Ab’den f‹nansman olanaklari

tafl›mas› laz›m? Bir öneri taktik olarak

nitelendirilebilecek k›saca neler söylenebilir?

Mali birtak›m düzenlemeler, tablolar falan...

Murat Ö

Özgen Tablolar bizim için çok önemli

de¤il. Bizim mesela yapt›¤›m›z yat›r›mlardan

birisi çekirdek sermayesi olmasa bile bafllang›ç

aflamas›ndaki bir flirket. Çünkü asl›nda bir ürün

üretmifl, fakat hiçbir flekilde sat›fl yapmam›fl.

‹lhami K

Koç Yapt›¤› proje olabilir.

Biyoteknoloji alan›nda olur, elektronik alan›nda

olur. Herhangi bir alanda bir fley yapm›fl ama

ne flirketleflebiliyor, ne de sermayesi var.

Projeyi al›p flirketleflebilirler, finansman

sa¤layabilirler. Yani bu asl›nda ABD’de de

teknolojik alandaki geliflmenin en büyük

senetlerinden biri say›lan etkenlerden biri.

Arda A

Akarsu Emeklilik fonlar›n›n yeni

kurulmas›ndan dolay› henüz risk sermayesine

yat›r›m yapacak kapasitede olamad›¤›ndan

bahsettiniz. Ne kadar bir zaman sonra bunlar

bu kapasiteye kavuflabilecek? Veya Türkiye’de

böyle bir fley olabilecek mi?

‹brahim D

Dönmez fiimdi bu bireysel

emeklili¤in kaç y›lda ne kadar büyüklü¤e

ulaflaca¤› en s›k sorulan sorulardan bir tanesi.

Fakat net bir fley söylemek mümkün de¤il.

Orta vadede GSMH’nin yüzde 10’u kadar bir

birikim sa¤lanmas› öngörülüyor. Ama flu anda

toplam 5,5 ayl›k bir süreçte daha 45 milyon

dolarl›k bir portföy büyüklü¤üne sahip oldular.

Birkaç milyar dolarl›k bir portföy büyüklü¤üne

sahip olunca, aras›ndan yüzde 3-5’lik yüksek

getiri tafl›yan ama zarara u¤rad›¤› takdirde de

hevesi olan insanlar› zarar ettirmeyecek bir

noktaya kavuflmas› laz›m. Herhalde onlar› biraz

bekleyece¤iz. Ama flu anda 5,5 ayda 150 bin

kat›l›mc›ya geldi¤imiz bir notaday›z. Yat›r›m

fonlar›n› örnekleyecek olursak yat›r›m fonlar›

çok k›sa sürelerde 25 katrilyon düzeyine geldi.

Yaklafl›k 17-18 milyar dolar... Benzetirsek

birbirine k›sa sürede inflallah bu seviyelere gelir

de kurumsal yat›r›mc› eksikli¤ini giderir.

M. R

Rauf A

Atefl ‹lhami Bey’e ben flunu sormak

istiyorum. Dünyada olup da Türkiye’de

olmayan finansal enstrümanlar var m›? Varsa da

bunlar Türkiye’de uygulanabilir mi? 

‹lhami K

Koç Borçlanma taraf›na bakt›¤›n›zda

afla¤› yukar› temel enstrüman olarak her fley

mevcut gibi. Ama ç›kar, yeni ihtiyaçlar do¤ar,

aralardaki pek çok yeni versiyonlar, yeni

ihtiyaçlara yönelik tan›mlamalar yap›labilir.

Piyasalar ona göre yeniden yap›land›r›l›r. Fakat

flimdi olmayan bir fley ve talep görmeyen bir

fley hakk›nda bunlar› söylemek çok zor.

