Ağ göyərçinlər həsrəti
73
Məsumə qulaqlaına inanmadı. Ona elə gəldi ki,
ayaqlarının altında yer titrədi. Kəsərli bir söz demək istədisə
də, bacarmadı. Səsə yuxudan ayılan Sayad atasının üstünə
qaçdı. Uşağın gülüş səsləri Məsumənin qəhərini boğa
bilmədi. Məsumə elə bildi ki, bu kiçik mənzildə Ələmdar
onun dünyasına Məsumənin özü ilə birlikdə od vurdu. Niyə
görə? Məsumənin günahı nə idi? Bu haqda çox düşündü.
Doğrudur onların arasında böyük məhəbbət olmasa da,
Ələmdar Məsuməni özü seçmişdi. Bir gün onun yoluna çıxıb
demişdi ki, Məsumə, bizimkilər sizə gələcək. Nə deyirsən?
Məsumə də qıp-qırmızı qızarmışdı və gülümsəyərək ötüb
keçmişdi. Sonra da ailə qurmuşdular və xoşbəxt
yaşamışdılar. İndi baş verənlər Məsuməyə qəribə gəlirdi.
Artıq onun tanıdığı Ələmdar yox idi. Onun əvəzinə evə-
eşiyə sığmayan başqa bir Ələmdar görürdü. Axı nə olub?
Bəlkə şəhər qadınları onu yoldan çıxarıb? Yox! Əsl kişini
qadın yoldan çıxara bilməz. Bu, mümkün deyil. Əksinə,
kişilər qadınları yoldan çıxarır. Nə qədər pis qadın olsa da,
qadın elə qadındır. Hər bir qadının az-çox həyası-abırı var.
Bəs nə məsələdir? Ələmdara nə olub?
Məsumə özünə zor eləyib süfrəyə çay gətirdi. Atası ilə
oynayan Sayadı qırağa çəkməyə çalışdı.
– Sabah dərsə gedirsən, yatmaq vaxtıdır. Səhərlər
dura bilmirsən, mənim balam... – qırıq-qırıq deyə bildi.
Uşaq şıltaqlıq etsə də, Məsumə onu yatağa saldı. Özü
də yanında uzanıb onun ilıq nəfəsi ilə özünü sakitləşdirməyə
çalışdı. “Görünür, bu vaxta qədər mən kor olmuşam.”
Onların həyatında hər şey dəyişdi. Məsuməyə çətin
də olsa, baş verənləri açıb-ağartmadı. Başını aşağı salıb
həmişə olduğu kimi öz işləri ilə məşğul oldu. Amma fikri
üstündə deyildi. O, yaxşı bilirdi ki, uzun müddət belə
Solmaz Muxtarova
74
yaşamaq olmaz. O, nə isə etməlidir. Əsl həqiqəti öyrən-
məlidir. Amma necə? Bu, heç də asan deyildi. Məsumə yaxşı
bilirdi ki, qadın öz ailəsi uğrunda vuruşmağı bacarmalıdır və
vuruşmalıdır. Amma necə? Olmayan bir şeyin uğrunda necə
vuruşmaq olar? Hal-hazırda onun ailəsi yox idi. Bir də ona
elə gəlirdi ki, qadın ləyaqəti sevgidən də üstündür.
Ləyaqətsiz insanların sevgisi də bir oyundur.
Beləcə getdikcə ağırlaşan günlər ötüb keçməkdə idi.
Məsumə arada kiminləsə dərdləşib ürəyini boşaltmaq istəsə
də, fikrindən daşınırdı. “Nə mənası? Özümü dilə-dişə
salmaqdan başqa bir xeyri olmaz. Başqası mənim dərdimə
qalası deyil. Hər kəs öz dərdinə özü əlac etməlidir.”
Aylar ötüb keçirdi. Ələmdar da hər ay “ezamiyyətə”
gedirdi. Məsumə də həmişə olduğu kimi, onun yol çantasını
yığıb hazırlayırdı. Amma daha “Yaxşı yol” – deyib ar-
xasınca su atıb, onu yola salmırdı.
Çoxdandır Məsumə Ələmdarı güdməyi qərara alsa
da, bu addımı ata bilmirdi. Özünə sığışdırmırdı. Həm də
nədənsə qorxurdu. Arabir Ələmdarın ona dediyi sözlər
qulaqlarında səslənirdi. “Adam bu qədər avam olmaz!”
Axır ki, səbri tükəndi. “Bəsdir! Belə yaşamaq olmaz.
Mən də insanam.”
Növbəti dəfə Ələmdar ezamiyyət adı ilə evdən çı-
xandan azca sonra Məsumə də evdən çıxdı. Qarabaqara onun
arxasınca getdi. Ələmdar Sovet küçəsinə düşüb, 11 nömrəli
tramvaya mindi. Nə edəcəyini bilməyən Məsumə çaşıb
qaldı. “Bəlkə taksiyə oturum?! Taksiyə oturub sürücüyə nə
deyim? Deyim ərimi güdürəm? Heç ayıb deyil? Adama nə
deyərlər? Amma başqa əlacım yoxdur, gec-tez bunu
etməliyəm.” Məsumə taksi saxlayıb mindi. Sürücü yaşlı kişi
idi.
