Ana Sayfa Tıbbi Makaleler Anamnez Anamnez

CPK (25-200 U/L)

Kreatin Fosfokinaz (CPK, Kreatin Kinaz, CK) (Normal Değeri: 25-200 U/L)

Miyokard enfarktüsü ve miyopatilerde (Duchenne muskuler distrofi gibi (50 kata kadar artış)) tanı ve takip için kullanılır.

Kreatin kinaz aktivitesi en çok çizgili kas, kalp kası ve beyinde bulunur. Myokard infarktüsü, serebrovasküler olaylarda artar. Miyozit, polimyozit ve hipotiroidide de

artar. Parkinsonda CK normaldir. Malign hipertermide de çok yüksek CK değerleri ölçülür.

Miyokard infarktüsünde hasarlı kalp kası hücrelerinden CK salınır. Artış 4-8 saat sonra olur, 12-24 saat sonra maksimumdur, 3-4 gün sonra normale döner. Artık

CK nın yerini troponıin T ve I almıştır.

CK değeri tiroid hormonlarıyla zıt bir ilişkisi vardır. Hipotiroidililerin yaklaşık %60’ında, yaklaşık 5 kat bir CK artışı görülür. Bu artış 50 kata kadar çıkabilir.

Ağır spor, kas travması (dövüş sporları, trafik kazaları, intramuskuler enjeksiyonlar, 

cerrahi

, konvülsiyon, arı sokması ve yanıklar) serum kreatin kinaz seviyesini

yükseltebilir.

CK-MB (0.4 ng/mL)

CK-MB (Normal Değeri: 0.4 ng/mL)

Kalp krizi tanısında kullanılır.

Kreatin kinazın (CK) üç izoenzimi vardır. CK-BB, CK-MM ve CK-MB. CK-MB nin ana kaynağı kalp kasıdır.

CK-MB’nin arttığı durumlar: Miyokard infarktüsü ve diğer myokard hasarları, polimyozit ve rabdomyoliz, karbonmonoksit zehirlenmesi, ezilme tipi yaralanmalar,

pulmoner emboli, hipotiroidi, kas distrofisi.

CKMB göğüs ağrısından 3-8 saat sonra yükselir. 12-24 saat sonra en üst düzeye çıkar, 24-48 saat sonra normale döner.

Troponin-I (0-0.4 ng/ml)

Troponin -I (Normal Değeri: 0-0.4 ng/ml)

Troponin, çizgili kaslardaki bir protein kompleksidir. 3 parçadan oluşur (C, T, I). Troponin I nın üç izoformu vardır, kalp kası, yavaş çalışan iskelet kası ve hızlı

çalışan iskelet kası.

 Kardiak protein izoformu kalp krizi tanısında oldukça spesifiktir. Göğüs ağrısından, 3-6 saat sonra artar, 12-16 saat sonra en yüksek seviyeye ulaşır, 5-9 gün

sonra normale döner.

Sadece enfarktüste değil, kalp kası hasarlarında da Troponin I artar. Myokardit, kalp 

cerrahi

si, angina, unstable angina, konjestif kalp yetmezliği ve pulmoner

embolide de troponin I artışı görülür.

Amilaz (30-100 U/L)

Amilaz (Normal Değeri: 30-100 U/L)

Pankreatit tanısında kullanılır. Tükrük bezi ve pankreastan salgılanır. Karbonhidratları parçalayan enzimdir. Ayrıca az miktarda ince bağırsak 

mukoza

sı, over,

plasenta, karaciğer ve fallop tülreinde de üretilir. Pankreatik amilaz (p-amilaz) çalışılabiliyorsa, 

akut

 pankreatitte en değerli testtir.

Pankreatitte amilaz 12 saat içinde yükselir, 3-4 gün sürer.

