1 Willem F. van Eekelen
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- gönd ərm əyi q əbul edir Missi yan ın mandat ı
- Fransa
- Rumıniya
120
antı meydana gəldiyi zaman Konqreslə məsləhətləşmələrə getməyi, ABŞ hərbi qüvvələri xaricdə hərbi əməliyyatlara cəlb olunduğu zaman Konqresə hesabat ver- məyi tələb edir və ən mühümü,bu Akt, xaricə göndərilmiş qüvvələrin müddətinin uzadılmasını Konqresin razılığına bağlayır. Konqress 60 gün ərzində razılıq ver- mirsə, Prezident 30 gün ərzində qoşunları geri çağırmalıdır 107
. Baxmayaraq ki, Amerikanın prezidentləri bu Akt-a riayət edirlər, lakin onlar hərbi qüvvələri xaricə göndərmık üçün Konqresdən səlahiyyət almaq üçün hər hansı rəsmi öhdəliklərinin olduğunu qəbul etmirlər 108 .
Seçdiyimiz bu ölkələrin çoxunda, parlamentin xaricə hərbi qüvvələr göndərmək səlahiyyəti var. İsveçdə, məsələn, Konstitusiyanın müddəalarına riayət etmək üçün, silahlı qüvvələrin xaricə göndərilməsi ancaq bu addıma əsas yaradan (xüsusi) qa- nun və beynəlxalq müqavilələr və öhdəliklər əsasında baş verə bilər 109 .
Cədvəl 7: Sülhü Dəstəkləyən Əməliyyatlarla bağlı Səlahiyyətlər H ərbi qüvv əl əri xari- cə gönd ərm əyi q əbul edir Missi yan ın mandat ı Mis siyan ın büd cə q əbu lu Missi yan ın müd d əti Ope rativ m əs əl əl ər: tə ma sa girm ək qaydala- rı ,kom anda/idar əet- m ə,Ri sk qiym ətl əndirm ə Xaric d ə mis siy ada olan h ərbi qüvv əl ər ə parlamen tarlar ın s əf ər etm ək hü ququ Kanada O O O O O X
publikası X X X X O X
X X X X X X Fransa O O O O O X
X X X X X X Macarıstan X - X -
- -
X X X O O X Polşa X O O O O -
107 50 U.S.C par. 1542-1544. Available at http://www.yale.edu/lawweb/avalon/warpower.htm 108
Əlavə informasiya üçün, bax the American Civil Liberties Union website: http://www.aclu. org 109 İsveç Konstitusiyası, Chapter 10, Art 9, paras. 1-3. 121
Rumıniya X O O O O X
O - X O O X İsveç X X X X O X
X O X X O X Türkiyə X O O O O O
Krallıq O X X O O X
X X X X X X Niderlandi- ya X X X X X X
X: Parlamentin səlahiyyəti var O: Parlamentin səlahiyyəti yoxdur - Ya yoxdur ya da əlçatan deyil. -
Mənbə: DCAF/NATO PA tədqiqatı 2002 Analizlərdən görünür ki, yeni demokratik ölkələr sırasına girən Rumıniya,Türkiyə və Polşa sülh dəstəyi əməliyyatlarının özəllikləri haqqında parlamentə az rol verir(əgər ver- sə). Parlamentlər ancaq qüvvələrin xaricə göndərilməsi üçün ilkin qərar vermə mərhələsi- nə cəlb olunurlar. Lakin, bu məhdud nəzarət NATO standardlarına uyğunluq tələbləri ilə birbaşa əlaqəli olduğu kimi də qəbul edilə bilər. Yeni NATO üzvü ölkəsi kimi,NATO əməliyyatlarında iştirak,parlament müzakirə mövzusu deyildir. Makedoniya, İsveç və İsveçrə NATO üzvü ölkələri deyil, lakin parlamentə verilən səlahiyyətlər bu üç ölkə üçün sadəcə statistik baxımdan əhəmiyyətlidir, yəni parlament missiyalar üçün büdcə qəbul edir, lakin missiyanın əməliyyat işləri üzərində nəzarəti yoxdur. Macarıstanın nümunəsi maraqlıdır,cünki Konstitusiya parlament üzvlərinin ücdə ikisinin bəyənməsini tələb edir(Macarıstan Respublikasının Konstitusiyası,1949, mad- də 19[3] və [6]. Hərbi qüvvələrin xaricə göndərilməsi bir neçə məsələdən biridir ki, parlament çoxluğunun dəstəyi əsasımda olmalıdır. Bu həmçinin bir neçə haldan biridir ki, parlament müxalifəti hökümət siyasətinə təsir etmək imkanı qazanır, çünki ücdə iki çoxluğu qazanmaq üçün onun əməkdaşlığına ehtiyac yaranır. Bu baxımdan, daxili mə- sələlər keçmişdə mühüm rol oynayirdı və hərbi qüvvələrin spesifik olaraq xaricə gön- dərilməsinin elə bir rolu olmurdu. NATO Macarıstana təzyiq edərək bu proseduru də- yişməyə çalışdı,çünki bu prosedur NATO-nun məsuliyyət dairəsindən kənar əməliy- ytalar olduqda Macarıstanın köməyinə ehtiyac olarsa,köməkedici deyil 110 .
110 Müdafiə və təhlükəsizlik məsələləri üzrə Macar eksperti ilə müsahibə əsasında (İyun 2003).
Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|