A. Mirzayev, A. Sotvoldiyev mashinasozlik texnologiyasi

Dastgoh shpindellanning xizmat vazifalari, tayyorlash ho у к ha texnik talablar, qo‘llaniladigan materiallar va

xomashyo turlari
Shpindel metall kesish dastgohining eng maosuliyafV detallaridan biri hisoblanadi. Dastgohda tayvorlanayotgai. detallaming aniqligi shpindelni qay darajada aniq tayyorlanganligiga bogMiq bo'ladi. Shpindel ishlov berilayotgan Detaining yoki kesuvchi asbobni aylanma harakatga keltirish uchun xizmat qiladi. Texnologik nuqtai nazardan dastgoh shpindellarini tuzilishini asosan uch ko'rinishga boTish mumkin (9.1-rasm).
Birinchi a) ko'rinishdagi shpindellar jilvirlash dastgohlarida qo‘llaniladi. Ikkinchi b) ko‘rinishdagi shpindellar parmalash yo‘nib kengaytirish dastgohlarida keng qoTlaniladi. Uchinchi v) ko'rinishdagi tokarlik, trezerlash va boshqa shu kabi tur
dastgohlarda keng qo‘llamladi.
71
Shpindellar aniqligi bo‘yicha ham uchga bo‘linadi: a) normal aniqlikdagi dastgohlar uchun shpindellar; b) yuqori aniqlikdagi dastgohlar va v) pretsizion dastgohlar uchun shpindellar.
Tokarlik dastgohi shpindelining tuzilishi 9.2-rasmda keltirilgan. Shunday qilib, konusli teshikning podshipnik uchun tayanch pog‘onasiga nisbatan radial tepishi 5-10 mkm dan ortmasligi kerak, bu normal aniqlikdagi dastgohlar uchun, yuqori aniqlikdagi dastgohlar uchun 3-5 mkm bo‘lsa, pretsizion dastgohlar uchun esa 1-3 mkm dan oshmasligi talab etiladi.
F=H | "I _n

Q | 1 J
6)
_L J U

9.1-rasm. Metall kesish dastgohlarida shpindellaming tuzilishi: a) markaz bo‘yicha yo‘nalgan teshiksiz; b) oxirigacha yetmagan markaziy teshikli; v) butun tanasi bo‘yicha markaziy teshikli shpindel.

Normal aniqlikdagi dastgohlar shpindellarini IT5-IT6 kvalitet aniqlikda tayyorlanga tayanch pog‘onalarining to‘g'ri geometrik shakldan og‘ish xatoliklari shu pog‘ona diametriga qo‘yilgan qo‘yimni 50 % dan ortmasligi kerak. Yuqori aniqlikdagi dastgohlar shpindellarining IT4-IT5 kvalitet aniqlikda tayyorlangan pog‘onalari uchun bu kattalik 25% ni tashkil etsa, pretsizion dastgohlarda ulaming diametrlariga qo‘yilgan og‘ish chegaralari qo‘yimi 1,5-3 mkm bo‘lgan holda 0,3-0,5 mkm dan ortmasligi kerak.

Bu pog"onalaming yuza tozaligi normal aniqlikdagi dastgohlar uchun Ra 1,25-0,63 mkm, yuqori aniqlikdagi dastgohlar uchun Ra 0,32-0,16 mkm, pretsizion dastgohlami shpindellarida esa Ra 0,16-0,08 mkm bo‘lishi talab etiladi.


72

Mexanik ishlov berilgandan so‘ng tez aylanuvchi shpindellar dinamik muvozanatlanadi.


135узунликда №б Морзе конусч