A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 3,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
241 qarışdı: –Elə demə. Biz qocalara çox da etibar yoxdur. Gedəndə borclu gedək? Şofer dedi: –Əmi can, borclu borclunun sağlığını istər. –Elədir. Amma borc almaq başlanan yerdə dostluq pozular. Şofer yenidən başını bu yana çevirdi: –Borclunun duaçısı alacaqlıdır. Sən demə zərb-məsəllər kitabının ikinci cildi rulun dalında imiş. Qoca:
–Borc igidin qamçısıdır, – dedi. Şofer buna da cavab tapdı: –Borcdan qorxan qapısını gen açmaz. –Borc gülə-gülə gedər, ağlaya-ağlaya gələr. Şofer ağzını açıb cavab vermək istəyirdi ki, qoca əlinin işarəsi ilə onu saxladı: –Oğul, – dedi,– sən öz işində ol. Bizi sağ-salamat şəhərə çatdır. Deyir borc verməklə tükənər, yol getməklə. Bununla, da söhbətə son qoyuldu. Mən sərnişinlərə göz gəzdirdim. Bütün sifətlərdə, hətta yorğun sifətlərdə belə xoş bir təbəssüm vardı. Amma qəribədir, mənim yanım boş idi. "Tülküsifət" qonşumun nə vaxt, harada və necə düşdüyünü hiss etməmişdim. Bəlkə də o, heç yox idi. Əyilib pencərədən baxdım. Buludlar bir qədər çəkilmişdi. Arvadın mehriban sifəti gözüm qarşısından getmirdi. Onun çöhrəsi xəyalımda Zivər xalanın obrazı ilə eyniləşirdi. Zivər xala da etibarlı insandır. Həm də mehriban, qayğıkeş. Bu qayğıkeşlik Qəmərə də keçib. Qəmərin də ki, yaralı yeri Fuaddır. Məncə dünyada hamıdan artıq Fuadı istəyir. Fikir verirəm, həmişə gözü onun üzündədir. Mən bayaqkı fikirlərimi yada salıb utandım. Məgər Qəmərə Fuadın şöhrəti gərəkdir? Ona gərək olan yalnız qardaşının daxili rahatlığı, dincliyi, əsəb sakitliyidir. Şöhrət kimə lazımdır? Hər halda Fuadın özünə downloaded from KitabYurdu.org 242 lazım deyil. Fuada yalnız inam, etiqad lazımdır. Öz-özünə inanmaq, gördüyü işin xeyirliliyi, insanlara gərəkliyi, etiqadı lazımdır. Əgər o, buna inanmasa, işinin səmərəsini, insanlara xeyrini görməsə onda... Yox, bu, belə olmamalıdır. Fuad meydana nə qədər mühüm şeylər – həyatının mənasını, ömrünün qayəsini, yaşayışının, diriliyinin məqsədini qoymuşdu. O, yanıla bilməz. Bu qədər şeyi meydana atmaq üçün cəsarət lazımdır. Belə cəsarət Fuadda varmı? Dünən Tərlan az qala batmışdı. Xilas qayığı gələnəcən on adam batıb gedərdi. Fuadın özünün həyatı bir tükdən asılı qalmışdı. Bir an içində onun özü də, ümidləri də, illərlə yuxusuz gecələrini, yorucu gündüzlərini qurban verdiyi işi də məhv olub gedə bilərdi. O, heç bir zaman üzgüçülük məharətindən, öz qoçaqlığından danışmazdı. Lakin biz özümüzə gələnəcən o suya cumdu. Mən ki, onun xasiyyətinə yaxşı bələd idim, bəs neyçin onun dünənki hərəkəti məni heyrətdə buraxmışdı? Hər halda mən Fuadı yaxşı tanıyırdım. Adamı tanımaq üçün bəzən iyirmi il, bəzən iyirmi dəqiqə lazım olur. Bayaqkı arvad heç fikrimdən çıxmır. Nə deyirsiniz deyin, amma adamı dərhal tanıyırsan, pis adamı bir az çətin tanıyırsan, amma aqibətdə onu da tanıyırsan. Yəni doğrudanmı mən elmi şurada Fuadı müdafiə eləsəm, məni pis adam, dostbaz sayarlar? Bəlkə elə mən bundan qorxduğum