Ali Akbar Amneziya (2010)

 
78
- Bunun məsələyə nə dəxli? Mən sizə sual verdim. Bir də ki... – tərəddüdlə dedi. – Vaxtınızı almıram? Bəlkə xəstəniz 
var? 
- Yox, narahat olmayın. Bilirsinizmi Şeyla, bu rejim demokratik prinsiplər onu narahat etməyə başlayanda mentalitetə 
istinad etməsə, problem olmaz. Ən azından səmimi görünərdi. Amma “xalq demokratiyaya, insan haqlarına, azadlığa 
layiq deyil” demək çox böyük əxlaqsızlıqdır! Azərbaycan xalqına azad seçki keçirməyi etibar etmək olmaz, bu xalqa 
demokratiya vermək olmaz demək, Azərbaycan qadınlarına, elə sizin özünüzə da təhqirdir. Yəni siz özünüzü də təhqir 
etmiş olursunuz. Hakim elitada olmaq sizi bundan sığortalamır. Amma mən deyirəm ki, Azərbaycan xalqı ən proqressiv 
müsəlman xalqdır. İstedad baxımından da, savad baxımından da kimdən əksiyik? Bircə əxlaq problemimiz var, o da sizin 
günahınızdır. Ən parlaq zəkalarımız qaçıb gediblər xaricə. Ölkədə normal rejim qurulsa, biz əməlli-başlı Avropa ölkəsinə 
çevrilərik. Qənirə Milli rejimi isə bunda maraqlı deyil.  
- Siz doğrudan dediklərinizə inanırsınız? Yəni azərbaycanlılar Avropalı ola bilərlər?  
- Əlbəttə inanıram. 
Şeyla istehza ilə gülüb: 
- Palaza bürün elnən sürün deyən xalq Avropalı ola bilər? – dedi. – Siz nə danışırsınız? 
- Siz nə üçün bunu komformizm kimi başa düşürsünüz? Başqa cür də yoza bilərik. Məsələn, deyə bilərik ki, bu zərbi-
məsəl səfərbərliyə aiddir. Səfərbərlik zamanı, hamı bir nəfər kimi ayağa qalxır, palaza bürünür, elnən sürünür. Ola 
bilməz? İkinci cahan müharibəsində İngiltərə kraliçası palaza bürünüb, elnən sürünüb yaralı əsgərlərin sarğısı ilə məşğul 
olmurdu? Bəli, razıyam, biz müsəlman şərqinə aid xalqıq. Çox təəssüf. Amma daxilən də demokratiyaya açığıq. 
- Murad, axı bu xalq çox məhəllidir, çox geridə qalmışdır. Milli-mənəvi dəyərlərə lağ edirsiniz, amma azərbaycanlı üçün 
bu dəyərlər hər  şeydən, o cümlədən azadlıqdan, demokratiyadan da üstündür. Ölkəni kimin, necə idarə etməsi onu 
maraqlandırmır. Bu xalqa toy, bakirəlik, nə bilim yengə-zad maraqlıdır. 
- Bu xalqın köləliyinin qarantı olan bütün milli-mənəvi və dini dəyərlərinin bir televiziyalıq canı var. Bircə  həftə bütün 
telekanallar Avropa dəyərlərindən, demokratiyadan, liberalizmdən danışsa, xalq da tutuquşu kimi bunları  təkrarlayıb, 
əməl edəcək. Amma siz bunu etmirsiniz. Bunda maraqlı deyilsiniz. Çünki bu xalqın milli və dini dəyərləri sizə sərf edir. 
Qənirə Milli, atanız və bu rejimin bütün əsgərləri səhərdən axşama qədər mentalitetdən, dindən danışmırlarmı? Bu 
dəyərlərin ölkəni idarə etmədə onlara kömək etdiyini etiraf etmirlərmi? 
Başını azca yana çevirdi, çənəsini əlinə qoyub dirsəkləndi. Fikrə daldı. Sonra isə dedi: 