Ağ göyərçinlər həsrəti
75
– Əmi, azca əvvəl 11 nömrəli tramvay getdi. Onun
arxasınca sürün, zəhmət olmasa...
Sürücü dönüb mənalı-mənalı Məsuməyə baxdı. Bir
söz deməyib maşını işə saldı. Bir xeyli getdilər. Vaxt Mə-
suməyə çox üzücü görünürdü, sıxırdı onu. “Bəlkə düz elə-
mirəm? Yox, daha səbrim qalmayıb, yorulmuşam. Ələmdar
xəstə düşsəydi ömrümün sonuna kimi ona qulluq edərdim,
yorulmazdım. Amma bu hala daha dözə bilmirəm.”
Əzizbəyov xəstəxanasından sonrakı dayanacaqda
Ələmdar tramvaydan düşdü. Tələsmədən sağa dönüb gözdən
itdi.
– Saxlayın... – Məsumənin səsi titrədi. Taksinin
pulunu verib, tələsik Ələmdar gedən yola tərəf döndü.
Ələmdar tinin başına çatana kimi gözlədi. Tinin başında
Ələmdar sağ tərəfə döndü. Məsumə həmin tini az qala qaça-
qaça getdi. Ələmdarı itirməkdən qorxurdu. Axır ki, Ələmdar
ayaq saxladı və tələsmədən bir qapını açıb həyətə girdi.
Məsumə pis halda idi. Bir an divara söykənib nəfəsini dərdi.
Ürəyi az qala yerindən çıxırdı. “İndi mən nə edim? Bu da
həqiqət... Sən demə həqiqət necə də acı olarmış...”
O, özündə qüvvət tapıb həmin qapıya yaxınlaşdı. 1
May küçəsi. Evin nömrəsi. Hamısı ürəyində həkk olundu. O,
zorla qapını aralayıb həyətə baxdı və qəhərini udub geriyə
döndü. Artıq o, heç yerə tələsmirdi. Hara getdiyini özü də
bilmirdi. Binalar elə bil üstünə gəlirdi. O, key kimi küçələri
fırlanırdı. “Ələmdar, sən məni yarı yolda qoydun... Öz
uşağını kimlərə qurban verdin? Səni başqasının qapısına
aparan nə oldu? Nə? Bütün bunları mən Sayada necə başa
salacam? Axı, Sayad səni çox istəyir...”
Solmaz Muxtarova
76
Məsumə iki saatdan çox küçələri dolaşdı. Haradasa
vurulan saat zənginin səsi Məsuməni bir qədər ayıltdı.
Yadına düşdü ki, Sayadı məktəbdən götürmək lazımdır.
Məsumə elə bildi ki, təkcə Ələmdar yox, dünyada
yaxşı hər nə varsa, hamısı ondan üz döndərib. O, öz körpəsi
ilə bu yad şəhərdə tək qalıb. “Sənin yerin elə kənddir!”
Ələmdarın soyuq səsi yenidən qulaqlarında səsləndi. Deməli
Ələmdar bu sözü boş yerə deməmişdi. “Yox, mən kəndə
qayıtmaram! Bir təhər dolanaram, nə çox mənim kimiləri.
Dünyanın işinə bax. Dərdini kimə deyəsən? Deyəsən ki, ərin
başqası ilə oturub-durur. Onun başına ip salıb zorla geri
qaytarası deyiləm ki... Bircə qalır gözləmək. Bəlkə ağlı gəldi
başına... Bəlkə qayıtdı öz ailəsinə...”
Məsumə haradan biləydi ki, Ələmdar sanatoriyada
tanış oduğu dul qadınla görmədiyi günləri görür. Var-dövlət,
yaxşı güzəran, iki mərtəbəli ev, telefon... Yoxsa hər ayın başı
kirayə vermək, qəpiyi qəpiyə calamaq. O günlərə qayıtmaq
Ələmdarın ağlına da gəlmirdi. Bu xoş güzəran elə bil onun
üçün göydən düşmüşdü. İnsafən qadın da əl-əl üstə
Ələmdarın qulluğunda idi. Yazıq Məsumədə nə günah?
Həyalı, abırlı qadın ləyaqətini gözləyən Məsumə hardan
biləydi ki, kişilərə bel bağlamaq olmaz. Çalış getməsin.
Getdi – qurtardı. Çətin bir də qayıda... Çətin... Dünyası
dağılmış Məsumə bu dünyadan xəbərsiz idi. Sirri, sözü
ürəyində susurdu. Hələ də taleyindən nə isə gözləyirdi.
Ürəyinə daş bağlayıb Ələmdarla bir damın altında yaşayırdı.
Aylarsa ötüb keçirdi. Sən saydığını say, gör fələk nə
sayır. Növbəti dəfə “ezamiyyət” adı ilə evdən çıxan Ələmdar
məktub yazıb qoydu. Arasında da əlli manat pul. Və getdi...
Məktubda Məsuməyə kəndə getməyi məsləhət bil-
mişdi. Elə birinci gündən Məsuməni qorxudan bu böyük
Dostları ilə paylaş: |