üçün Fuadı müdafiə etmək istəmirəm? Axı, mən "Bu təcrübələr mübahisəlidir" deyərkən səmimi qəlbdən danışmıram. Axı, mən bu cümləni deyəndə yalnız bircə məqsəd güdürəm – özümü dostbazlıq ittihamlarından qorumaq. Yox, mən heç kəsdən, heç nədən qorxmuram. Bəs onda məsələ nədədir Mən həştad faiz əminəm ki, Fuadın təcrübələri doğrudur. Bəs iyirmi faiz? Məsələ də bu iyirmi faizdədir... Birdən Fuad müvəffəqiyyətsizliyə uğradı? Mən bundan qorxurdum. Yox, yox, dostbazlıq haqqında bayağı söhbətlərdən, məsuliyyət şərikliyindən qorxmurdum. Mən Fuadın elmi vicdanına, onun daxili inamına, öz-özünə olan downloaded from KitabYurdu.org 243 etibarına dəyəcək zərbədən sarsılacağından qorxurdum. Lakin indi elə bil aylardan bəri çəkdiyim bu qorxu birdən-birə yox olurdu. Məndə Fuadın işinə, onun mübahisəli təcrübələrinə elə inam, elə etibar hissi əmələ gəlmişdi ki, çoxdan bəri özümü belə arxayın hiss eləməmişdim. Əlbəttə elmi şurada çıxış etməzdən əvvəl dönə-dönə o təcrübələri yoxlamaq lazımdır. Mən onları şəxsən özüm yoxlayacağam. Mən bu yoxlamaların müsbət nəticəsinə artıq həştad yox, yüz faiz əminəm. Daha doğrusu, doxsan doqquz faiz elmi dəqiqlik tələb edir. Kefim yenə durulmuşdu. Balaxanı şosesində avtobusa gənclər doluşdular. O saat da bərkdən "Ala göz" mahnısını oxumağa başladılar. Qabaq cərgədəki uşaq onlardan qorxub ağlamağa başladı. Təsbehli kişi zənbilindən bir salxım qara şanı çıxardıb uşağa uzatdı: –Al, bala, al, ağlama, hə pişt, hə pişt. Uşaq sakit oldu. Avtobus Bakıya girdi. Yağış kəsdi...
downloaded from KitabYurdu.org
244
QARAGİLƏ
Musiqi şöbəsinin məsul redaktoru İmran bir əlində qələm sabahkı verilişlərin proqramını nəzərdən keçirirdi. Onun başı üstündə dayanmış Tahir izahat verirdi: –7.15-də opera musiqisi. – "Koroğlu", "Sevil", "Vətən". – Sabahkı proqramı o hazırlamışdı – 8.20-də rəqslər. 9.40-da aşıq musiqisi. 10.15-də simfonik saat. 11.00. Muğamat konserti. 12.50–də... 13.30–da... 17.15-də.... İmran diqqətlə qulaq asırdı. Onun heç bir etirazı yox idi. Proqram rəngarəng, maraqlı tərtib olunmuşdu. –20.30–da lirik mahnılar. "Küçələrə su səpmişəm", "Aman ovçu", "Bəxtəvər oldum" – Tahir susdu. İmran başını qaldırdı: –Yaxşı sonra? Tahir bir an duruxdu, sonra qətiyyətlə əlavə etdi: –Bir də Eldar Musayevin "Rəna" mahnısı. İmran təəccüblə ona baxdı. –Düzdür, İmran müəllim, – Tahir izah etməyə başladı, – bu mahnını bu gün vermişik, amma... –Nə amma? Tahir özü də bilmirdi "nə amma?". Amma o, İmrana necə başa salsın ki, mahnını bu gün ondan xəbərsiz veriblər, nahaq veriblər. Bu mahnı məhz sabah, özü də məhz 20.30-da getməlidir. Gənc bəstəkar Eldar Tahirin dostu idi. Amma məsələ bunda deyil. Rəna Eldarın nişanlısıdır, mahnı ona həsr olunub, amma məsələ bunda da deyil. Məsələ ondadır ki, sabah Rənanın ad günüdür. Tahir Eldara söz vermişdi: onlar Rənagilə girib paltolarını çıxaran dəqiqələrdə Eldar cibindən hədiyyəsini – cib radiocihazını çıxaracaq, Tahir də deyəcəkdi: Eldar, bir Bakını downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|