OLUMSUZ YÖNLER‹
Maliyetlerin ekonomik geliflmelerden h›zl› bir flekilde etkilenmesi, yüksek
teminat ihtiyaçlar›, finansman giderleri nedeniyle düflük karl›l›k
Finansman giderleri düflük karl›l›¤a neden olabilir. Ayr›ca, kald›raç
etkisinin boyutuna paralel olarak flirket yap›s›n› riskli hale getirebilir.
S›n›rl› kurumlar taraf›ndan kullan›labilecek nitelikte bir araçt›r. Detayl› ve
uzun ihraç koflullar›, karfl›l›k olan varl›klar›n bloke edilmesi gibi zor
yanlar› vard›r.
Yat›r›mc› ve ihraçc›ya göre farkl›l›k göstermekle birlikte, anapara
ödemesi/ortakl›k konusunda zorunluluk getirmesi olumsuz taraf›d›r
Türüne göre farkl›l›k göstermekle birlikte, genellikle kar pay› ve faiz
ikileminde en yüksek maliyeti getirir.
Sadece kamu kurum ve kurulufllar›nca kullan›labildi¤i için s›n›rl› bir araçt›r.
Ayr›ca, hukuki alt yap› da henüz tamamlanabilmifl de¤il.
Kira maliyetleri, alternatif finans kaynaklar›na oranla daha yüksek
olabilir. Bunun yan› s›ra, bir baflka olumsuzluk ise kiralanan mal›n aktifler
içinde görünmemesidir.
Ortakl›k yap›s›nda de¤ifliklik nedeniyle eski ortaklar düflen temettü geliri
anlam›na gelir. Ayr›ca, piyasa ve operasyonel aç›dan zorlu koflullar içerir.
Temettü gelirlerinin eski ortaklar için gerilemesi anlam›na gelir. Ayr›ca,
ihraç koflullar› çok detayl›d›r ve flirket için yüksek performans beklentisine
neden olabilir.
‹hraç limitleri, mevcut ortaklar için temettü paylafl›m› ve karl› flirketler için
s›n›rl› sat›fl olanaklar›, olumsuz yan›n› oluflturuyor.
‹hraç limitleri, mevcut ortaklar için temettü paylafl›m› ve detayl› halka arz
prosedürü, bu enstrüman›n dezavantaj›d›r.
Yüksek iç verim oran› beklentileri nedeniyle flirket ve proje be¤endirme
konusunda çok zor koflullar içeriyor. Ayr›ca, sürekli zaman k›s›tlar› vard›r.
Yönetimin de¤iflmesi ve/veya bölünmesi, do¤ru fiyatlama ile birleflmenin
getirdi¤i uyum zorluluklar› yaflanabilir.
‹slami sermayenin ortakl›k konusundaki zorlu ve sektörel seçim kriterleri,
temettü gelirlerindeki düflüfl, olumsuz bir tablo ortaya ç›karabilir.
Gerekli mal ve varl›klar›n banka fiyatlar› taraf›ndan al›nmas›, nakit
yaratm›yor olmas›, her türlü mal al›m› için uygun olmamas›.
‹slami sermayenin ortakl›k konusundaki zorlu ve sektörel seçim kriterleri,
bu enstrüman›n kullan›m›n› biraz zorlaflt›r›r.
Çeflitlilik arz etmemesi, kiralama konusundaki k›s›tlamalar ve bak›m
masraflar›n›n aitli¤i konusundaki aç›kl›k…
Özellikleri
Uygun mali yap›n›n sa¤lanmas› kofluluyla, temin edilmesi en kolay, ancak maliyeti en yüksek finansman araçlar› aras›nda
yer almaktad›r.
Halka arz edilerek veya halka arz edilmeksizin sat›labilirler. Teminatlar›na göre alt› ayr› kategoride de¤erlendirilirler.
Ortakl›klar›n ihraç edebilecekleri tutarlar, limitlerle s›n›rland›r›lm›flt›r.
Do¤rudan veya alacaklar›n temellükü suretiyle dolayl› olarak ihraç edilebilirler. Tüketici ve konut kredileri, finansal kiralama
sözleflmeleri, ihracat ifllemleri, senede ba¤lanm›fl alacaklar ve kamu bankalar› ihtisas kredileri konu oluflturabilecek
enstrümanlar olarak tan›mlanm›flt›r.
Tahvil türevidir, hisse senedine dönüflebilir. Vadeleri 2 y›ldan az 7 y›ldan çok olamaz.De¤ifltirilmesi, vadenin bafllang›ç
tarihinden itibaren en erken 2 y›l sonra yap›labilir. De¤ifltirme süresi sonunda hisse senetleriyle de¤ifltirilmeyen tahviller
nedeniyle ortakl›¤›n elinde kalan hisse senetleri halka arz edilir.
Tahvil türevidir. Faiz ve buna ek olarak tahvil tertibi için belli edilen kar pay› yüzdesine göre hesaptan tahvile düflecek pay.
Kar pay›n›n faizden az olmas› halinde, faiz ödenmesi, faiz getirisine eflit veya daha fazla kar pay› tahakkuk etmiflse kar pay›.
‹stenildi¤i an paraya çevrilebilir, genellikle 3 veya 5 y›l vadeli olarak ihraç edilmektedir. Senetlerle ilgili Sermaye Piyasas›
Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda bir düzenleme yoktur. Yeni ihraç için, Kamu Ortakl›¤› ‹daresi’nin kapat›lmas›yla birlikte,
kanuni düzenlemelere ihtiyaç duyuldu¤u konusunda görüfller bulunmaktad›r.
