2-Cİ NƏŞR Əlavə VƏ DÜZƏLİŞLƏR



Yüklə 7,12 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə57/231
tarix02.06.2018
ölçüsü7,12 Mb.
#46974
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   231

 

113 


sallallahu aleyhi və səlləm - bu an) barmaqlarıyla işarə edərək: «Eynilə Qübbə kimidir. 

Kursünün yeni düzəldilmiş Dəvə palanının minənin ağırlığı (səbəbilə) qıcırdaması kimi 

qıcırdaması  vardır»  dedi

315


.

316


 Bütün  məxluqatın  tavanıdır.  Rəsulullah  –  sallallahu 

aleyhi  və  səlləm  -  buyurdu:  «Allahdan  Cənnəti  istədiyiniz  zaman  Firdovsu  diləyin. 

Çünkü  o,  Cənnətin  orta  yerində  ən  yüksək  yerdədir.  Onun  üstündə  Rahmənin  Ərşi 

vardır.  Cənnətin  çayları  oradan  qaynayır»

317


.  Əbu  Hureyrə  –  radıyallahu  anhu  – 

rəvayət  edir  ki,  Rəsulullah  –  sallallahu  aleyhi  və  səlləm  -  buyurdu:  “Allah  bütün 

məxluqatı  xəlq  etməyi  təqdir  etdiyi  zaman  (Başqa  rəvayətdə:  Məxluqatı  xəlq 

etməmişdən  qabaq)  Ərşinin  üzərində,  yanında  olan  (Başqa rəvayətdə:  Kitabda  –  Lövi 

Məhfuzda)  bunu  qeyd  etmişdir:  Rəhmətim  Qəzəbimi  keçmişdir  (Başqa  rəvayətdə: 

Allah  məxluqatı  xəlq  etdiyi  zaman  Öz  nəfsi  yanında:  Rəhmətim  Qəzəbimə  qələbə 

çalmışdır

318


)”

319


.  

Ərş – kəlməsini mülk, qüdrət kimi təhrif (dəyişmək) etmək istəyənlər bu ayələrə nə 

deyirlər.  «Həmin  gün  Rəbbinin  ərşini  onların  (başı)  üstündə  səkkiz  mələk 



daşıyacaqdır».  (əl-Həqqa  17).  «Onun  ərşi  suyun  üzərindədir».  (Hud  7).  İmran  İbn 

Huseyn – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Bəni Təmim qəbiləsindən bir qrup insan 

Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – ın yanına gəldilər. Peyğəmbər: “...(əzəldən) 

Allah  vardı  və  Ondan  öncə  heç  bir  şey  yox  idi.  Ərşi də  su  üzərində  idi.  Sonra  Allah 

göyləri və yerləri yaratdı. Sonra hər bir şeyin zikrini təqdir etdi (Başqa rəvayətdə: Əbu 

Rəzin  əl-Ukayl  –  radıyallahu  anhu  –  deyir  ki:  “Ey  Allahın  Rəsulu!  Rəbbimiz  bu 

məxluqatı yaratmamışdan əvvəl harada idi?”. Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm - 

buyurdu:  «O,  tək  başına  heç  bir  şey  olmadan  O,  vardı.  Altı  hava,  üstü  hava  (boşluq) 

idi. Ərşi də su üzərində yaratdı

320


321


. Abbas İbn AbdulMuttalib – radıyallahu anhu – 

rəvayət  edir  ki,  Rəsulullah  –  sallallahu  aleyhi  və  səlləm  -  səhabələrə  buyurdu: 

«Bilirsinizmi,  səma  ilə  yer  arasında  nə  qədər  məsafə  var?»  Səhabələr:  «Allah  və 

Rəsulu  daha  gözəl  bilir».  Rəsulullah  –  sallallahu  aleyhi  və  səlləm  -  buyurdu:  «Onlar 

arasında məsafə 500-ildir. Həmçinin hər bir səma ilə (o, biri səma qatı arası) 500-ildir. 

