52
102. Ənəs İbn Malik Əbu Zərdən belə rəvayət etmişdir ki, Peyğəmbər
buyurdu: “Mən Məkkədə ikən evimin damı aralandı və Cəbrail (yanıma)
endi. Köksümü yardıqdan sonra onun içini Zəm-zəm suyu ilə yudu. Sonra içi
hikmət və imanla dolu olan qızıl ləyən gətirib içindəkiləri köksümə boşaltdı və
onu bağladı. Sonra əlimdən tutub məni yerə ən yaxın olan göyə qaldırdı. Mən
yaxın göyə gəlib çatdıqda Cəbrail səmanın gözətçisinə: “Aç” dedi.
(Gözətçi): “Kimdir?” deyə soruşdu. O: “Cəbraildir!” dedi. (Gözətçi): “Yanında
kimsə varmı?” deyə soruşdu. Cəbrail: “Muhəmməd yanımdadır!” dedi.
(Gözətçi) soruşdu: “Ona (gəlsin deyə) xəbər göndərildimi?” Cəbrail: “Bəli!”
dedi. (Göy qapıları) açıldıqda biz yaxın göyün üstünə qalxdıq və orada
oturmuş bir adam gördük ki, onun sağ və sol tərəfində (insanlardan ibarət)
toplumlar var idi. Bu adam sağa baxanda gülür, sola baxanda isə ağlayırdı. O,
(məni görüb) dedi: “Əməlisaleh peyğəmbər və əməlisaleh oğul xoş gəlibdir!”.
Mən Cəbraildən: “Bu kimdir?” deyə soruşdum. Dedi: “Bu Adəmdir, onun
sağında və solunda olan toplumlar isə zürriyyətinin ruhlarıdır. Sağında
duranlar Cənnət əhli, solunda duranlar isə Cəhənnəm əhlidir. (Buna görə də)
sağına baxanda gülür, soluna baxanda ağlayır.” Sonra Cəbrail mənimlə
53
ikinci göyə qalxdı və onun gözətçisinə: “Aç” dedi. Bu gözətçi də ona əvvəlki
gözətçinin dediyini deyəndən sonra (qapını) açdı. Ənəs: “Əbu Zərr
Peyğəmbərin göylərdə Adəmi, İdrisi, Musanı, İsanı və İbrahimi – onların
hamısına Allahın salavatı olsun – gördüyünü söyləsə də, onların məqamları
barədə dəqiq bir söz demədi. Yalnız Adəmi aşağı göydə, İbrahimi də altıncı
göydə gördüyünü söylədi. Ənəs: “Cəbrail Peyğəmbərlə birlikdə İdrisin
yanına gəldikdə (İdris): “Əməlisaleh peyğəmbər və əməlisaleh qardaş xoş
gəlibdir!” dedi. Peyğəmbər: “Mən: “Bu kimdir?” deyə soruşdum. Cəbrail:
“İdrisdir” dedi. Sonra mən Musanın
yanına gəldim. (Musa): “Əməlisaleh
peyğəmbər və əməlisaleh qardaş xoş gəlibdir!” dedi. Mən: “Bu kimdir?” deyə
soruşdum. Cəbrail: “Musadır” dedi. Sonra mən İsanın
yanına gəldim. İsa:
“Əməlisaleh qardaş və əməlisaleh peyğəmbər xoş gəlibdir!” dedi. Mən: “Bu
kimdir?” deyə soruşdum. Cəbrail: “İsadır” dedi. Sonra mən İbrahimin
yanına gəldim. İbrahim: “Əməlisaleh peyğəmbər və əməlisaleh övlad xoş
gəlibdir!” dedi. Mən: “Bu kimdir?” deyə soruşdum. Cəbrail: “İbrahim
”
dedi.” (Ravi: İbn Şihab) İbn Abbasdan və Əbu Həbbə əl-Ənsaridən
rəvayət edir ki, Peyğəmbər demişdir: “Sonra (Cəbrail) mənimlə elə bir
yüksəkliyə qalxdı ki, mən qələmlərin xışıltısını
20
eşitdim”. Ənəs İbn Malik
rəvayət edir ki, Peyğəmbər demişdir: “Allah mənim ümmətimə əlli vaxt
namaz qılmağı vacib buyurdu. Mən geri qayıdarkən Musanın
yanına gəlib
çatdıqda, o: “Allah sənin ümmətinə nəyi əmr etdi?” deyə soruşdu. Dedim:
“Əlli vaxt namaz qılmağı vacib buyurdu”. Musa: “Rəbbinin yanına qayıt (və
Ondan bu hökmü yüngülləşdirməyi xahiş et). Çünki sənin ümmətin bunun
öhdəsindən gələ bilməyəcək.” Mən yenidən (Ona) müraciət etdim və O (bu)
sayı bir qədər azaltdı. Sonra Musanın
yanına qayıdıb: “O, (bu) sayı bir qədər
azaltdı” dedim. Musa: “Yenə Rəbbinə müraciət et. Çünki sənin ümmətin
bunun öhdəsindən gələ bilməyəcək.” Mən yenidən (Ona) müraciət etdim və O,
(bu) sayı bir qədər də azaltdı. Sonra Musanın
yanına qayıtdım. O dedi:
“Yenə Rəbbinə müraciət et. Çünki sənin ümmətin bunun öhdəsindən gələ
bilməyəcək.” Mən yenidən (Allaha) müraciət etdim, O isə: “Onlar (sayca)
beşdir, (savab baxımından isə) əllidir, çünki Mənim sözüm dəyişməzdir” deyə
buyurdu və mən Musanın
yanına qayıtdım. O: “Yenə Rəbbinə müraciət et!”
