2 мавзу: Педагогик тизимни бошқариш фанининг мақсад ва вазифалари ва методлари
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Pedagogik tizimini boshqarishning me`yoriy asoslari fanining mazmuni, maqsadi, vazifasi va metodlari
|
7 I BOB. Pedagogik tizimini boshqarishning me`yoriy asoslari fanining mazmuni, maqsadi, vazifasi va metodlari Pedagogik tizimini boshqarishning me`yoriy asoslari fanining mazmun– mohiyati va ahamiyati. Pedagogik tizimni boshqarishning me`yoriy asoslari fanining maqsad va vazifalari. Fanining mazmun– mohiyati Xalq ta‘lim bo‗limi ish faoliyati va ahamiyati. pedagogika fanining tarkibiy qismi sifatida maktabshunoslik ta‘lim sistemasini tashkil qilish, boshqarishning me`yoriy asosi va ta‘lim muassasalarni boshqarishning xujjatlashtirish, undagi o‗quv jarayoniga rahbarlik qilishning shakllari va metodlarini, muassasadagi mas‘ul shaxslarning faoliyatini tadqiq qiladi hamda rahbarlik qilish tizimini bayon qiladi. O‗zbekiston mustaqillikni qo‗lga kiritishi, shuningdek iqtisodiyotda boshqaruv tizimi va ijtimoiy rivojlanishda keng miqyosli islohotlar o‗tkazilishi natijasida respublikada, eng avvalo, ta‘lim sohasida zarur shart-sharoitlarni yaratishni ko‗zda tutadi. Respublikada tarkib topgan xalq ta‘limining yangi tizimi yangicha yondashuvni taqozo etmoqda. Bu esa boshqa mamlakatlar tajribasini o‗rganishni Respublika ehtiyoji va uni rivojlantirish istiqbollarini hisobga olishni talab qiladi. Xalq ta‘limi tizimi va umumiy ta‘lim maktabini boshqarishning ijtimoiy boshqaruvining ajralmas qismi bo‗lib, unga rahbarlik qilish va uni boshqarishning me`yorini takomillashtirish hozirgi davrning dolzarb muammosi bo‗lib hisoblanadi. Shunga ko‗ra bu masala xalq ta‘limi bo‗limlarining, ta‘lim — tarbiya masalalari rahbarlarining hamda pedagogika fani sohasida xizmat qilayotgan barcha olimlar va ilmiy xodimlarning doimiy diqqat e‘tiboridagi bosh masalasi bo`lib qoldi. Shuni alohida ta‘kidlash lozimki, haqiqatdan ham iqtisodiyotimiz, madaniyat, ijtimoiy va ma‘naviy hayotimiz mustaqillikni hozirgi sharoitida umumiy ta‘limga ega bo‗lgan insonni tarbiyalab yetishtirish darajasi va sifatiga yanada yuksakroq talablar qo‗yilmoqda. Har bir mamlakat xalq ta‘limi tizimining taraqqiyoti shu mamlakatda ishlab chiqarish munosabatlarining rivojiga va jamiyat taraqqiyotiga ta‘sir etadigan ijtimoiy, iqtisodiy masalalarga va milliy xususiyatlarga bog‗liq bo‗ladi. Mamlakatmiz istiqlolga erishgandan keyin xalq maorifini rivojlantirish masalalariga, yyetuk mutaxassis kadrlar tayyorlashga katta e‘tibor berilmoqda. Mazkur fikrga asoslanib aytishimiz zarurki, zamonaviy ijtimoiy – iqtisodiy sharoit ta‘lim muassasalari boshqaruvi tizimini ham qayta ko‗rib chiqish va uning zamonaviylashtirishni talab qiladi. Chunki xozirgi kunda oliy ta‘lim tizimida,umumiy o‗rta ta‘lim muassasalarida yaratilayotgan sharoitlar, zamonaviy o‗zgarishlar barcha imkoniyatlardan foydalana oladigan, o‗ziga va o‗z ishiga nisbatan talabchan, 8 maktab, oila va mahalla hamkorligini yo‗lga qo‗ya oladigan, o‗z ishining ustasi bo‗lgan, o‗z sohasining sirlarini har tomonlama chuqur biladigan, o‗zini o‗zi rivojlantiruvchi hamda o‗z qobiliyati va imkoniyatlarini