Hər bir səmanın qalınlığı da 500-il yürümə qədərdir. Yeddinci səma ilə Ərşin arasında 

                                                

315


 Darimi "Rəddu Alə Bişri Mərisi" s. 105, İbn Əbi Asim "Sünnə" 55-576, İbn Huzeymə "Tovhid" s. 103-104, Təbərani 

"Kəbir" 1547, Darakutni "Sifət" s. 50-51, İbn Məndə "Tovhid" s. 188, 643, Lələkai 656, Beyhəqi "Əsmə" s. 417-418, 

2/159,  Zəhəbi  "Uluv"  s.  37-39,  İbn  Kəsir  "Bidayə"  1/7-439,  əl-Albani  "Silsilə  Daif"  2639,  "Ziləlul  Cənnə"  575,576, 

"Mişkət" 5727, "Daif Sünən Əbu Davud" 1017, "Şərh Əqidətul Təhaviyyə" s. 278,295, əl-Albani – rahmətullahi aleyhi 



– deyir ki: "Ərşin (Kursinin) qıcırdaması barədə Səhih rəvayət yoxdur". "Mişkət" 3/1596, "Silsilə Daif" 2/257, 2/307.  

316


 İbn Kəsir – rahmətullahi aleyhi – nin söz açdığı hədisin mətini belədir. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in 

yanına bir qadın gələrək: "Allahın məni Cənnətə salması üçün dua et" dedi. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm - 

Rəbbinə təzim etdikdən sonra buyurdu: Allahın Kursüsü (Başqa rəvayətdə: Ərşi) göyləri və yeri əhatə etmişdir. (Allah 

Kurüsün  üzərinə  oturar  və  ondan  (Başqa  rəvayətdə:  Ərşdən)  dörd  barmaq  belə  boş  yer  qalmaz)  Kursünün  yeni 

düzəldilmiş  Dəvə  palanına  minənin  ağırlığı  (səbəbilə)  qıcırdaması  kimi  qıcırdaması  vardır".  İbn  Kəsir  1/318,  "əl-

Bidayə" 1/11, İbn Əbi Asim "Sünnə" 574, Bəzzar "Musnəd" 1/317, İbn Həcər "Məcmuuz Zəvaid", Əbu Yəla "Musnəd", 

İbn Huzeymə "Təhmid" s. 106, Təbəri 5798, Ömər – radıyallahu anhu –

 

yoluyla "Mərfu" olaraq Peyğəmbərdən Darimi 

"Rəddu  Alə  Bişri  Mərisi"  s.  74,  Əhməd  "Sünnə"  585,  593,  Həkim,  Tirmizi  "Raddu  Alə  Mutəzilə",  İbnul  Covzi 

"Mutənahiyə" 1/4, Zəhəbi "Uluv" s. 39, Hədiz həm mətin, həm də sənədinə görə Muzadaribdir, əl-Albani "Silsilə Daif" 

2/256-257,  866,  "Ziləlil  Cənnə"  1/252,  574  "Munkər"  hədis.  Həçinin  –  Əbu  Musa  əl-Əşari  –  radıyallahu  anhu  –

 

yoluyla:  "Kursi iki ayağın  qoyulduğu yerdir.  Kursünün  palanın  qıcırdaması kimi  qıcırdaması  vardır". Əhməd "Sünnə" 

588, Təbəri 5790, İbn Məndə  "Raddu  Alə  Cəhmiyyə"  s. 46, Beyhəqi  "Əsmə" s. 404, 2/148, Zəhəbi "Uluv"  s. 84, İbn 

Həcər "Təhzibut Təhzib" 7/356, əl-Albani "Silsilə Daif" 2/306,307, "Muxtəsər Uluv" s. 124.  

317

 Buxari 6987, Tirmizi 2530, əl-Albani "Səhih".  