Olmayan fleyler ipote¤e dayal› menkul k›ymet

mesela konut finansman›nda. Yok, ama olmas›

için çal›flmalara bafllad›k. Çal›flmay› zaten

haz›rlamak yetmiyor. Ekonomik flartlar›n o

noktaya gelmesi gerekiyor. Ama faizler

düflüyor, enflasyon düflüyor, bir taraftan da bu

konularda sanki yabanc›lar›n da ilgisinin

yo¤unlaflt›¤› bir döneme girdik. Özellikle

menkul k›ymete dayal› ipotekle ilgili

çal›flmalara bafllay›nca, pek çok yabanc›,

konuyla ilgili kesimler bu konuya bir temel

sermaye koymak, bu ifli yürütmek konusunda

istekli davranabiliyorlar. Afla¤› yukar› her türlü

enstrüman mevcut. Belki Türkiye’de risk

aktar›m mekanizmalar›n›n yeterli ölçüde

olmad›¤›ndan bahsedebiliriz. En önemli

eksikli¤imiz bu. Yani vadeli ifllemler, futures,

options, yani çeflitli riskleri yönetebilece¤imiz

enstrümanlar yok. Mesela döviz kuru riskini

bertaraf edebilece¤imiz bir enstrüman yok. Faiz

kuru riski en büyük risklerden bir tanesi. Onu

bertaraf edemiyoruz. 

M. R

Rauf A

Atefl Bunun olmamas› yasal

mevzuattan m› yoksa yine ekonomik

koflullardan m›?

‹lhami K

Koç Asl›nda yasal mevzuat

tamamland›. Vadeli ‹fllemler Borsas› Afi

kuruldu, benim bildi¤im kadar›yla birkaç aya

kadar da faaliyete bafllayacak. Ve pek çok

enstrüman olacak orada. Çeflitli riskleri hedge

edebilece¤imiz enstrümanlar orada do¤maya

bafllayacak.

M. R

Rauf A

Atefl Önemli bir soru da flu: Kimler

nas›l yararlanabilirler? Bu dergiyi okuyacaklar›n

bir fikir edinmesi için...

‹lhami K

Koç ‹hracat ithalat yap›yordur.

Aktifiyle pasifi aras›nda döviz kuru aç›s›ndan bir

farkl›l›k vard›r. Bu piyasadan alaca¤› kontratlarla

bu riski bertaraf edebilirler. ‹hracat yapan bir

flirket olabilir, döviz kredisi alm›fl bir flirket

olabilir. ‹lerideki bir faiz oran›na kilitleyecek

enstrümanlar olabilir. Döviz kuru gene öyle.

Mal piyasalar› asl›nda gene öyle. Özellikle

spotta çok genifl beklenti var; pamukta olsun

tar›mda olsun ilerideki fiyatlar› kilitleyebilecek

mekanizmalar olacak.

‹brahim D

Dönmez Stokunda pamuk var.

Tutmak istemiyor diyelim. Tekrar bu tür

ürünlerle sto¤unu eritmeden satmadan riski

aktarabilme flans› olacak.

‹lhami K

Koç Yani çok k›sa sürede birkaç ay

içinde faaliyete bafllayaca¤›n› düflünüyorum

bunun. Türkiye’de olmayan. Yani her türlü

enstrüman var risk de var fakat bu riskleri

24 /

2004

---

‹lhami K

Koç Asl›nda fley söylenebilir.

Yurtd›fl›nda yaflayan vatandafllar›m›z›n önemli

ölçüde tasarruflar›n›n olabildi¤ini

gözlemliyoruz. Bunlar birtak›m mekanizmalarla

geçmiflte verimli olmayan yat›r›mlara gitti veya

hiç gitmedi. Bu vatandafllar›m›z›n tasarruflar›na

yönetebilece¤imiz mekanizmalar yok. 

M. R

Rauf A

Atefl Bu turda isterseniz

konuklar›m›z›n ekleyecekleri varsa onlar› alal›m

ve karfl›l›kl› aç›lacak konular sorular varsa

onlar› tamamlayal›m. Sonra da sizi uça¤›n›za

yetifltirelim.

2004

/ 25

---