Öz ya da d›fl kaynak ile veya her ikisinin kar›fl›m› ile sat›n alman›n yerini kiralaman›n ald›¤› ifllemlerdir. Bafllang›çta büyük
tutarda nakit ödemeye gerektirmemesi, kira taksitlerinin iflletmenin sa¤lad›¤› nakit ak›fllar› ile ödenmesi fleklinde finansman
kolayl›¤› sa¤lamaktad›r. Süreleri, leasing vericisinin konumu, kiralama konusu mal›n niteli¤i aç›s›nda farkl› türleri mevcuttur.
Hisse senetleri, sadece anonim flirketler ve anonim flirket statüsünde kurulan di¤er flirketler taraf›ndan ç›kart›labilir.
Ayr›ca, özel kanunla kurulan baz› kurulufllar da hisse senedi ç›kartabilir. Nama veya hamiline olarak düzenlenirler.
Hisse senedi türevidir. En k›sa 3 ay, en uzun 7 y›l vadeli olarak ihraç edilebilirler. 1 milyon ve katlar› tutar›nda düzenlenirler.
Zarar durumunda senet sahibinin zarara da kat›lmas› söz konusudur. Hisse senetlerinin aksine vadeli olup, vade bitiminde
anapara ve kar pay› belge sahibine geri ödenmektedir.
Hisse senedi türevidir. Esas sözleflmede hüküm bulunmak kofluluyla, genel kurul karar› ile süresiz olarak ç›kar›labilir.
Ortakl›klar›n ç›karabilecekleri senet tutar›, ödenmifl sermaye ve yedek akçe toplam›ndan çok, bu toplam›n alt›da birinden
az olamaz.
Hisse senedi türevidir. Bu hisselerin ilk ihrac›nda halka arz edilmesi ve senetlerin nama yaz›l› olmas› zorunludur. Limit
belirlenmesinde daha önce ihraç edilmifl oydan yoksun hisse senetleri de hesaba kat›l›r. Ortakl›k 3 y›l ard› ard›na kar
da¤›tmaz veya izin verilmedi¤i halde kar da¤›tmazsa, pay sahipleri oy hakk›n› ederler ve senetler adi pay haline dönüflür.
Giriflim flirketlerinin ihraç etti¤i menkul k›ymetler d›fl›nda kalan ve ikincil piyasalarda ifllem gören menkul k›ymetlere portföy
de¤erinin yüzde 50’sinden fazlas›n› yat›ramazlar. Ba¤›ms›z denetimden geçmifl en son bilançolar›nda yer alan öz sermaye
tutar›n›n 3 kat› kadar kredi kullanabilirler. Ortakl›k, halka arz ve/veya do¤rudan sat›fl yoluyla son bulur.
‹ki veya daha çok ortakl›¤›n, tasfiyesiz infisah yoluyla, tüzel kifliliklerini sona erdirerek aktif ve pasiflerini bir bütün olarak
birlefltirmek suretiyle kurulacak yeni bir ortakl›¤a devretmeleri ve yeni kurulan ortakl›¤›n hisselerinin sona eren ortakl›klar›n
ortaklar›na hisseleri oran›nda verilmesi ile de kurulabilirler.
Kar da¤›l›m› mutlaka oran bazl› olmal› ve garantili bir getiri ve/veya peflin bir tutar fleklinde olmamal›d›r. Yat›r›mc›, koymufl
oldu¤u sermayenin üzerinde oluflabilecek zarar miktar›n› karfl›lamakla yükümlü de¤ildir. ‹flgücünü sermaye olarak koyan
ortak ise kendi eme¤i ve zaman kayb› d›fl›ndaki hiçbir maddi zarara ortak olmamaktad›r.
Murabaha ifllemleri, sadece banka ve/veya finansal kurulufl müflterilerinin ürün ve/veya mal al›m talepleri karfl›l›¤›nda
gerçeklefltirilmektedir. Müflterilerin, iflçi ücretlerini, faturalar› ve/veya di¤er yükümlülüklerini karfl›lamalar› için gelen talepleri
karfl›lanmamakta ve sadece ürün ve/veya hizmet finansmanlar›nda kulland›r›lmaktad›r.
Gerek yeni bir proje, gerekse mevcut bir projeye ek kaynak sa¤lamak amaçl› olabilir.Eflit sermaye da¤›l›m›, sorumluluk ve
di¤er ortaklar›n ad›na da tam yetkiyi içeren ve iflin normal ak›fl› esnas›nda oluflmufl borç ve yükümlülüklerden sorumlulu¤u da
kapsayan s›n›rl› bir ortakl›¤›n yan› s›ra, eflit sermaye da¤›l›m›n›n olmad›¤› s›n›rl› ortakl›k da olabilir. Bir gemi sat›n al›nmas›
örne¤inde oldu¤u gibi gönüllülük esas›na dayal› olarak yap›labilece¤i gibi miras ve/veya kal›t do¤rultusunda isteksiz olabilir.
Kiralanan varl›¤›n tüketilebilir ya da afl›nabilir olmamas› gerekmektedir. Finansal kiralama varl›¤›n tüketimi için de¤il,
kullan›m› içindir. Bir gayrimenkulun faizle çal›flan banka ya da baroya kiralanmas›na izin verilmemektedir. Ancak, bir mülk,
ikincil aktiviteleri yasaklanm›fl uygulanmalar içerse dahi ana aktivitelerine izin verilen ya da helal olan kurumlara
kiralanabilir.
2004
/ 33