318

 Tirmizi 2/271, Əhməd 2/433, İbn Məcə 4295, əl-Albani “Səhih Silsilə” 1629.  

319

 Buxari 6986, 7115, Müslim 2751.  



320

 Tirmizi «Tuhvətul Əhvəzi» 8/528, İbn Məcə «Muqəddimə Fi Mə Ənkərat Həsən əl-Cəhmiyyə», Əhməd «Musnəd» 

4/11, əl-Albani əs-Sunnənin təhricində 216 zəif. 

321


 Buxari 6982.  


 

114 


dəniz  vardır  (Başqa  rəvayətdə:  Yeddinci  səma  ilə  kürsi  arasında  məsafə  500-ildir. 

Kürsi ilə dəniz arasında da 500-ildir. Ərş isə dənizin üzərində yerləşir. Allah isə Ərşin 

üzərindədir

322


).  Bu  dənizin  dibi  ilə  səthi  arası  səma  ilə  yer  arasında  olan  məsafə 

qədərdir. Allah bunların  hamısından  yuxarıdadır. Adəm  övladlarının heç birinin əməli 

ondan  gizli  qalmaz»

323


.

324


 Mucahid  –  rahmətullahi  aleyhi  –

 

deyir  ki:  “Yeddinci  səma 

ilə  Ərş  arasında  70000  min  hicab  var.  Musa  -  əleyhissəlam  -  yaxınlaşmağa  davam 

edirdi.  Hətta  o,  qədər  yaxınlaşdı  ki,  Musa  və  Ərş  arasında  bir  hicab  qaldıqda  o,  öz 

yerini gördü və (Qədəri) yazan qələmin cırıltısını eşitdikdə buyurdu: “Ya Rəbbim! İzin 

ver  Sənə  baxım”

325

.  Həsənul  Bəsri  –  rahmətullahi  aleyhi  –



 

deyir  ki:  “Məxluqatdan 

İsrafil - əleyhissəlam - qədər Allaha yaxın olan məxluq (mələk) yoxdur. Onunla Rəbbi 

arasında  70  hicab  vardır  və  hər  bir  hicab  (arasında)  500-illik  məsafə  vardır.  İsrafil  



əleyhissəlam  -  bütün  bunlardan  yüksəkdədir.  Onun  başı  Ərşin  altında,  çiyinləri  isə 

yeddi səmanın sonundadır”

326

.  


Rəhmanın  Ərşinin  ağırlığı,  böyüklüyü  haqqında  Rəsulullah  –  sallallahu  aleyhi  və 

səlləm  -  buyurur:  «Yaratdıqlarının  sayı  qədər,  özünün  razı  olacağı  qədər,  Ərşinin 

ağırlığı  qədər  və  kəlmələrinin  sayı  qədər  Allaha  həmd  edərək  o,  pak  və 

nöqsansızdır»

327


. Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm - sıxıntı anlarında buyurardı: 

«Allahdan başqa ibadətə layiq haqq ilah yoxdur. O, çox böyükdür, Həlimdir. Allahdan 

başqa ibadətə layiq haqq ilah yoxdur. O, böyük Ərşin Rəbbidir. Allahdan başqa ibadətə 

layiq  haqq  ilah  yoxdur.  Göylərin  Rəbbidir,  yerin  Rəbbidir.  Kərim  olan  Ərşin 

Rəbbidir»

328


.  Cabir  –  radıyallahu  anhu  –  rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər  –  sallallahu 

aleyhi  və  səlləm  –  Sad  b.  Muaz  –  radıyallahu  anhu  –  barəsində  buyurdu:  "Onun 

ölümünə  görə  (Rəbbimin)  Ərşi  titrədi,  səma  qapıları  açılaraq  oradan  70  min  mələk 

(enərək  onun  cənazəsində)  iştirak  etdi.  İlk  öncə  (Qəbir)  onu  sıxdı,  sonra  isə  bu 

sıxıntıdan qurtardı»