- Demokratiyadan, liberal dəyərlərdən danışırsınız. Amma özünüz bu iqtidara qarşı çox amansızsınız. Hanı  bəs sizin 
obyektivliyiniz, tolerantlığınız? Bütün yaxşı şeyləri – tikilən körpüləri, təzə binaları, parkları, fəvvarələri də inkar edirsiniz, 
çox radikalsınız. Belə demokratiya olar? 
- Şeyla xanım tolerantlıq, obyektivlik bilirsiniz nə vaxt tələb oluna bilər? Bütün tərəflər üçün bərabər şərtlər yaradılarsa! 
Azərbaycan kimi maariflənməmiş monarxiyanın hakimiyyətdə olduğu, total nəzarətin tüğyan etdiyi, müxalif fikirin 
yayılmaması üçün bütün informasiya kanallarının blokadaya alındığı rejimlərdə, azad düşüncəli insanlardan obyektivlik, 
tolerantlıq tələb etmək gülməlidir. Bu bilirsiniz nəyə oxşayır? Osventsimdə Zyklon B qazı ilə boğulan yəhudilərdən, 
Alman faşistlərini başa düşmələrini və mümkün qədər obyektiv olmalarını istəməyə. Gülməli deyil? Obyektivlik anlayışı 
bu qədər təhrif edilir, ölkədə lotuluq, dərəbəylik hökm sürür, siz isə obyektivlikdən danışırsınız.  
- Nə deyirsiniz deyin, amma bəyənmədiyiniz rüşvət də, korrupsiya da, yaltaqlıq da, qorxaqlıq da, elə avtoritarizm də – 
hamısı bu xalqın qanındadır... 
Şeylanın sözünü kəsdim: 
- Bir dəqiqə! Mən də bir həkim kimi, bütün məsuliyyətimlə sizə deyə bilərəm ki, nə azərbaycanlıların, nə də dünyadakı 
heç bir xalqın, qövmün, tayfanın qanında rüşvət, yaltaqlıq, qorxaqlıq, avtoritarizm yoxdur. Qanın tərkibində zülal var, 
hormon var, eritrositlər var, leykositlər var, nə bilim trombositlər var. Qanda rüşvət, yaltaqlıq haqda tibb elminə heç nə 
məlum deyil. 
Şeyla qaşlarını çatıb, başını bulaya-bulaya ayağa qalxdı.  
-  İstehzanızı  kənara qoysaq maraqlı, inandırıcı danışırsınız. Sizi başa düşmək istəyirəm Murad. İnanın ki, çox 
səmimiyəm. Sizi başa düşmək istəyirəm. 
Doğrudanmı  məni başa düşməyə çalışır? Bəlkə yaltaqlanır? Axı  mənə niyə yaltaqlansın? Mən də onu başa düşmək 
istəyirəm doğrusu. Burada nə gəzir? Nə üçün mənimlə ağız-ağıza verib mübahisə edir? Ölkənin ən varlı adamlarından 
birinin qızı, adi bir diş həkimi ilə nə üçün bu söhbətləri edir? Özünü təsdiq problemi, ciddi kompleksləri, azad və müstəqil 
görünmək istəyi var bəlkə? 
- Bəs bu rejimi dəstəkləyən istedadlı, savadlı, səviyyəli insanlara nə deyirsiniz? Düzdür, hakimiyyətdə aqrar elementlər 
də çoxdur, amma müasir, rusdilli kadrlarımız da var axı.  
- Ha ha! Hakimiyyətdə  ağıllı, səviyyəli insanlar var!? Nə gözəl! – istehza ilə dedim. - Özü də rusdillilərdən heç 
danışmayın, çünki onların bu xalqa aidiyyəti yoxdur. 
Rusdilli olmayan, əksinə Avropada təhsil almış, yeni nəsil azərbaycandillilər təbəqəsinə  mənsub olan Şeyla, gözlərini 
döyə-döyə  mənə baxırdı. Görünür, bu gün məruz qaldığı informasiya axını qarşısında sərsəmləmişdi. Mənsə fikrimi 
tamamladım.  

