Ağ göyərçinlər həsrəti
81
– Anacan, anacan, istəkli qonaqların gəlib. Məsumə,
Sayad yanındadır. Eşidirsən? Onlar sənin yanındadır..
Lumu bu sözləri deyə-deyə göz yaşları içində ana-
sının üzündən öpüb, saçlarını tumarladı.
– Sayad xala, mənəm – Məsumədir. Biz burdayıq,
sənin yanındayıq... Nəvən Sayad da burdadır.
Qoca baxışlarını ağır-ağır səs gələn tərəfə çevirməyə
çalışdı. Onun ifadəsiz gözləri elə bil bir qədər böyüdü.
Gözlərində azca işıq şölələndi. Sonra yenə yavaş-yavaş
gözlərini yumdu.
Məsumə bir neçə dəfə onun yanında olduğunu təkrar
etdi. Handan-hana qoca yenidən gözlərini açdı.
– Mə...sumə... Qı...zım... Sa...yad... Mənim... bala-
larım...
Qoca bu sözləri bir neçə dəfə təkrar etdi. Sonra onun
sifətinə ilıq bir ifadə çökdü. Bəbəklərində bir damla göz yaşı
parıldadı. Sinəsi qalxıb-endi. Dərindən uzun-uzadı bir ah
çəkdi. Açıq qalmış gözləri dondu. Bir an sükut çökdü.
– Canını tapşırdı... – deyə Gövhər arvad sükutu
pozdu.
Ara qarışdı. Elə bu anda kişilər gəldi. Ələmdar otağa
birinci girdi. Məsumə qızının əlindən tutub arxaya çəkildi.
Gövhər arvad bacısının gözlərini bağladı, ayaqlarını
düzəldib, üzünə örtük çəkdi. Qadınlar mafənin başına
toplaşıb onu ağlamağa başladı. Lumu “Ana... Ana...” deyib
anasının çağırırdı. Adama elə gəlirdi ki, onlar illər ayrısıdır.
O biri otaqlarda hərə bir tərəfə qaçırdı. Kimsə otaqları
döşəyir, qab-qacaq səsləri bir-birinə qarışmışdı. Sanki hər
kəs əvvəlcədən öz işini bilirdi.
Məsumə Lumunun yanında durub səssiz ağlayırdı.
Sayad isə anasına sıxılmışdı.
Solmaz Muxtarova
82
Kişilər isə həyətdə idi. Cavanlar kişi məclisi üçün
mağar qururdu. Həyətin o başında heyvan kəsilirdi. Qəssabın
ətrafında bir neçə nəfər cəmdəyi doğrayıb seçmələyirdi.
Ələmdar arada fırlanıb hərəyə bir göstəriş verirdi.
Ertəsi gün Sayad arvad torpağa tapşırıldı. Heç elə bil
o, bu dünyda olmamışdı.
Xörək bişirən, xörək paylayan, süfrənin başında
oturub şirin-şirin ehsan yeyən, hər kəs öz işində idi.
Sayad elə bilirdi ki, atası vaxt edib onunla görüşəcək,
bağrına basıb üzündən öpəcək, halını soruşacaq. Amma
istəyi ürəyində qaldı. Sayadın aləmində belə olmamalı idi.
Onun aləmində hər şey başqa cür idi. O, nə qədər cəhd etsə
də, təkcə anası ilə xoşbəxt ola bilmirdi. Hər an atasının yeri
görünürdü. Sayad istəyirdi ki, atası onu arayıb-axtarsın. Onu
sevsin. Buna Sayadın ehtiyacı vardı, özündən asılı deyildi.
Nə olsun ki, bir yerdə yaşamırdılar. Artıq bu halla az da olsa,
o barışmışdı. Sayad yaxşı bilirdi ki, bir neçə saatdan sonra
onlar bu kənddən həmişəlik çıxıb gedəcəklər. Bununla da
hər şey qurtaracaq. Onlar bu yerlərə bir daha qa-
yıtmayacaqlar.
Beş il idi ki, atası onları atıb getmişdi. Beş il idi ki,
Sayad atasının səsini eşitmirdi. Atası “Anam”, – deyə onu
bağrına basıb, üz-gözündən öpüb əzizləmirdi.
Bu illər boyu hər dəfə axşam yatağa girəndə eyni
suallar onun başının üstündə fırlanıb Sayadın yuxusunu ərşə
çəkirdi. Bəzən Sayada elə gəlirdi ki, bu ağrıları çəkib
aparmağa qüvvəsi çatmır. Beş ildən sonra atası ilə olan bu
görüş onu yandırdı. Uzun illərdir ürəyində əzizləyib sax-
ladığı məhəbbəti, sevgisi, xəyallarında düzüb-qoşduğu xoş
arzuları... Hamısı alışıb yandı. Sanki onun içərisində ocaq
qalanmışdı. Bütün olanı-olmazı çırthaçırtla yanırdı. “Deməli,
Ağ göyərçinlər həsrəti
83
mən ona lazım deyiləm... Yox, mən elə belə dönüb gedə
bilmərəm!”