Lipaz (20-70 U/L)

Lipaz (Normal Değeri: 20-70 U/L)

Pankreatit tanısında kullanılır. Lipaz yağ sindirimini sağlar. Pankreas ana kaynaktır.

Pankreatitte lipaz 4-8 sat içinde artar, 7-10 gün sürebilir.

Serum Demiri (60-10 mg/dl)

Demir (Normal Değeri: 60-10 mg/dl)

1. Demir eksikliğinin nedenleri: 

Kronik

 GİS kanama (gizli kanama), fazla menstüreel kanama (menoraji), demir emiliminin bozulması, diyetle yetersiz alım, gebelik.

2. Demir yüksekliğinin nedenleri: Homokromatoz, hemoliz, hemolitik 

anemi

, hepatik 

nekroz

, hepatit, B-12 ve B-6 eksikliği, demir intoksikasyonu, fazla kan

transfüzyonu.

---

Demir Bağ Kap (150300 ug/dl)

Magnezyum (2-2.5 m/dl)

Hemorgam - Tam Kan Sayımı (Normal De

ğ

erleri)

BK (4-10 bin/µL)

Hb (13.5-17 g/dl)

Htc (%40-50)

Plt (150-400 bin/µL)

MCV (80-95 fL)

Nötrofil (%40-75)

Kanana Zamanı (2-5 dk)

Pıhtılaşma Zamanı (2-6 dk)

PT (9.5-12.5 sn)

APTT (25.5-38.5 sn)

INR (1)

CRP ()

Sedimantasyon (E=Yaş/2, K=(yaş+10)/2)

Fibrinojen (2-4 g/L)

Tam Kan Sayımı ve Normal Değerleri (Complete Blood Count, CBC, Hemogram)

Tam kan sayımı, genel sağlık durumunun değerlendirilmesi ve 

anemi

, infeksiyon, lösemi gibi çok çeşitli hastalıkların tanısında kullanılır.

Tam kan sayımında nelere bakılır: Tam kan sayımı, beyaz küre (lökosit), kırmızı küre (eritrosit), hemoglobin, hematokrit, trombosit (platelet) sayımını kapsar.

Tam kan sayımında, hemoglobin ve eritrosit sayısının düşüklüğüne

 

anemi

 denir. 

Anemi

, halsizlik ve yorgunluğa neden olur. 

Anemi

, çeşitli vitamin (B12) ve demir

eksikliği, kan kaybı (GİS, menoraji) yada diğer altta yatan hastalıklara bağlıdır.

Tam kan sayımında, eritrosit fazlalığına 

eritrositoz denir. Hemoglobin ve hematokrit düzeyi de artmıştır. Genellikle polistemia vera ve kalp hastalıklarına bağlıdır.

Tam kan sayımında, beyaz küre düşüklüğü yani 

lökopeni, otoimmun hastalıklarda, kanserlerde, kemik iliği hastalıklarında, kemoterapide ve sepsiste saptanır.

Tam kan sayımında, 

beyaz kürenin yüksekliği (lökositoz), genellikle infeksiyon (bakteriyel ya da viral) ya da inflamasyon göstergesidir. Lökositozun diğer

nedenleri, ALL (

akut

 lenfositik lösemi), AML (

akut

 myeloblastik lösemi), alerji, KLL (

kronik

 lenfositik lösemi), KML (

kronik

 myelositik lösemi), kortiko

steroid

 ve

adrenalin gibi ilaçlar, myelofibroz, polistemia vera, romatoid artrit, sigara, tüberküloz.

Tam kan sayımında, beyaz küre, eritrosit ve tromb

asit

in üçünün birinden düşmesine 

pansitopeni denir. İki hücrenin düşmesine bisitopeni denir. Pansitopeni ile

aynı şekilde değerlendirilir.

 

Kaynaklar

1. 

NCBI (PubMed) MeSH Database, Blood Cell Count

 

2. 

Mayo Clinic, Tests and Procedures. CBC with Differential, Blood

---