A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 3,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÜÇ SANDIQ HEKAYƏSİ
144 doqquz qatına, bu doqquz oldu 09, düşdü yerin doqquz qatına. Yerin doqquz qatındakı 09 göyün doqquz qatındakı 90-a qışqırdı ki, məni burda qoyma, çək yanına. Axı, vaxtilə sən də doqquz olmusan, mən də. Amma Doxsan Sıfır Doqquza istehza ilə baxıb cavab verdi: Düzdü, vaxtilə mən də Doqquz olmuşam, sən də. Amma indi sənin kimi "Doqquzu" mənim yanımda görsələr mənə dəli deyərlər, Doxsan Doqquz deyərlər. Sıfır Doqquz dinmədi. Nə desin? Dünyada qəribə işlər olurdu. Bu iki rəqəmdən başqa say qalmamışdı, odur ki, məktəblərdə hesab dərsi keçilmirdi. Hesab müəllimlərinə doxsan manat təqaüd təyin edib evə göndərmişdilər. Bazarda hər şeyin qiyməti 90 manat olmuşdu: istəyirsən doxsan xalça al, istəyirsən doxsan kibrit. Havalar bəzi yerlərdə isti keçirdi, doxsan dərəcə, bəzi yerlərdə soyuq – doxsan dərəcə. Futbol oyunları doxsan dəqiqə çəkirdi və hamısı eyni hesabla qurtarırdı: 0:9. Yazıçılar nə qədər əlləşirdilər doxsan səhifədən uzun kitab yaza bilmirdilər. Hamı telefonu götürəndə yalnız məlumat bürosuna zəng eləyirdi: sıfır doqquz. Məlumat bürosundan cavab verirdilər: –Doxsan dəfə demişik, hansı nömrəni istəyirsiniz istəyin, ya doxsan – sıfır doqquzdur, ya da sıfır doqquz – doxsan. Təyyarələr, maşınlar, gəmilər, qatarlar hamısı doxsan dəqiqədə doxsan kilometr sürətlə gedirdi. Rəyləri yalnız doxsan dərəcə dəyişmək olurdu. Hamının boyu doxsan santimetr, çəkisi doxsan kiloqram olmuşdu. Hamının doxsan yaşı vardı. İclaslar səhər saat 9.0-da başlayır, axşam saat 9.0-da qurtarırdı. downloaded from KitabYurdu.org 145 Hamı axşam saat 9.0-da yatır,səhər saat 9.0-da dururdu. Mən də yəqin ki, bu nağılı o vaxt yazmış olsaydım belə başlardım: günlərin doxsan günündə… Doxsan gün belə keçdi, axır adamlar darıxdı: –Əşi, belə iş olar, – dedilər, – öz barmaqlarımızı saya bilmirik. Gəldilər Doxsanın yanına. –Yaxşı, ay Doxsan müəllim, – Dedilər, – orda yalqız qalmısan, darıxmırsan? Demə Doxsan elə bu sözə bənd imiş: –Əşi, darıxırsan da sözdür. Qalmışam yalqız bu kəllə- çarxda. Bu Sıfırın da elə adı var, bilmirəm niyə bunu özümə calayıb Doxsan oldum. Gül kimi Doqquz idim. Tək idim. Kimə istəyirdim vurulurdum. Kim bilir, bəlkə elə günlərin bir günündə məni artırıb edəcəkdilər On. Adamlar dedi: –Yaxşı, Doxsan müəllim. Səndə nə desən tapılar. Gəlsənə özündən bir ayırasan. Bir birlə səni kim tanıyacaq? Doxsan fikrə getdi. Deyəsən, bu söz onun beyninə batdı. Özündən Bir ayırıb aşağı göndərdi. –Ay sağ ol, Doxsan müəllim. Yox, bağışla. Səksən Doqquz müəllim. Bundan sonra Səksən Doqquzdan Üç, Dörd, Beş, Altı, Yeddi, Səkkiz çıxdılar. Qaldı Əlli Dörd, onu da Altıya bölüb Doqquz qazandılar. Bir, İki, Üç, Dörd, Beş, Altı, Yeddi, Səkkiz Doqquz yan- yana düzüldülər. Adamlar üzlərini saylara tutub dedilər: –Əziz dostlar, bunu bilin ki, hər sayın öz yeri var. Bir olmasa, On da olmaz, yüz də, min də, milyon da. Doqquz Sıfra uyub çox yüksəklərə qalxdı, amma yalqız qalıb başa düşdü ki, sizsiz o heç nə eləyə bilməz. Odur ki, hərəniz öz yerinizi tutun, öz işinizi görün. Mehriban olun. Tez-tez görüşün. Cihazlarda, məktəb taxtalarında, kitablarda, layihələrdə. Üstə gəlin, çıxılın, downloaded from KitabYurdu.org 146 vurulun, bölünün! Bundan sonra Bir, İki, Üç, Dörd, Beş, Altı, Yeddi, Səkkiz, Doqquz əl-ələ verib Nizami muzeyinin tinindəki təzə saata getdilər. On, On Bir, On İki onları orada gözləyirdi.
downloaded from KitabYurdu.org
147
downloaded from KitabYurdu.org 148 58-ci İLİN ÜÇ SANDIQ HEKAYƏSİ
Yadındadırmı, bir neçə il bundan qabaq səninlə söhbətimiz olmuşdu; danışmışdıq ki, sən mənə bir şer həsr edəcəksən, mən də sənə bir hekayə. Sən vədinə əməl etdin, mənsə o vaxtdan bəri təzə hekayə yazmadığım üçün sözümün üstündə dura bilmədim. Amma hər halda əhdə xilaf çıxmaq istəmirəm; ilk dəfə çapa verdiyim bu köhnə hekayələrimi sənə ithaf edirəm. Otuz il bundan qabaq yazılmış bu üç hekayə az qala səninlə yaşıddır. Onları yazarkən sənin indiki yaşından çox-çox cavan idim. Güman edirəm ki, 19-20 yaşlı gəncin qələm məhsulları olan bu yazıların qüsurlarını onların səmimiyyətinə bağışlarsan. Bu üç hekayənin qısaca tarixcəsini də sənə və oxuculara nəql etmək istəyirəm. 13-14 yaşlarımdan yazı-pozuyla məşğul olurdum, amma cızma-qaralarımı üzə çıxarmağa həvəs göstərmirdim. Anam hərdən zarafatla mənə: "Bəsdir, sandıq ədəbiyyatı yaratdın", - deyirdi. Yalnız 1960-cı ildə bir neçə hekayəmi "Azərbaycan" jurnalına təqdim etdim. Onların içində "Nisbət nəzəriyyəsi" də vardı. Çap edilmədi, sonra qəzetə verdim, ordan da qaytardılar və nəhayət ilk kitabıma salmışdım, yenə də nəşrinə müyəssər olmadım, "Ürəyim ağrıyır" hekayəsini atama oxumuşdum. Çapa verməyi məsləhət bilmədi. "İztirabın vicdanı"nı isə atam bəyənmişdi, amma Ənvər Məmmədxanlı bu hekayəni oxuyub qəti surətdə pislədi. Hekayənin hifz olunmuş yeganə əlyazmasının son səhifəsində Ənvər müəllimin karandaşla yazılmış çox sərt rəyi durur: "At peçə! Böyük, tarixi bir faciəni məzmunsuz bayağı bir downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|