700 bal toplayan iki abituriyent Azərbaycan Tibb Universitetini seçib
Yüklə 255,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tibbi Elmi Mərkəz ilə Ukrayna Milli Tibb Elmləri Akademiyasının
- Zeynal AĞAZADƏ İ nsan saniyənin mində biri ilə saniyənin iki mində biri arasındakı fərqi ayırd
- Elm dünyası xlorofilin funksiyalarını müəyyən etməyə çalışır.
- Saniyənin milyonda birində baş verən ağlasığmaz reaksiyalar
- «qadin.az» Yaşıl möcüzə-Xlorofil Akademik Zərifə Əliyeva adına Beynəlxalq Tibbi Elmi Mərkəz ukraynalı həmkarlarla əməkdaşlığı genişləndirir
http://www.amu.edu.az 30 avqust 2014-ъц ил 6 Kiyevdə akademik Zərifə Əliyeva adına Beynəlxalq Tibbi Elmi Mərkəz ilə Ukrayna Milli Tibb Elmləri Akademiyasının Mamalıq, Ginekologiya və Pediatriya İnstitutu arasında əməkdaşlıq haqqında saziş imzalanıb. Sənədin
imzalanma mərasimindən sonra Mama- lıq, Ginekologiya və Pedi- atriya İnstitutunun direktoru akademik Yuri Antipkin və akademik Zərifə Əliyeva adına Beynəlxalq Tibbi Elmi Mərkəzin rəhbəri, həmvətənimiz, tibb elmləri doktoru, professor Ay- dın Salmanov məruzələrlə çı- xış ediblər. A.Salmanov qeyd edib ki, imzalanmış sazişə əsasən, azərbaycanlı alimlər də
cəlb edilməklə birgə elmi layihələr həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Bundan əlavə, Azərbaycan üçün ma- malıq, ginekologiya və pedi- atriya sahəsində elmi kadr- lar hazırlanması, müştərək elmi konfranslar keçirilməsi, habelə dost ölkələrimizin mü- vafiq profilli institutları və tibb müəssisələri ilə birbaşa elmi əlaqələr yaradılması planlaş- dırılır. O xatırladıb ki, akademik Yuri Antipkin akademik Zərifə Əliyeva adına Beynəlxalq Tibbi Elmi Mərkəzin Əlaqələndirmə Şurasının üzvü və Ukrayna ilə Azərbaycan arasında sıx, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın fəal tərəfdarıdır. Bundan əlavə, institutun iki akademiki və 17 professoru yaxın gələcəkdə Kiyevdə nəşrinə başlana- caq Ukrayna-Azərbaycan beynəlxalq elmi-tibbi jurnalın redaksiya heyətinə daxildir. Akademik Yuri
Antipkin də
ikitərəfli əməkdaşlığın möhkəmlənməsi və
genişlənməsi işində parlaq perspektivlər açan bu sazişin imzalanmasının vacibliyinə əmin olduğunu bildirib. O, Azərbaycanda sosial-iqtisadi inkişafın səviyyəsini yüksək qiymətləndirib, respublika- da
müasir texnologiyalar əsasında həyata keçirilən infrastruktur layihələri, o cümlədən tibb müəssisələrinin tikintisini və onların müasir di- aqnostika avadanlığı ilə təchiz edilməsinin əhəmiyyətini vur- ğulayıb.
Akademik Y.Antipkin və professor A.Salmanov aka- demik Zərifə Əliyeva adı- na Beynəlxalq Tibbi Elmi Mərkəzin (http://zarifacen- ter.org/) fəaliyyətini xüsusi qeyd ediblər. Nəzərdə tutu- lan layihələrin, o cümlədən müştərək tədbirlərin həyata keçirilməsinin, kadr mübadiləsinin, gənc alimlərə və aspirantlara birgə elmi dəstək verilməsinin, kitab nəşrinin və digər tədbirlərin vacibliyi vurğulanıb. Sonda hər iki tərəf qarşılıqlı faydalı münasibətlərin inki- şafı üçün yaranan yeni im- kanlardan məmnun olduqla- rını bildirərək, Azərbaycanın və Ukraynanın müvafiq profilli institutlarını və tibb müəssisələrini əməkdaşlığa çağırıblar. Zeynal AĞAZADƏ
nsan saniyənin mində biri ilə saniyənin iki mində biri arasındakı fərqi ayırd edə bilmir. Hər iki müddət insanın anlamayacağı və qavramayacağı qədər kiçikdir. Saniyənin on milyonda biri kimi kiçik olan müddət isə insanın xəyal belə edə bilmədiyi kiçik zamandır. Məhz yarpaqlardakı xlorofil mo lekulları bu qısa müddət ərzində hərəkətə keçir və möhtəşəm işlər görür. Bir millimetrlik sahə düşünək. Bu sahə bir qələmin ucu qədər kiçik yeri tutur. İndi bu kiçik yerə 500 min xüsusi cihaz yerləşdirək. Bu cihazların hər biri xüsusi dizayna və funksiayaya sahib olsun. Bundan başqa, 500 min cihazı xüsusi sistemlə qoruyaq. Bəlkə bu ssenari oxunduğu zaman imkansız görünə bilər. Ancaq Allahın yaratması qüsursuz və möcüzəvidir. Yuxarıda bəhs etdiyimiz misal həyatda mövcuddur. Bir yarpağın ortasındakı bir millimetrlik sahədə 500 min xlorofil mövcuddur. Çox