Nə etmək istədiyini özü də bilmədən həyətə düşdü.
Bir qıraqda durub gözlədi. “Hə, odur, gəlir. Ürəkli ol, çıx
qabağına! Göstər ki, sən varsan!”
Sayad qətiyyətlə atasının yoluna çıxdı. Onlar təkbətək
üzləşdilər. Ələmdar özünü itirdi. Ayaq saxlayıb gü-
lümsəməyə çalışdı. Qırıq-qırıq dedi:
– Sa-yad...
Sayad düz atasının gözlərinin içinə baxdı. Onun
baxışlarındakı qəzəb, nifrət, giley... Hamısı bir-birinə qa-
rışdı. Həyəcandan az qala boğulurdu.
– Maşallah, böyük qız olmusan...
Sayad elə bil donub qalmışdı. Sonuncu dəfə atasını nə
vaxt gördüyünü xatırlamaq istəsə də, yadına sala bilmədi.
– Mənimlə danışmaq istəmirsən?
Sayad sanki ayıldı. O başa düşdü ki, onunla üzbəüz
dayanan onun xatirələrindəki atası Ələmdar deyil. Həsrətlə
uzun illər yolunu gözlədiyi Ələmdar deyil. Başqa bir
insandır. Sayadın tanımadığı özgə bir adamdır. “Doğmalar
belə görüşmür. Doğmalar başqa cür görüşür. Mən
yanılmışam... Mən səhv etmişəm...”
Sayad təəssüflə baxışlarını endirdi. Əvvəlcədən
düzüb qoşduğu, atasına demək istədiyi sözlər donub Sayadın
baxışlarında qaldı. Heç nə deyə bilmədi, dönüb getdi.
Əslində onu çoxdan itirmişdi. Amma bu vaxta qədər nədənsə
inanmaq istəmirdi. Axır ki, bu həqiqəti dərk etdi. Xəyalında
düzüb-qoşduğu atası ilə bağlı şirin arzularını kənddə, elə
həmin kiçik həyətdə, atası ilə üz-üzə dayandığı yerdə qoyub
getdi, özü ilə apara bilmədi. Bir daha başa düşdü ki,
ümidləri, arzuları onu aldatmışdı. Nə etsin ki, bu vaxta qədər
Solmaz Muxtarova
84
o da, başqa uşaqlar kimi hər səhər atasının əlindən tutub
məktəbə getmək, onunla birlikdə şəhərin küçələrini gəzmək,
bəxtəvər olmaq istəmişdi. Söz düşəndə “Mənim atam” deyib
onunla öyünmək, fəxr etmək istəmişdi. Axı, burada qəribə
nə var idi ki? Onun atası ölməmişdi ki, ondan əlini birdəfəlik
üzsün. Onun atası sağ-salamat idi, özü də elə bu şəhərdə
yaşayırdı. Sayad bəzən özünü inandırmağa çalışırdı ki, atası
da onun üçün darıxır, onu görmək istəyir. “Anam mənim...”
Bu səs onun qulaqlarından çəkilib getmirdi. Sayad itkin
düşmüş atalı günlərini bəzən yuxularında tapırdı. Atası onu
başının üstünə qaldırıb, atıb-tutur, sonra da “Anam mənim”
deyə bağrına basırdı. Sayad atasının qüvvətli qolları arasında
yuxudan ayılıb, baş verənlərin yuxu olduğunu biləndə acı-acı
ağlayırdı.
– Mən atamı istəyirəm... Mən atamı istəyirəm...
Məsumə onu sakitləşdirə bilmirdi. Axşam düşəndə
Sayad çöl qapısında durub yol gözləyirdi. O, bu dünyada ona
qaranlıq olan hadisələrdən baş aça bilmirdi. Öz sevgisinə
inanırdı. Yetim qalmaq istəmirdi. Yetimlik dünyasını
yaşamaq istəmirdi. Bu dünya onu sıxırdı. Zaman ötdükcə o,
daha dərindən başa düşürdü ki, yetimlik dünyasını yaşamaq
çox çətindir. Yetimlərin başının üstündə həmişə qara bir
kölgə dolanır. Bu qara kölgə qapqara dünyası ilə yetimləri
həyatın ən şirin naz-nemətlərindən məhrum edir. Onların
üzünə bir çox qapıları bağlayıb onları qapı arxasında qoyur.
Məsumənin arada Sayada acığı tuturdu:
– Qızım, sənə nə olub? Heç üzün gülmür. Bəsdir! Bu
qədər fikir etmək olmaz...
– Anacan, dərslərim çoxdur, yoruluram. – deyə Sayad
anasını fikrindən yayındırmaq istəyirdi.
Dostları ilə paylaş: |