to‗la ishga sola biladigan muttaxassislar va rahbarlarning faoliyat ko‗rsatishini talab qiladi. Diyorimizda ta‘lim tizimining modernizatsiya qilishi, uning tarkibiy jihatdan qayta qurish, ta`lim, fan, texnika va texnologiyaning iqtisodiyot va madaniyatning jahon miqyosidagi zamonaviy yutuqlarini hisobga olgan holda ta‘lim dasturlarini o‗zgartirib yangilab borishni ko‗zda tutadi. Ilg‗or texnologiyalarning keng o‗zlashtirlishi, iqtisodiyotdagi ijobiy o‗zgarishlar, chet el investitsiyalari qo‗llamlarining kengayishi, tadbirkorlik, bozor iqtisotiyotining rivojlanishi, shuningdek o‘zliksiz ta‘limning fan va ishlab chiqarish bilan integratsiyalashuvi, yoshlarning qobiliyatlari va imkoniyatlariga muvofiq ravishda ta‘limga tabaqalashtirilgan yondoshuvining joriy etilishi hamda ta‘lim berishning ilg‗or pedagogik texnologiyalari, zamonaviy o‗quv – uslubiy majmualarning yaratilishi, o‗quv tarbiya jarayonining didaktik jihatdan masofaviy ta‘minlanishi ta‘limni boshqarishning me`yoriy tizimini takomillashtirishiga asos bo`la oladi. Uzluksiz ta‘limning poydevori hisoblangan umumiy o‗rta ta‘limni rivojlanish, jamiyat va shaxs extiyojlarini to‗la qonli qondirish hamda ta‘lim jarayoni ishtirokchilariga zaruriy va yetarli sharoitlarni yaratish maqsadida ―2004- 2009 yillarda maktab ta‘limini rivojlantirish Davlat umummilliy dasturi to‗g‗risida‖-gi farmon, O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 30 sentyabrdagi PQ-3305-son «O‗zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta‘lim vazirligi faoliyatini tashkil etish to‗g‗risida»gi qarori hamda O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil 29 dekabrdagi PQ-2707-son «2017 — 2021 yillarda maktabgacha ta‘lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‗g‗risida»gi qaroriga muvofiq qabul qilingan qator hukumat qarorlari, me`yoriy asoslari umumiy ta‘lim sohasida amalga oshirilayotgan rivojlanish va o‗zgarishlarga asos bo‗lish bilan birgalikda mazkur sohaning rahbar va pedagogik xodimlariga o‗ziga xos talablarni belgilab berdi. O‗zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziyoyev O‗zbekiston Respublikasi Oliy Majlisida 2019 yil ―Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili‖da ijtimoiy sohani yanada rivojlantirish haqidagi MUROJAATNOMASIDA - maktabgacha va boshlang`ich ta‘lim muassasalarni tubdan isloh qilish, jamiyatda sog‗lom turmush tarzini qaror toptirish, jismoniy tarbiya va sportni yanada ommalashtirish vazifalarni ta‘kidladi; - ilm-fan, zamonaviy va uzluksiz ta‘lim tizimini yanada takomillashtirish zarur deb quyidagi vazifalarni qayd qilindi; -bolalarni maktabgacha ta‘lim bilan qamrab olish darajasini bugungi 34 foizdan 2019 yilda 44 foizga yetkazish; - umumiy o‗rta ta‘lim tizimini bugungi kun talablari asosida tashkil etish; - - farzandlarimiz har tomonlama kamol topishi uchun barcha sharoitlarni yaratish; - xususiy maktablar tashkil etish, davlat-xususiy sheriklik imkoniyatlaridan keng foydalanish; 9 - oliy ta‘lim tizimida tahsil olish uchun keng imkoniyat yaratishga qaratilgan ishlarni yanada ku с haytirish; - O‗zbekistonda oliy va o‗rta maxsus ta‘lim maskanlari bitiruv с hilarini oliy ta‘lim bilan qamrab