qarışıq dizayna sahib olan “xlorofil molekulları” insan həyatı üçün çox vacib funksiyanı yerinə yetirir. Belə hesab edək ki, sizdən xüsusi cihaz hazırlamaq tələb olunur. Hazırlayacağı- nız cihazın funksiyası su molekullarını parçalamaqdır. Məlumdur ki, su 2 hidro- gen və 1 oksigen molekulundan ibarətdir. Hazırlayacağınız cihaz da hidrogen molekulunu oksigendən ayırmalıdır. Sudakı hidrogen və oksigen atomları- nın bir-birindən ayrılması üçün çox bö- yük partlayış olmalı və ya su molekulları minlərlə dərəcədə qızdırılmalıdır. Suyun 100 dərəcədə qaynadığını düşünsək, ehtiyacımız olan enerjinin miqdarı bizə daha yaxşı aydın olar. Sizdən isə elə bir alət hazırlamaq tələb olunur ki, nə partla- yışa, nə də minlərlə dərəcəlik temperatu- ra ehtiyacı olsun. Yeganə enerji qaynağı isə gün işığı olsun. Sizdən tələb olunan və hazırlayacağınız cihazın çox çətin vəzifəsi də vardır. Havadakı karbondiok- sidi əldə etdiyi hidrogenlə birləşdirmək. Elm dünyası xlorofilin funksiyalarını müəyyən etməyə çalışır. Bu əməliyyatı həyata keçirən cihaz hazırlasanız, elm tarixinə adınızı qızıl hərflərlə yazdıra bilərsiniz. Çünki elm dünyası hələ də yuxarıda bəhs etdiyimiz əməliyyatı bitkilərin necə etdiyini tapmağa və anla- mağa çalışır. Məhz “xlo- rofil” adlanan molekul bu fəaliyyəti reallaşdıran yeganə cihazdır. Xlorofi- lin dizaynı araşdırıldığı zaman Allahın hər şeyi incəliyinə qədər hesab- laması və sonsuz ağılla yaratması daha aydın görünür. 55 karbon, 72 hidrogen, 5 oksigen, 4 azot və 1 maqnezium atomunun xüsusi sıra və dizaynla birləşməsi nəticəsində xlorofil molekulu yaranmışdır. Bu mo- lekulun fəaliyyət göstərməsi üçün hər atomun yerli-yerində olması vacibdir. Xlorofilin fəaliyyətini tam şəkildə qavramaq insan ağlının hüdudları xaricindədir. Çünki insan zamana bağlı canlıdır və müəyyən zaman intervalını qavrayır. İnsan 1 saniyə ilə 10 saniyə ara- sındakı fərqi dərk edə bilir. O, saniyənin mində biri ilə saniyənin iki mində biri arasındakı fərqi ayırd edə bilmir. Hər iki müddət insanın anlamayacağı və qav- ramayacağı qədər kiçikdir. Saniyənin on milyonda biri kimi olan müddət isə insanın xəyal belə edə bilmədiyi kiçik müddətdir. Xlorofil cihazı məhz bu qısa müddət ərzində hərəkətə keçir.
Məlumdur ki, işıq fotonlardan ibarətdir. Yaşıl yarpaqların içindəki suya toxunan işıq xlorofil cihazına yüklənir. Bu yüklənmə xlorofildəki subatom zərrəcikləri hərəkətə gətirir və orbitlərini dəyişdirir. Bu fəaliyyət saniyənin 10 milyonda biri kimi qısa müddət ərzində reallaşır və subatom zərrəcikləri su mole- kulundakı hidrogeni oksigendən ayırır- lar. Bu fəaliyyət o qədər sürətlə baş verir ki, elm adamları subatom zərrəciklərin hidrogen və oksigeni bir-birindən necə ayırdığını hələ də anlaya bilmirlər. Ayrılan hidrogenlər ferment və ya ka- talist adlanan daha böyük, spiral formalı zülal molekulları tərəfindən tutulur. Bu fermentlər onları tutmaq üçün xüsusi formaya malikdirlər. Bunlar hidroge- ni içəri qəbul olunan karbondioksidlə elə birləşdirirlər ki, hər iki molekul çox yüksək sürətlə fırlanaraq kimyəvi şəkildə bir-birlərinə qarışır. Bu qəliz fəaliyyəti elm adamları hələ də açıqlaya bilmirlər. Çünki bu sistemi təcrid edərək araşdıran imkanlara sahib deyillər. Onlar sadəcə olaraq ortaya çıxan vəziyyəti qiymətləndirərək faliyyət əsnasında nələr baş verdiyini izah edə bilirlər. Bir xlorofil molekulunun içində onun necə işlədiyini insanın hələ anlama- dığı sistem vardır. Üstəlik bu sistem saniyənin 10 milyonda biri kimi qısa müddət ərzində reallaşır. İnsan sahib olduğu bütün texnologiyaya, laboratori- yalara baxmayaraq xlorofil molekulunun bacardığı işi bacarmır. Şübhəsiz, xloro- filin sahib olduğu dizayn və gördüyü iş Allahın nümunəsiz, bənzərsiz yaratma- sının və sonsuz elminin dəlillərindən biridir. Bir qələmin ucu bir millimetrlik yeri tutur. Bir yarpağın üzərində qələmin ucu böyüklüyündəki sahəyə 500 min xüsusi cihaz, yəni xlorofil yerləşdirilmişdir.
Yüklə 255,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|