytında yerləşdirilmiş məlumatda qeyd olunur ki, İzmirdə imzlanan sənədlərə Azərbaycan və Türkiyə arasındakı hökumətlərarası müqavilə; SOCAR və Botas ilə Azərbaycan qaz nəqli şirkəti arasında qaz satışına dair müqavilə; SOCAR və Botas arasında qaz tranzitinə dair müqavilə və Türkiyə ərazisindən Azərbaycan qazının tranziti şərtlərini və qaydalarını tənzim edən çərçivə müqaviləsi (ÇM) aiddir. Hökumətlərarası və çərçivə müqavilələrinə görə, Türkiyə ərazisindən Azərbaycan qazını mövcud Botas boru sistemi (modernləşdirmək şərti ilə) yaxud yeni qaz kəməri tikməklə nəql etmək olar. Müqavilə «Şah Dəniz» yatağından Türkiyəyə qaz satışı prosesinin tənziminin və qazın Türkiyə ərazisindən Avropa bazarlarına nəqlinin hüquqi əsaslarını formalaşdırır. Bu, «Şah Dəniz» yatağının tam gücü ilə işlənməsinə başlamağa, bu nəhəng yatağın ikinci mərhələdə işlənməsi çərçivəsində hasil olunmuş qazın Türkiyəyə və Avropa bazarlarına çatdırılmasına imkan yaradacaq qaz müqavilələrinin reallaşdırılması, o cümlədən yeni qaz kəmərinin çəkilişi tarixə 21-ci əsrin müqaviləsi, dünyanın ən iri müqavilələrindən biri kimi daxil olacaq. Bu dinamik inkişafın nəticəsi kimi 2011-ci ilin oktyabrında 155 ölkə Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilməsinin lehinə səs verir. Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şurasına qeyri-daimi üzv seçilməsi münasibətilə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bəyan edib: «Müstəqilliyimiz dövründə bu cür böyük nailiyyət - 20 il ərzində bu, doğrudan da böyük tarixi uğur sayılır. 20 il ərzində biz dünyada müstəqil bir ölkə kimi özümüzü təsdiq etdik. Biz sübut etməyi bacardıq ki, Azərbaycan etibarlı tərəfdaşdır, dost ölkədir və dostlarımızın sayının artması bizim siyasətimizin təntənəsidir. Bu səsvermə vaxt etibarilə müstəqilliyimizin 20 illiyi ilə üst-üstə düşdü. Bu hadisə simvolik mahiyyət daşıyır. Bu, göstərir ki, 20 il ərzində Azərbaycan özünü müstəqil, dünyada böyük hörməti olan ölkə kimi göstərib. Bu, Azərbaycan dövlətinin qələbəsidir». «Şah Dəniz» yatağının işlənməsinin ikinci dövrü ərzindəki qaz hasilatına 2017-ci ildə başlanacaq. Planlaşdırılan 16 mlrd. kubmetr qaz hasilatının 6 mlrd. kubmetri Türkiyəyə satılacaq. Azərbaycan Avropaya 10 mlrd. kubmetr qaz ixrac etməyə hazırdır. AKSENT
• Yüklə 11,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|