61
mışdır!”. Allah deyəcək: “Bu istədiyin yerinə yetirilsə, başqa bir şey
istəyəcəksənmi?” (Bu adam): “Sənin izzətinə and olsun ki, yox” deyəcək və
Allaha dilədiyi qədər and içib söz verəcək. Allah da onun üzünü oddan
döndərəcək. Allah onun üzünü Cənnətə tərəf çevirdikdə o, (Cənnətin)
gözəlliyini görüb Allahın istədiyi qədər susacaq, sonra isə deyəcək: “Ey
Rəbbim, məni Cənnətin qapısına yaxınlaşdır.” Allah ona deyəcək: “Məgər sən
and içib söz verməmişdin ki, bu istədiyindən başqa heç nə istəməyəcəksən?” O
deyəcək: “Ey Rəbbim, qoy Sənin yaratdıqlarının ən bədbəxti mən olmayım!”
Allah deyəcək: “Bu istədiyin yerinə yetirilsə, başqa bir şey istəyəcəksənmi?” O
(yenə): “Sənin izzətinə and olsun ki, mən başqa heç nə istəməyəcəyəm”
deyəcək və Allaha dilədiyi qədər and içib söz verəcək. Allah da onu Cənnətin
qapısına yaxınlaşdıracaq. Cənnətin qapısına çatdıqda onun gözəlliyini,
içindəki sevinc və zövq-səfanı görüb Allahın istədiyi qədər susacaq, sonra da
deyəcək: “Ey Rəbbim, məni Cənnətə daxil et!” Allah deyəcək: “Vay sənin
halına, ey Adəm oğlu, sən nə qədər vədinə xilaf çıxırsan! Məgər sən and içib
söz verməmişdin ki, sənə verilənlərdən başqa heç nə istəməyəcəksən?” O
deyəcək: “Ey Rəbbim, qoy Sənin yaratdıqlarının ən bədbəxti mən olmayım!”
Belə olduqda Qüdrətli və Böyük Allah güləcək, sonra ona Cənnətə daxil
olmağa izn verəcək və deyəcək: “(Nə diləyirsən,) dilə!” O adam o qədər
diləyəcək ki, axırda (heç bir) diləyi qalmayacaq və Qüdrətli və Böyük Allah
deyəcək: “Filan və filan şeyləri də dilə!” Beləcə, Rəbbi ona (onun istəklərini)
xatırladacaq. Artıq onun heç bir istəyi qalmadıqda Uca Allah buyuracaq: “Sənə
bu istədiklərin və bir o qədəri də (verilmişdir).” Əbu Səid əl-Xudri Əbu
Hureyraya demişdir: “Peyğəmbər demişdir ki, Allah buyuracaq: “Sənə bu
istədiklərin, üstəlik onun on misli (verilmişdir).” Əbu Hureyra da (ona belə)
cavab vermişdir: “Mən Peyğəmbərin: “Sənə bu istədiklərin və bir o qədəri də
(verilmişdir)” dediyini yadda saxlamışam. Əbu Səid əl-Xudri: “Mən isə onun:
“Sənə bu istədiklərin, üstəlik onun on misli (verilmişdir)” dediyini eşitmişəm.
(Buxari 806, 6573, 7437, Muslim 267, 469)
62
115. Əbu Səid əl-Xudri rəvayət etmişdir ki, Peyğəmbərin (dövründə bir
dəstə adam): “Ya Rəsulullah! Biz Qiyamət günü Rəbbimizi görə biləcəyikmi?”
Peyğəmbər: “Bəli! Yanında bulud olmayan açıq bir havada günəşi və ayı
görməkdə (basabas salıb) çətinlik çəkirsinizmi?”. Onlar: «Xeyr, Ya Rəsulallah».
O: «Günəşi və ayı görməkdə əziyyət çəkmədiyiniz kimi Allahı da görməkdə
heç bir əziyyət çəkməyəcəksiniz» deyə buyurdu. Qiyamət günü yetişdiyi za-
man carçı səsləyib deyəcək: “Hər bir ümmət nəyə ibadət edirdisə, qoy onun ar-
dınca getsin!” Bundan sonra Allahdan qeyrisinə – bütlərə və dikinə qoyulmuş
daşlara ibadət edən, Allahdan qeyrisinə ibadət edən hər bir kəs ibadət etdiyi
məbudunun ardyca düşər. Axırda isə yalnız Allaha ibadət edənlər – xeyirxah,
yaxud günahkar adamlar – habelə Kitab əhlindən (öz peyğəmbərlərinə) sadiq
olmuş kimsələr qalacaqdır. Sonra Cəhənnəm gətrilir. Cəhənnəm onlara ilğım
kimi göstərilir. (O vaxt) yəhudilər çağırılacaq və onlardan soruşulacaq ki: “Siz
nəyə ibadət edirdiniz?” Onlar deyəcəklər: “Biz Allahın oğlu Üzeyirə ibadət
edirdik”
24
Onlara deyiləcək: “Yalan danışırsınız! Allah Özünə nə zövcə, nə də
övlad götürmüşdür. (Bir deyin görək) siz nə istəyirsiniz?” Onlar deyəcəklər:
“Susamışıq, ey Rəbbimiz, bizə su ver.” Onda onlara (Cəhənnəm) göstəriləcək
(və deyiləcək): “(Bundan) içmək istəmirsinizmi?” Onlar ilğıma bənzər,
alovlanan atəşin (kənarına) toplanacaq və bir-birilərini tapdayaraq Cəhənnəmə
düşəcəklər. Sonra Nəsranilər çağırılacaq və onlardan soruşulacaq: “Siz nəyə
24
“Yəhudilər: “Üzeyr Allahın oğludur”– dedilər. Xaçpərəstlər də: “Məsih Allahın oğludur” dedilər. Bu
onların ağızlarından çıxan sözlərdir. Bu, daha əvvəlki kafirlərin sözlərinə oxşayır. Allah onları məhv etsin!
