2-mavzu: urug‘-qabila va milliy dinlar reja: Qadimgi Xitoy milliy dinlari: konfutsiychilik va daosizm

rimliklarda ham greklamiki kabi ko’p xudolar mavjud edi.
Rimliklaming bosh xudosi Yupiter, urush xudosi Mars, Yupiteming
xotini Yunona, Donolik ma’budasi Venera, eng e’zozlanadigan xudolar
edi. Rimliklar ajdod ruhiga ham sig’inganlar. Rimliklar tomonidan bosib
olingan eronliklar xudosi Mitra, Misr ma’budasi Isida ham Rim xudolari
qatorida hurmat qilingan. Milliy dinlar uzoq evolyutsion o’zgarishni
boshidan kechirganlar.
Milliy dinlar o’zlarl uchun:
1. Ahloqiy kamolot tarbiyasini amalga oshiradi;
2. Milliy haraktemi, milliy ruhiyatni shakllantiradi;
3. Milliy ongni o’stiradi, milliy qadriyatni rivojlan-tiradi;
4. Milliy 
boyliklaming 
ko’payishi 
uchun 
undan 
tejab
foydalanishni, adolat bilan taqsimlashni bilvosita yaxshilaydi;
21

---

5. Milliy hamjihatlikni, milliy o ’zlikni tushunishni, milliy g ’urumi 
shakllantiradi;
6. Milliy ozodlik kurashlarini g ’oyaviy jihatdan ta’minlashga 
xizmat qiladi;
7. Milliy madaniyatni rivojlantiradi deb ishonganlar.
Milliy dinlar ibtidoiy tuzumdagi totemizm, animizm, fetishizm, 
shomonizm, sehrgarlik, avlodlar ruhiga sig’inish dinlariga hamda 
politeizmning qorishmasi asosida vujudga kelganligi uchun ayrim milliy 
dinlarda ko’p xudolarga, ayrim milliy dinlarda esa yakka xudoga 
sig’inish shakllangan.
KONFUTSIYCHILIK
Konfutsiy
Konfutsiychilik qadimgi Xitoyda eramizdan avvalgi VI-V asrlar 
paydo b o ’ldi. Keyinchalik diniy mazmun kasb etgan bu ta’limotga 
m a’rifatparvar Konfutsiy (Kun-Tszi 551-479 yil-lar) asos solgan.
Konfutsiychilik ta’limotida Solih odamning beshta qat'iyligi:
Jen (fz ) -"insoniy tamoyil", "odamlarga muhabbat", "odamga 
muhabbat", "rahm-shafqat", "insoniylik". Bu insonda insoniy printsip, 
bu ayni paytda uning burchidir. Bu bir vaqtning o'zida uning axloqiy 
«hnqirig'i nima degan savolga javob bermasdan turib, inson nimani
22

---