204
Psİkolojİ
Hasta çocuklar ile çalışmaların organizasyonu
(psikolojik açıdan).
Bölüme çocuğu kabul eden hemşirenin annenin yerini aldığını daha önce
söyledik. Onun çocuk karşısındaki davranışları, sevgi ve anlayışla dolu
olmalıdır. Hemşire çocukla konuşmalı, onunla oynamalı, ancak kendisi-
ne bağımlı kılmaktan kaçınmalı ve bağımsızlığını desteklemelidir. Endişe
duymayan ve korku hissetmeyen çocuklar tedaviye daha kolay alışmakta-
dırlar. Tüm teşhis işlemleri çocukların yaşına uygun olmalıdır, her tıbbi
işleminin icra edilmesi sırasında, çocuğun dikkatini başka tarafa çevirmek
gerekir. Çocuk yanlız ve uzun zaman ağlarken bırakılmamalı. Ağlayan ço-
cuğu elimize almalı, onu sakinleştirmeli ve oyunla angaje etmeliyiz.
Çocukların ebeveyinler tarafından ziyaret edilmesi çok önemlidir.
Ziyaretler her günlük olmalıdır ancak bu arada ebeveyinler çocuklar-
la nasıl davranmalı diye öğüt verilmelidir. Onun huzurunu kaçırmamak
şartıyla duygu sellerinden kaçınmak gerekir. Ebeveyin ziyaretleri kısa ol-
malı. Bu konudaki araştırmalar, günde 5 dakika
sürecek ziyaretlerin ço-
cuğun psikolojik durumuna daha iyi etki ettiğini göstermiştir. Ziyaretten
hemen sonra çocukların dikkatini belli bir aktivite ile angaje etmeliyiz.
Ebeveyinler kendi çocuğunu ziyaret ettikleri zaman odadaki diğer çocuk-
larla da nazik davranmalıdırlar.
Res. 28 Çocuklarla çalışma
205
sağlık mesleki okullar için
Hasta çocuklar için oyun ve oyuncaklar
- oyun çocukların en
önemli aktivitesidir. Çocuk oyun oynarken angaje olur, sevinir,
öğrenir
ve gelişir. Hasta çocuklarda oyun tedavi açısından önemlidir. Bundan
dolayı çocuk bölümlerinde oyuncaklar olmalı ve çocukların kendi arala-
rında veya personel ile oynayabilmeleri imkânı sağlanmalıdır. Oyun sı-
rasında çocukları kendi başına bırakmamalıyız, onların yanında bulun-
malıyız ve kendilerine zarar vermemelerine dikkat etmeliyiz ve oyuna
yön vermeliyiz.
Bölümde faydalı oyun aktivitesinin gerçekleşmesi için, çocukların
yaşına, hijyen koşullarına uygun oyuncakların bulunması, basit, ilginç ve
renkli olmaları gerekiyor. Anlaşılan oyun ve oyuncaklar hastalığa
ve umu-
mi olarak çocuğun durumuna uygun olmalıdır.
Çocuğun taburcu edilmesiyle ilgili ebeveyinlerin hazırlanması
-
hastanın taburcu edilmesı sırasında, çocuğun yeniden ev koşullarına uy-
ması bakımında çıkabilecek olasıl güçlüklerle karşılaşabilmeleri için hazır-
lıklı olmaları gerekiyor. Bu arada çocuğun huzursuz, pasif, duygusal açı-
dan soğuk olduğunun farkına varabilirler. Bu tür uyumlaşma problemleri
olan çocuğun cezalandırılması, işleri daha da bileşik kalabilir. Ebeveyinler
sabırlı, dikkatli olmalı, sevgi ve şefk at göstermelidirler.
HASTA GENÇ
Hasta gençlerin gereksinim ve problemleri çocuk ve büyüklere kıya-
sen oldukça daha farklıdır. Gençler duygusal açıdan değişkendir, güvenleri
yoktur ve eleştirisel davranırlar. Onlarla çalışmada çok sabırlı olmak gere-
kiyor. Onların
güvenini kazanmak, başarılı çalışmanın temel ön koşulunu
oluşturmaktadır.
Sağlık çalışanları hasta gençlerle başarılı çalışmak için, gençliğin
tüm psikolojik özelliklerini tanımalıdırlar. Mesela gençler büyükler gibi
muamele görmek isterler, onlara küçük çocuk muamelesi yaparsak hata
etmiş oluruz. Bunun yanı sıra onların utanganç olduklarını
da göz önünde
bulundurmalıyız, dolayısıyla onların samimiyetini başkaları önünde ko-
rumalıyız.
Genç insanların uzun süreli tedavisi sırasında gençlerin eğlencesi
için araçların olması gerekmektedir: radyo, TV, sosyal oyunlar, yazma, re-
sim çizmek, kitaplar, dergiler vb. Aynı öyle bölümde ebeveyin ve arkadaş-
ları tarafından ziyaret edilmeleri için uygun yer olmalıdır.
206
Psİkolojİ
HASTA BÜYÜK
Kişinin hasta olduğu bilgisine hasta ve ailesinin adapte olması,hastane
şartlarına uyması ve tedavi için aktif druruma gelmesi gerekmektedir. Bu
işlemlerde öznel ve nesnel faktörlerin etkisi vardır:
NESNEL (OBJEKTİF) FAKTÖRLER:
1. Hastalığın ağırlığı ve süresi
: hasta ne kadar daha ağır ve daha
uzun süreli ise, adaptasyon ve etkinleşme de o kadar daha ağır olacaktır.
Hastalığın malüllüğe neden olacağı veya ağır ve belirsiz olacağı bilinirse,
durumlar daha da bileşik olur.
2. Hasta ve sosyal ortam arasındaki ilişki
: hasta, ailesi ve sağlık
çalışanları arasındaki ilişkiler pozitif, dostane ve anlayışla dolu olursa
adaptasyon işlemi daha iyi olacaktır. Bu durumda
hasta daha iyimserdir
ve kendisine daha çok güvenmektedir.
3. Hastane fiziksel ortamı
: hastalar hoş ve iyi donatılmış odalarda
yerleştirildikleri ve hijyen ile rekreasyon koşulları daha iyi olduğu zaman
kendilerini daha iyi hissetmektedirler.
4. Teşhis ve tedavi işlemleri
: Sayısı çok teşhis ve tedavi işlemi hasta
için büyük bir yükü temsil etmektedir. Herhangi bir işlem,
uygun psiko-
lojik hazırlık gerektirmektedir. İyi hazırlık, müdahalenin yarısının başarılı
olmasını garanti etmektedir.
ÖZNEL (SUBJEKTIV) FAKTÖRLER:
1. Hastanın kimliği
: olgunlaşmayan kişiler hastane koşullarına
daha zor adapte olurlar. Hastalıktan önce iyimser, duygusal açıdan sabit,
bağımsız disiplinli, zeki, sorumluluk duyugularına sahip olan kişiler has-
tane koşulları ve tedaviye daha kolay adapte olmaktadırlar. Genel olarak
kadınlar, erkeklerden daha kolay adapte olurlar.
2. Önceki tecrübeler
:
önceki pozitif tecrübeler, kronik hastaların
adaptasyonunu kolaylaştırabilir. Sağlık çalışanının hasta ve ailesi karşısın-
daki tutumları, tedavi sürecinde önemli etkenlerdir, albete.
.