Gör necə də haqdan döndərilirlər!”. (ət-Tovbə 30).
63
ibadət edirdiniz?” Onlar deyəcəklər: “Biz Allahın oğlu Məsihə ibadət edirdik.”
Onlara deyiləcək: “Yalan danışırsınız! Allah Özünə nə zövcə, nə də övlad
götürmüşdür”. Sonra onlardan: “Siz nə istəyirsiniz?” deyə soruşulacaq. Onlar:
“Susamışıq, ey Rəbbimiz, bizə su ver” deyə cavab verəcəklər. Onda onlara
(Cəhənnəm) göstəriləcək (və deyiləcək): “(Bundan) içmək istəmirsinizmi?”
Onlar ilğıma bənzər, alovlanan atəşin (kənarına) toplanacaq və bir-birilərini
tapdayaraq Cəhənnəmə düşəcəklər. Nəhayət, ancaq Allaha ibadət edən
kimsələr – xeyirxah, yaxud günahkar adamlar qaldıqda Onlara: “Nə
gözləyirsiniz?! Qoy hər bir ümmət ibadət etdiyi (məbudun) ardınca getsin!”
Onlar deyəcəklər: “Biz dünyada ikən insanlara ehtiyacımız ola-ola onlardan
ayrıldıq, əsla onlarla birlikdə olmadıq. Bir carçının səsləyərək: “Hər bir ümmət
nəyə ibadət edirdisə, qoy onun ardınca getsin!” dediyini eşitdik. Biz ibadət
etdiyimiz Rəbbimizi gözləyirik!”
25
(Aləmlərin Rəbbi olan Allah onların yanına
Onu tanımadıqları ən yaxın bir surətdə
26
gələcək və belə buyuracaq: “Mən
sizin Rəbbinizəm!” Onlar: “Səndən Allaha sığınırıq!” (və iki, yaxud üç dəfə):
“Biz heç nəyi Allaha şərik qoşmuruq!” deyəcəklər. Hətta bəziləri (imtahanın
çətinliyi üzündən həqiqətdən) üz döndərmək istəyəcək). Meydanda olan
möminlərə Cabbar olan Allah onlara ilk dəfə gördükləri surətdən başqa bir
surətdə gələcəkdir. Mən sizin Rəbbinizəm! Deyəcəkdir. Onlar: “Sən bizim
Rəbbimizsən!” deyəcəklər
27
. Artıq Onunla Peyğəmbərlərdən başqası danışmaz.
O buyuracaq: “Sizinlə Onun arasında bir əlamət varmı ki, bunun sayəsində
Onu tanıya biləsiniz?” Onlar: “Bəli! Səəq” deyə cavab verəcəklər. Bu vaxt Ayaq
açılacaq və səmimi qəlbdən Allaha səcdə etmiş elə bir kəs qalmayacaq ki, Allah
ona səcdə etməyə izin verməsin. Həmçinin (insanlardan) göstəriş və ya
riyakarlıqla səcdə etmiş elə bir kəs qalmayacaq ki, Allah onun onurğa
sümüyünü bir bütöv sümük etməsin. (Beləsi hər dəfə səcdə etmək istədikdə,
(əksinə,) qafası üstə düşəcək). Bundan sonra Cəhənnəmin üzərində körpü
qurulacaq. Onlar: “Yə Rəsulullah! Nə körpüdür elə?” Dedi: “Sürüşkən və
25
O möminlər dünyada ikən Allaha itaət edir, onun buyuruqlarını yerinə yetirir və qadağan etdiyi şeylərdən
çəkinirdilər, üstəlik qohum-əqrəbalarından, habelə digər yaxın adamlarından Allaha asi olan kimsələri
sevmirdilər, onlara ehtiyacları olsa da belə, onlara yaxınlıq vermirdilər. Uca Allah Quranda onları belə vəsf
edir: “Allaha və Axirət gününə iman gətirən elə bir camaat tapa bilməzsən ki, onlar Allaha və Onun Elçisinə
düşmən olanlarla – öz ataları, oğulları, qardaşları, qohum-əqrəbaları olsalar belə – dostluq etsinlər. Allah
onların qəlbinə iman salmış və onları Öz tərəfindən bir ruhla dəstəkləmişdir. Allah onları ağacları altından
çaylar axan Cənnət bağlarına daxil edəcəkdir. Onlar orada əbədi qalacaqlar. Allah onlardan razıdır, onlar
da Allahdan razıdırlar. Onlar Allahın firqəsidir. Həqiqətən, məhz Allahın firqəsi nicat tapanlardır” (əl-
Mucadilə 22).
26
Yəni Allahın isim və sifətlərinə dair Quran və Sünnədə varid olan dəlillərdən bildikləri vəsflərə uyğun
surətdə gələcək.
27
Bu hədislərdən güman edilə bilər ki, münafiqlər də möminlərlə bərabər Uca Allahı görəcəklər. Lakin bu
fikir batil və əsassız bir fikirdir. Peyğəmbərin : “Axırda bu ümmət, içində olan münafiqlərilə birlikdə
qalacaqdır” sözü münafiqlərin Allahı görəcəklərinə dəlalət etmir. Əksinə, Quran və Sünnədə varid olmuş
dəlillərə əsasən, möminlərdən başqa heç kəs Allahı görməyəcəkdir.