dedi. Lakin mən: “Rəbbimdən utanıram” dedim. Sonra (Cəbrail) məni son
həddəki Sidr ağacının yanına apardı. Onun rəngləri vəsfəgəlməzdir. Sonra
məni Cənnətə daxil etdilər. Orada mən incilər düzülmüş boyunbağılar, habelə
(Cənnət) torpağının müşk olduğunu gördüm.” (Buxari 349, 3342; Muslim 237,
433)
20
Burada xışıltı deyildikdə Allahın buyruqlarını yazan mələklərin qələmlərinin xışıltısı qəsd edilir.
54
103. Malik İbn Səsə rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Bir dəfə mən
Kəbənin yanında (Hətimdə
21
) yarıoyaq-yarıyuxulu ikən bir nəfərin: “Üç
kişidən biri, iki kişinin arasında (olanı götürün)”
22
dediyini eşitdim. Elə bu vaxt
onlar mənim yanıma gəldilər və məni götürüb apardılar. (Orada) yanıma içində
Zəmzəm suyu olan qızıldan bir ləyən gətirdilər. Sonra köksümü buradan bura
kimi yardılar. (Qətadə dedi: Yanımdakı adama: “O, nəyi qəsd edirdi?” dedim.
Dedi: “qarnının alt nahiyəsini”) Sonra qəlbimi çıxardıb Zəmzəm suyu ilə
yudular və onu yerinə qoydular. Sonra qəlbimə iman və hikmət dolduruldu.
Sonra mənim yanıma qatırdan alçaq və uzunqulaqdan hündür olan, ağ rəngli
bir heyvan gətirdilər. Onun adı Buraq idi. O, addımını gözünün gördüyü son
nöqtəyə qoyurdu. Məni ona mindirdilər. Sonra biz yolumuza davam etdik.
Nəhayət, dünya səmasına gəlib çatdıqda Cəbrail qapının açılmasını xahiş
etdi. (Gözətçi): “Kimdir o?” deyə soruşdu. O: “Cəbraildir!” dedi. (Gözətçi):
21
Bu, Kəbəyə bitişik yarımdairə şəklində hörülmüş, hündür olmayan divarla Kəbənin arasındakı yerdir. Bu
yer Hicr və ya Hətim adlanır. Diqqət edin! İmam Buxari “Səhih” əsərində “Yaradılışın başlanğıcı kitabında”
nəql etdiyi hədisdə: “Mən Kəbənin yanında ikən...”, Zuhrinin Ənəsdən , onun da Əbu Zərdən rəvayət
etdiyi hədisdə: “Mən Məkkədə ikən evimin tavanı açıldı...” deyilir, habelə Vaqidinin gətirdiyi rəvayətlərdə
Peyğəmbərin Əbu Talibin evindən, Təbəraninin rəvayətində isə onun Ummu Haninin evindən meraca
getdiyi xəbər verilir. Bu rəvayətləri cəm edib demək olar ki: “Həmin vaxt Peyğəmbər Ummu Haninin
evində imiş. Ummu Haninin evi isə Əbu Talibin həyətində yerləşirmiş. Sonra evin tavanı açılmış və Cəbrail
gəlib Peyğəmbəri Kəbənin yanına aparmışdır. O, Kəbənin yanında uzanıb yarıoyaq-yarıyuxulu ikən
mələk onu məscidin qapısının yanına gətirmiş və Buraqa mindirmişdir”. “Fəth əl-Bari” 11/216.
22
Burada “Üç kişi” deyildikdə Peyğəmbər , Həmzə və Cəfər nəzərdə tutulur. Həmin vaxt Peyğəmbər
onların arasında uzanmışdı.