---

 
79
- Neft gəlirləri hesabına mövcud olan korrupsion rejimlərdə, xalqın potensialından yararlanma əmsalı çox düşük olur 
Şeyla xanım. Hakimiyyətdə təmsil olunan bircə nəfər intellektual göstərin mənə. Yoxdur! Ətrafınızdakıların hamısı yaltaq, 
oğrudur. Həqiqi ziyalı, intellektual isə yaltaqlıq etməz. Xalq sizə nifrət edir, başa düşürsünüz? Nifrət edir! – deyib, 
emosional çıxışımı bitirdim. 
Üzündən təəssüf və çarəsizlik oxunurdu. Stolun yanına yaxınlaşdı. 
- Nifrət edirsə üsyan etsin, meydanlara tökülsün, Millini devirsin. Polisin dəyənəyindən qorxmasın. Evdə, mətbəxdə 
donquldanmağa nə var?  
Sanki Şeyla yox, AzTV danışırdı. İyrəndim ondan. “Yox, o həqiqətən çox iyrənc qadındır” düşündüm. Belə həyasızlıq, 
belə inad heç qadınlığa da sığmaz. 
- O gün də gələcək Şeyla xanım – dedim. - Tezliklə gələcək. 
Yerinə oturub bir siqaret daha yandırdı. Birdən, gözlərimin içinə dimdik baxıb dedi: 
- Gəlməyəcək! Özü də bilirsiniz nə var? Tarix boyu belə olub – hakimiyyət həmişə güclülərin əlində olub. Bu gün isə güc 
puldadır. Pul da ki, bu rejimdədir.  
- Ola bilər. Amma sizin pulunuz sizə səs qazandırırmı? Azərbaycan xalqı sizə nə zamansa səs veribmi? Heç vaxt! Siz bu 
ölkəni zəbt eləmisiniz və hələ də xalqdan səmimi sevgi, hörmət tələb edirsiniz. Sizin ciddi sevgi probleminiz var Şeyla 
xanım. Soymaq, talamaq, qətlə yetirmək və eyni zamanda sevilmək istəyirsiniz. Bunun adı sinizmdir. Xalq da bilir bunu. 
Bilir və sizə nifrət edir. Doğrudur, siz də ona nifrət edirsiniz və bu nifrət qarşılıqlıdır.  
Qəfildən, masanın üzərindən əlini uzadıb, soyuq və nazik barmaqlarını əlimin üstünə qoydu. 
- İcazə verirsiniz bir-birimizə “sən” deyə müraciət edək? 
Əlimin üstündəki əlinə təəccüblə baxıb, düşünmədən: 
- Əlbəttə, – dedim. – Etirazım yoxdur. 
Növbəti sualı, əlimə toxunmağından daha gözlənilməz idi. 
- Sən mənə də nifrət edirsən Murad? 
Hələ də şokda olsam da, gülümsəməyə güc tapdım: 
- Bu sualı vermək üçün mütləq əlimi tutmalısan?  
Üzündəki gərgin ifadəni dəyişmədən, boğuq səslə dedi: 
- Sualıma cavab vermədin. 
- Sənin kim olduğunu bilməsəydim, nifrət etməzdim. Amma bildiyim üçün bəli, nifrət edirəm.  
Əlimin üstünü sığallayaraq: 
- Amma mənim səndən xoşum gəlir.  
- Siz... sən nə danışırsan? - ayağa sıçrayıb çaşqın halda ona baxdım. – Bu zarafatdı? 
- Yox, zarafat niyə olur? 
Yavaşca ayağa qalxıb qapıya yaxınlaşdı, sürtgülü cəftəni çəkib qapını bağladı. Heyrət dolu baxışlarımın müşayiəti 
altında keçib pəncərənin jalüzlərini də endirdi. Sonra mənə yaxınlaşdı. Siqareti söndürdü, əlini yanağıma qoydu. Tütün 
və dərman qoxuyan ağzını sifətimə yaxınlaşdırdı. 
- Nifrətin məni təhrik edir. 
Baş verənlər mənə somnambula kimi görünürdü. Əlini yanağımdan çəkmək üçün gücüm də qalmamışdı. Zarıyaraq: 
- Lazım deyil – dedim. Öz səsim özümə yabançı gəldi. 
O isə, məni ehtizaza gətirən pıçıltı ilə: 
- Sən arzularımın kişisisən - dedi.  
Barmaqlarını yaxasında sürüşdürə-sürüşdürə bir göz qırpımında köynəyinin düymələrini açdı. Məmə gilələri dümağ, zərif 
lifçiyinin altında qabarmışdı, azadlığa çıxmaq üçün səbirsizlənirdi. Sonra şalvarının düyməsini açmağa başladı. Bir anlıq 
özümə gəlib: 
- Neynirsən? – soruşsam da, sözlər çətinliklə boğazımdan çıxırdı. 
Nəinki Şeyla, heç özüm də nə dediyimi eşitmədim. 
 
*** 
 
Şüurun, ağlın, ali duyğuların təslim olduğu, qarşısında diz çökdüyü bəlkə  də yeganə substansiyadır  şəhvət. Özü də, 
bəzilərinin düşündüyü kimi bunda xəcalət çəkəsi heç nə yoxdur. Bəşəriyyətin mövcudluğunun qarantı olan şəhvəti digər 

---