A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 3,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
551 doğrusu, qadının güclə sezilən siluetini, kölgəsini gördü. Tələbəyə, hətta elə gəldi ki, ona əl elədilər, işarə verdilər, amma bunun belə olub-olmadığını qəti deyə bilməzdi. Hər halda tələbə qıfıllı qapıya yanaşdı və eyvanın düz altında dayandı. Görünür, doğrudan da onu çağırmışdılar, çünki haradasa, lap yaxında danışıq eşidildi, nə barədəsə qızğın mübahisə edirdilər: tələbə bircə kəlmə sözü də seçə bilmirdi, amma mübahisənin gərginliyini anlayırdı. Sonra bayaqkı darvaza açıldı, ortayaşlı qadın çıxdı. İndi onun yanında balaca çaş bir qız da vardı. Onlar dinməz-söyləməz 17 nömrəli evin qapısına yanaşdılar, qadın xalatının cibindən bir dəstə açar çıxartdı və qıfılı açdı. O yenə də əvvəlki kimi acıqlı idi və çox qaba bir tərzdə tələbəyə: –Yuxarıdadır, — dedi — pilləkənlə qalx. Sonra kobud şəkildə qızın belindən yapışdı, boynuna bir qapaz vurdu, qoltuğunun arasına alıb apardı, darvazadan içəri girdi. Qız bərkdən ağlamağa başladı. Qadın ona bir qapaz da vurub darvazanı çırpdı, kilidlədi. Tələbə dar, qaranlıq, pişik iyi verən pillələrlə ikinci mərtəbəyə qalxdı. Pillələr ikinci mərtəbədə qurtarırdı və burada yeganə bir qapı vardı — hər tərəfinə bənövşəyi mürəkkəb çıldırlamış köhnə qapı, –Gəlin, — bu səs içəridən eşidildi, şübhəsiz indicə eyvan qapısından baxan qarının səsi idi. Tələbə daxil oldu. Otaq çox baxımsız və basırıq bir şəkildə idi, nimdaş, işlənib isbatdan çıxmış şeylərlə dop-dolu idi. Otaqdan qocalıq və iqtidarsızlıq qoxusu gəlirdi, köhnə divanın üzü süzülüb tökülmüşdü, çırıqlarından prujinlərin sivri ucları çıxırdı. Əcaib burumlu ayaqlara malik olan hündür, arxalı kürsülər də beləcə köhnə, əldən düşmüş idi. Otaqda çoxlu iri yöndəmsiz şkaf vardı. Elə bil onların rəng-rufu qocalıqlarından tutulmuş, tündləşmiş, qaralmışdı. Tavandan iri və tozlu abajur asılmışdı. Onun qotazlarını hörümçək toru bürümüşdü. Divarlarda çoxlu mismar vardı. Bu mismarlar müxtəlif downloaded from KitabYurdu.org 552 səviyyələrdə vurulmuşdular — hündür yerdən vurulanı da vardı və elə aşağıda vurulanları da vardı ki, bu səviyyədə şübhəsiz, onlardan bir şey asmaq mümkün deyildi. Bütün bunlar əcaib-qəraib təəssürat oyadırdı. Amma bu əcaiblikdən başqa otaq həm də nə isə faciəvi bir ovqat oyadırdı. Belə ovqat nədən doğurdu, tələbə dəqiq təyin edə bilməmişdi, amma bu duyumu çox aydın hiss edirdi. Otağa nəzər salan kimi nədənsə onda anlaşılmaz bir istək — tez, bir an belə yubanmadan buradan — bu otaqdan, bu evdən, bu küçədən qaçıb qurtarmaq istəyi oyandı. Səs eşitdi: –Nə lazımdır sizə? — Küncdə, hündür kürsünün içinə çöküb qalmış qarını gördü. İstiyə baxmayaraq otağın bütün pəncərələri kip bağlı idi, qarı da boğazınacan düyməli uzun qara paltar geymişdi, hələ üstündən çiyninə qara yun şal da salmışdı. Nədənsə tələbəyə elə gəldi ki, qarı iflicdir, hərəkətsizdir. Qarının