olish. - bitiruv с hilarni oliy ta‘lim bilan qamrab olish darajasini 20 foizga y etkazish va kelgusi yillarda oshirib borish; - oliy o‗quv yurtlari nufo‘zini oshirish; - nodavlat ta‘lim maskanlari sonini ko‗paytirib, sohaga yuqori malakali kadrlarni jalb etish va raqobatni kuchaytirish; - yoshlarga bir vaqtning o‗zida bir nechta oliy o‗quv yurtiga hujjat topshirish imkoniyatini berish; - oliy ta‘lim muassasalariga real imkoniyatlardan kelib chiqqan holda, qabul kvotalarini mustaqil belgilash tizimini joriy etish; - bakalavriat yo‗nalishida tahsil olayotgan talabalarga xorijda o‗qishni davom ettirish imkoniyatlarini yanada kengaytirish. - OTMlarda ilmiy salohiyatni yanada oshirish, ilmiy va ilmiy-pedagog kadrlar tayyorlash ko‗lamini kengaytirish zarur. - Yoshlarning bilim va ma‘lumot olishining asosiy manbai Internet ekanini nazarda tutish zarur. - «Oliy ta‘lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholash tizimi to‗g‗risida»gi vazifalarga e‘tibor qaratilgan. O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 5 iyundagi PQ-3775-son «Oliy ta‘lim muassasalarida ta‘lim sifatini oshirish va ularning mamlakatda amalga oshirilayotgan keng qamrovli islohotlarda faol ishtirokini ta‘minlash bo‗yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‗g‗risida»gi qaroriga muvofiq oliy ta‘lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholash tizimini belgilaydi. 1. Mazkur Nizom 2018-2019 o‗quv yilida, shuningdek keyingi o‗quv yillarida oliy ta‘lim muassasalariga o‗qishga qabul qilingan talabalarning bilimini nazorat qilish hamda baholashda qo‗llaniladi. 2. Mazkur Nizom talablari qonun hujjatlariga muvofiq o‗quv jarayoni modul tizimiga asoslangan oliy ta‘lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholashda qo‗llanilmaydi. 3. Talabalar oliy ta‘lim muassasalari professor-o‘qituvchilari tomonidan Birinchi mashg‗ulotda mazkur Nizom talablari bilan tanishtirilishi shart. 4. Talabalar bilimini baholashda malakaviy amaliyot, kurs ishi, fan (fanlararo) davlat attestatsiyasi, bitiruv malakaviy ishi, shuningdek magistratura bosqichida ilmiy-tadqiqot va ilmiy-pedagogik ishlar hamda magistrlik dissertatsiyasi bo‗yicha mazkur Nizomda belgilangan baholash mezonlari qo‗llaniladi. Bu talablar Oliy ta‘lim tizim bakalavriat talabalarini yuqori bilim, ko`nikma va malakaga ega bo`lishlari uchun kuprok mustaqil ishlash va fikrlash faoliyat bilan shug`ullanishlarini talab qiladi. Oliy ta‘lim muassasasida nazorat turlarini o‗tkazilishi tegishli oliy ta‘lim muassasasining ta‘lim sifatini nazorat qilish bo‗limi tomonidan doimiy ravishda 10 o‗rganib boriladi. Bunda nazorat turlarini o‗tkazilish tartibi buzilganligi aniqlangan hollarda, o‗tkazilgan nazorat turlarining natijalari bekor qilinishi hamda tegishli nazorat turi qaytadan o‗tkazilishi mumkin. Ta‘lim muassasalarini akkreditatsiyalash-ta‘lim muassasasini baholash va tan olish bo`yicha tadbirlar tizimi, shuningdek, ular tavsiya qilgan tayyorlov dasturlarini mazmuni, to`laqonligicha, o`qitish darajasi va sifatini tan olish. Davlat talablarida quyidagi asosiy tushunchalardan foydalanish ko`rsatib o`tilgan: Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|