4-iii psihologija tur indd

193
sağlık mesleki okullar için
söylüyor: “Onun çöplerini ne zamana kadar toplayacağım”. Bir kimsenin 
ardından söylenen bu tür sözler insanlararası ilişkileri soğutur ve ge-
çimsizlik yaratır. Teknisyen hemşirenin bu sözleri teknisyen hemşireye 
söylemesi doğrudur. Anlaşılan bu uyarılar sadece iş süreci ile bağlantısı 
olan meseleler için yapılmalıdır. İş yerimizde meslektaşlarımızın özel 
hayatından söz etmeye hakkımız yoktur. Aynı zamanda bizim çalışma-
mızla alakalı düzenli olmayan şeyleri bize de söylemeleri için hazırlıklı 
olmalıyız, çünkü hiç kimse mükemmel değildir.
3. İŞ YERİNDE ÇATIŞMANIN MEVCUT OLMASINA İZİN 
VERMEK VE ONLARI YAPICI HAVA İÇİNDE HALLETMEK
Çatışma durumları insanların her günlük yaşamında sıkça rast-
lanan bir belirtidir. Onlar çözülmesi gereken karşıt düşünceler demek-
tir. Bir birey çatışmalı durumu nasıl karşılayacak, onun yaşamı boyunca 
edindiği inanışları ve tutumlarına (çocukluğunda aldığı mesajlar, ebe-
veynlerin davranışı, medya araçı üzerinden takdim edilen tutumlar, 
onun şahsi tecrübeleri) bağlıdır. 
Çatışmalara tepki olan davranışlar üç temel kategoriye ayrılabilir:
- Kaçınma (çatışmayı olmamış gibi yoksaymak);
- Karşı koymak (ortağı suçlamak ve devamlı tartışmak)
- İletişim.
Kaçınmak ve karşı koymak çatışmanın gerçekten halledilmesini 
sağlamaz, bundan dolayı sadece iletişime önem vereceğiz.
İletişim (komunikasyon)
 kaçınmaktan farklıdır, çünkü çatışma 
durumlarını kötü bir şey olarak değil, insanlararası ilişkilerin ayrılmaz 
bir parçası olarak ele almaktadır. Karşı koymaktan da farklıdır çünkü 
kimin haklı kimin haksız olduğunu ispatlayacak yerde, çatışan tarafl arı 
tatmin edecek çözüm bulunmaktadır.
İletişim iki tarafın karşılıklı anlayış ile katılımı demektir. Her taraf 
önce karşı tarafı anlamaya, ondan sonra kendisini de anlatmaya çaba 
harcar. Etkili iletişimin gerçekleşmesini istiyorsak, tarafl arın aktif ola-
rak dinlemelerini sağlamak gerekir. Buna göre karşı tarafı entelektüel ve 
duygusal açıdan anlayabilir ama onunla hemfikir olması şart değildir.
İletişim ne demek:
- Kendi duygu, gereksinim e isteklerini doğrudan doğruya ifade 
etmek;

---

194
Psİkolojİ
- Normal olarak muhattabın gözlerine bakmak;
- Bedeni pozisyonu düzgün ve uygun olmalı;
- Kendi düşünce ve duygularını açıklamak için hazırlıklı olmak;
- Aktif şekilde dinlemek;
- Girişimcilik ve ayan düşünce bildirmek;
- Konuşmaya hünerlice ve anlayışla girilir, atak yapılmaz. 
Bu şekilde yanaşılan çatışmalar yapıcı olur, tarafl ar çözümün bu-
lunması için kendileri sorumlu oldukları konusunda bilinçlidirler. Bu 
arada yenilenler ve yenenler olmaz. İnsanlar arasında çatışmaların za-
manında halledilmesi, insanlar arası ilişkileri etkilemektedir.
4. TAMAMLAYICILIK 
- bu mekanizma iki ortağın kendi çalış-
malarında biri diğerini tamamladıkları anlamındadır. Her günlük ya-
şamda anne-çocuk, öğretmen-öğrenci, sağlık çalışanı-hasta hattında 
tamamlayıcılık ilişkileri mevcuttur. Personel arasında mevcut sağlıklı 
ilişkilerde tamamlayıcılık seyir eder ve bireyin hiyerarşik pozisyonuna 
sabitleşmiş değildir (mesela, şef hastayı iğnenin nasıl yapıldığını öğretir, 
laburatuvar çalışanı sidiğin ev koşullarında nasıl kontrol edildiğini gös-
terir vb.) Tamamlayıcılık sabitleşmiş ise, profillerin eşit gelişimi önlen-
miştir, birilerinin diğerleri karşısında üstünlüğü sabittir. Bununla takım 
çalışması zorlanmaktadır ve sağlıksız bir rekabet havası pekiştirilmek-
tedir.
SAĞLIK ALANINDA TAKIM ÇALIŞMASINDAKİ 
PSİKODİNAMİK
Tıpta büyük, üniversel ve herşeyi becerek bireylerin zamanı ma-
ziye karıştı. Günümüz tıp biliminde, hastaya ortak, takım yanaşımı ol-
maksızın düşünülemez. Takım dediğimiz zaman, hastanın tedavi edil-
diği bölümde çalışan grup kastedilmektedir. Teşhisin konulması veya 
tedavide sıkça diğer takımlarla da danışmalar yapılmaktadır.
Sağlık kuruluşları her günlük çalışmalarında üç tip takımdan söz 
edilebilir:

---

195
sağlık mesleki okullar için
1. SET TAKIMI - 
Bu takım üyelerini, ortak 
mekân hariç, hiçbir şey bağ-
lamaz. Takımın her üyesi 
kendi işini en önemli sayar, 
herkes dominant olmak is-
ter, ondan dolayı hiç kimse 
başarılı olamaz. Bu takım-
da bilgi iletişimi eksiktir, 
herkes kendisi için çalışır, 
hiç kimse diğerine yardım 
etmez, biri diğerini saygıla-
maz (Res. 25).
Böyle bir takımda 
orta tıp kadrolarının pozis-
yonu çok hassastır. Bu pro-
fillere ısrarla çizilen sınırlamalar konulur ve onların daha bağımsız dav-
ranış girişimlerinin tümü doktorun pozisyonunu tehlikeye atmak olarak 
karşılanır. Böyle bir şey genelde olmadığı için bu kadrolar kendilerine 
çekilir, aktif işbiriğini kestirir, emirleri pasif şekilde gerçekleştirir, yaratı-
cılığın dışında kalırlar. Bu bölümlerde yatan hastalar kendilerini asla iyi 
hissetmezler, çünkü bu tip çalışmaların neticesi kaos ve düzensizliktir.
2. MASA TAKIMI - 
bu takımda birey (genelde 
şef) tüm çalışanlara kendi-
sini kabul ettirmeye başarır. 
O otorite olarak takımla hü-
küm sürer, herkes onu din-
lemeye mecburdur, onunla 
aynı fiikirde olmayanlar 
takımdan ayrılmaya mec-
bur olurlar. Orijinallik ve 
yaratıcılık sadece şefe aittir, 
tüm diğerleri onun istek ve 
emirlerinin pasif icraatçıla-
rıdır. Böyle bir takımda ça-
lışanlar memnun değiller-
Res. No. 25 Set takımı şeması
Res. No. 26 Masa takımı şeması

---