329



Kursi Ərşdən sonra gəlib, ondan ayrıdır. Kursi dildə – döşək və ya üzərində otrulan 



hər  şey  deməkdir.  «And  olsun  ki,  biz  Süleymanı  imtahana  çəkdik.  Taxtının  üstünə 

bir  cinn  oturtduq  (və ya ruhsuz bir cəsəd atdıq). Sonra  o  (peşman olub tövbə etdi və 

yenidən  öz  mülkünə  taxtına)  qayıtdı».  (Sad  34).  Allahın  Kursisi  isə  onun  iki  ayağının 

qoyduğu  yerdir.  İbn  Abbas  –  radıyallahu  anhu  –  dedi:  «Kursi  iki  ayağın  qoyulduğu 

                                                

322


 İmam  Zəhəbi  "Muxtəsər  Uluv"  103,  Darimi  "Raddu  Cəhmiyyə"  26,  İbn  Huzüymə  "Tövhid"  105,376,  Beyhəqi 

"Əsmə" 301.  

323

 Tirmizi  3317,  Əbu  Davud  4723-4725,  Əhməd  1/206-207,  İbn  Məcə  193,  Beyhəqi  “Əsmə”  401,  əl-Albani  "Zəif" 



1247.  

324


  Bu  hədisi  bu  cür  ləfsdə  göstərilən  qaynaqların  heç  birində  tapa  bilmədim.  Bu  qaynaqlarda  gələn  və  əl-Albaninin 

"Zəif"  1247-adlandırdığı  hədisin  ləfsi  budur:  Abbas  İbn  AbdulMuttalib    rəvayət  edir  ki,  Bathada  Rəsulullah  – 



sallallahu aleyhi və səlləm -

 

ilə bərabər bir məclisdə isim. Bir bulud keçdikdə Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm -



 

buyurdu:  "Buna  nə  ad  verirsiniz?".  Orada  olanlar:  "Səhab  (bulud)"  dedilər.  Rəsulullah  –  sallallahu  aleyhi  və  səlləm  -



 

buyurdu:  "Muznə"  deyirsinizmi?  Onlar:  "Bəli"  dedilər.  Rəsulullah  –  sallallahu  aleyhi  və  səlləm  -



 

buyurdu:  "Bəs  – 

Anan"  deyirsinizmi?  Oradakılar:  "Bəli,  elə  də  deyirik"  dedilər.  Peyğəmbər:  "Yerlə  səma  arasında  nə  qədər  məsafə 

olduğunu bilirsinizmi?" deyə buyurdu. Onlar: "Xeyr" bilmirik. Peyğəmbər:  "Yer ilə Səma arasında 71, 72 və ya  73-illik 

məsafə  vardır.  Bunun  üzərində  olan  ikinci  səma  da  eynilədir.  (Beləcə  bütün  səmaları  zikr  etdikdən  sonra)  buyurdu: 

Yeddinci səma üzərində elə bir dəniz vardır ki, səthi ilə dibi arasında olan məsafə iki göy arasında olan məsafə qədərdir. 

Sonra onların  üzərində  səkkiz  (Mələk  - Allah  Daha  Doğru  Bilir)  vardır  ki, onların  dıqnaqları  ilə  belləri  (diz  qapaqları) 

arasında olan məsafə iki səma arasında olan məsafə qədərdir. Onların bellərində altı ilə üstü iki səma arası məsafə  qədər 

olan Ərş vardır. Uca və Böyük olan Allah bunların üzərindədir".   

325


 Beyhəqi “Əsmə” 508, Zəhəbi “Uluv”, əl-Albani “Səhih”.

  

326



 İbn Qudamə” İsbat” 111, Zəhəbi “Uluv”, Bəğavi “Təfsir”.  

327


 Müslim. 

328


 Buxari, Müslim. 

329


 Buxari 3808, Səhih Sünən Nəsəi 1942.  


Yüklə 7,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   231




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə