Almaz Əliyeva Məcid qızı nato da həRBİ-Sİyasi İslahatlar və
Yüklə 1,82 Mb.
|
Digər tərəfdən, bu yanaşma 2008-ci ildə, yuxanda haqqında söhbət gedən görüşdə, Yaap de Hoop Sxeffer tərəfindən növbəti dəfə dilə gətirilib. Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən danışan Baş katib bildirib ki, münaqişə yalnız beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri əsasında həllini tapmalıdır. Şübhəsiz ki, qurumun bu mövqeyi rəsmi Bakının maraqlan ilə üst-üstə düşdüyündən ölkəmizdə razılıqla qarşılanır. Prezident İlham Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, biz NATO-ya minnətdanq ki, Şimali Atlantika Alyansı
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsində qətiyyətli mövqe tutur və bu mövqe ərazi bütövlüyü prinsipinə əsaslanır. Gələcəkdə NATO-nun təhlükəsizlik arxitekturasında Cənubi Qafqaz ölkələrinin, o cümlədən Ukraynanın təhlükəsizlik təminatı yer almalıdır. Bu fikri Bakıda keçirilən «NATO-nun Yeni Strateji Konsepsiyası: tərəfdaşlar tərəfindən müzakirələrə tövhə» adlı
konfransda London Strateji Araşdırmalar İnstitutunun baş mütəxəssisi Oksana Antenenko ifadə edib. O, hesab edir ki, bu, həmçinin İranın nüvə proqramı ilə bağlı məsələ baxımından əhəmiyyət kəsb edir. NATO-Rusiya münasibətlərinin hələ də
gərgin olduğunun önə çəkən ekspert bu amilin postsovet respublikaları üçün təhlükəliyini vurğulayıb. «Cənubi Qafqaz NATO üçün ekstremal əhəmiyyət daşıyır. Ancaq NATO-nun Cənubi Qafqaz ölkələri ilə bağlı real baxışı yoxdur. Cənubi Qafqaz və Ukraynaya şifahi zəmanətlər deyil, sənədlərdə əksini tapacaq aydın təhlükəsizlik zəmanətləri lazımdır», - deyə o vurğulayıb. NATO-nun hazırkı baş katibi Anders Foq Rasmussenin əməkdaşlıq prinsiplərinə sadiqliyi özündə böyük ölkələrin 164 kiçik ölkələrə öz istəklərini zorla qəbul etdirməsi kimi ideyaların qəbul edilməməsini ehtiva edir. NATO-nun ümumiyyətlə müsəlman dünyası ilə
əməkdaşlığı haqqında danışarkən Alyansın rəsmi nümayəndəsi Ceyms Appaturay NATO-nun müsəlman ölkələri ilə iki istiqamətdə inkişaf edən yaxşı tarixi münasibətlərini qeyd edib. İlk növbədə bu, yardım etmək yoludur. Appaturay bura NATO-nun Kosovoya, xüsusilə də müsəlman əhalisinə yardımını, Əfqanıstandakı ekstremistlərə qarşı
mübarizəsini və əksəriyyəti müsəlman olan əfqan xalqına köməyini aid edib. Tərəfdaşlıq münasibətlərinə gəldikdə isə, o bildirib ki, NATO-nun bir çox müsəlman ölkələri ilə «Aralıq Dənizi Dialoqu» çərçivəsində, əsasən müsəlman əhalisi ilə İstanbul əməkdaşlıq təşəbbüsü daxilində yaxşı tərəfdaşlıq münasibətləri mövcuddur. «Cənab Rasmussen buna əsaslanaraq münasibətlər qurmaq istəyir. Müsəlman ölkələri ilə əməkdaşlığın dərinləşməsinə sadiqlik və hörmət onun prioritetləridir», - Appaturay bildirib. Azərbaycan müsəlman ölkəsi olduğundan bu deyilənlər bütövlükdə ona da aiddir. Beləliklə, Azərbaycan Respublikasının NATO ilə əməkdaşlığı geniş spektr üzrə inkişaf etməkdədir. Bu əməkdaşlıq hər iki tərəfin maraq və mənafeyinə xidmət göstərir. Eyni zamanda müasir geosiyasi reallıqlar kontekstində bu əməkdaşlıq heç də Azərbaycanın alyansa üzvlüyü məsələsini özündə ehtiva etmir. Azərbaycan NATO-ya üzvlük deyil, avroatlantik məkana inteqrasiya siyasətini həyata keçirir və bu siyasi kursun tələblərinə 165