sifətindən onun əsl-nəcabətli adam olduğu sezilirdi və fantaziyanı bir az işlətsən onu çox illər bundan qabaq, uzaq gəncliyində gözəl varlıq kimi xəyalda canlandırmaq mümkün idi. Amma indi bu ötüb getmiş gözəllik onun sifətinin və bədəninin bütün guşələrindən amansızcasına qovulmuşdu və yalnız bircə yerdə — gözlərinin dibsiz kədərində ilişib qalmış, özünə orada son məskən tapmışdı. Gözəl zil qara gözlərinin kədərində nə isə bir məşumluq da vardı. –Mən elana görə gəlmişəm. Deyəsən, səhv etmişəm. –Səhv? — deyə qarı təkrar etdi. —Yox, bu elanı mən vermişəm. Sizə otaq lazımdır? Tələbə: –Bəli, — dedi, — amma orada söhbət 20-ci mərtəbədən gedir və yazılıb ki... — O, sözünü yarımçıq qoyub susdu. Əgər elanı bu qarı veribsə, orda yazılanları onun özünə sadalamağa nə hacət? Hər halda öz yazdıqlarını bilir... Qarı:
–Bəli, —dedi və öskürməyə başladı, bu papirosa aludə downloaded from KitabYurdu.org 553 olmuş adamın uzun sürən quru öskürəyi idi. — Tələbə otağın müxtəlif yerlərindəki içi kötüklərlə dolu külqabılara və boş papiros qutularına fikir vermişdi. Bir qədər sakit olduqdan sonra qarı: –Bəli, — dedi — 20-ci mərtəbədədir otaq — və yenə də susub dərin xəyala getdi, düşüncələr aləminə qərq oldu. Tələbə bir daha otağa göz gəzdirdi və başa düşdü ki, müsibət, faciə təəssüratı nədən doğur — otaqdakı şüşəli şkaflar, dolablar, kiçik televizor ekranı, bədənnüma güzgü və hətta kəfkirli iri divar saatının üstlərinə örtüklər atılmışdı. Adətən evdə meyit varsa və yaxud meyit basdırılandan sonra qırx yas günü belə edilir. Qədim adətə görə güzgülərin, şüşələrin üzü örtülür, son vaxtlar televizor ekranını da örtürlər, amma üstünə parça salınmış saatı tələbə ilk dəfə görürdü. Düzdür bəzən saatı saxlayırlar, vəfat etmiş adamın keçindiyi dəqiqə üzərində dayandırırlar. Amma bu örtüklü saat dayanmamışdı, işləyirdi, tələbə bunu örtüyün altında gedib- gələn kölgədən-kəfkirin hərəkətindən anlamışdı. Saatın xəfif çıq-çıqı da eşidilirdi və hətta zəngi də çaldı — ahəngdar sədalar on iki dəfə səsləndi — deməli, günorta vaxtı idi. Divarlarda çoxlu fotoşəkil vardı. Onların çoxu otuz-qırx il bundan qabağın şəkilləri idi. Şəkillər hamısı eyni boydadı. Nədənsə tələbənin ağlına gəldi ki, bu adamlardan heç biri indi sağ deyil. Bəzən fotoşəkillər anlaşılmaz bir sirlə təsvirini saxladığı adamın diri olub-olmamasını büruzə verir. Fotolardan yalnız biri başqa ölçüdə — digərlərindən xeyli iri idi. Bu şəkildə ortayaşlı, çatmaqaşlı, qara bığlı bir kişi əks olunmuşdu, onun gen yaxalı pencəyi və birrəng qalstuku vardı. Kişinin gərgin baxışı pasport şəkillərini yada salırdı. Amma əgər bu doğrudan da pasport üçün çəkilmiş şəkil idisə, onda azı yüz dəfə böyüdülmüşdü. Foto tünd rəngli çərçivədə idi. Bəlkə də çərçivənin rəngi təsadüfən belə idi, amma hər halda o, matəm haşiyəsinə də oxşayırdı. Tələbə bu şəklin seyrinə daldı və duydu ki, qarı da onun downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|