uyğun olaraq müvafiq addımlarım atır və onlar Azərbaycan Respublikasının milli maraqlarının müdafiəsinə xidmət edir. Amma qeyd etmək yerinə düşər ki, Şimali Atlantika Alyansına üzvlüklə Avroatlantik məkana inteqrasiya tamamilə başqa-başqa şeylərdir. NATO-nun üzvü bu təşkilatın Nizamnaməsini və digər tələblərini sözsüz qəbul edir, özünün bütün hərbi strukturlarını NATO standartlarına uyğunlaşdırır və Alyansın maliyyələşməsindən tutmuş müxtəlif regionlarda həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatlara qədər bütün tədbirlərində fəal iştirak edir. Eyni zamanda NATO üzvü xarici hərbi müdaxilə zamanı Alyansın digər üzvləri tərəfindən bilavasitə hərbi üsullarla müdafiə olunur. Azərbaycan isə hələlik qarşısına NATO-nun üzvü olmaq kimi konkret bir məqsəd qoymamış və bunu heç yerdə bəyan etməmişdir. Respublikamız NATO-nun müxtəlif pqoqramlannda, seminar və təlimlərində iştirak etməklə bu təşkilat vasitəsilə beynəlxalq təhlükəsizlik sisteminə inteqrasiya olunmaq istəyir. Çünki indiki dünya düzəni elə qurulmuşdur ki, qlobal təhlükələrə qarşı təklikdə mübarizə aparmaq nəinki kiçik dövlətlər, hətta ABŞ kimi supergüclər üçün də qeyri-mümkündür. NATO isə yeganə hərbi qurumdur ki, ABŞ-ın qlobal siyasətinin həyata keçirilməsində və Avropadan kənarda da onun maraqlarının təmin olunmasında xüsusi rola və çəkiyə malikdir. Buna görə də Azərbaycan Respublikası 2007-ci ilin mayında
qəbul edilmiş
Milli Təhlükəsizlik Konsepsiyasına və 2010-cu ilin iyununda qəbul edilmiş Hərbi Doktrinaya uyğun olaraq, Avratlantik strukturları ilə tərəfdaşlığı bütövlükdə Avratlantik məkanında ümumi təhlükəsizliyə, iqtisadi inkişafa və demokratiyaya dəstək 166 verəcək vasitə kimi görür. Ölkəmiz Avropa və Avratlantik məkanında qeyri-sabitliyin, münaqişələrin və təhdidlərin aradan qaldırılmasında NATO ilə birgə işləyir və təhlükəsizliyin bölünməzliyi prinsipinə zidd coğrafi və siyasi ayrıseçkilik olmadan Avropada və yerləşdiyi regionda vahid təhlükəsizlik sisteminin qurulması yükünü bölüşmək əzmindədir. Azərbaycan Respublikası Avratlantik Tərəfdaşlıq Şurası və NATO-nun “Sülh naminə tərəfdaşlıq Proqramı çərçivəsində NATO ilə mümkün olan tərəfdaşlıq vasitələrindən tam gücü ilə istifadə edir. Bu baxımdan Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planı NATO ilə əməkdaşlığın yaxın və orta perspektivdə daha da gücləndirilməsi yolunda mühüm bir vasitədir. Fikrimizcə, Fərdi Tərəfdaşlıq üzrə Əməliyyat Planından Respublikamızın təhlükəsizlik sektorunun islahatlar yolu ilə NATO standartlarına yaxınlaşdınlması və siyasi dialoqun inkişaf etdirilməsi üçün bir mexanizm kimi bundan sonra da istifadə olunması zəruridir. 167
Yüklə 1,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|