Andijon mashinasozlik instituti standartlashtirish asoslari

Mahsulot sifatining darajasi
- baholanadigan mahsulot sifat ko`rsatkichlarining 
qiymatlarini mos ko`rsatkichlarning asos qiymatlari bilan taqqoslashga asoslangan, 
mahsulot sifatining nisbiy tafsilotidir. 
Mahsulotning 
texnik 
saviyasi
- 
baholanadigan 
mahsulotning 
texnik 
takomillashganligini 
tavsiflovchi 
ko`rsatkichlarning 
qiymatlarini 
mos 
ko`rsatkichlarning qiymatlari bilan taqqoslashga asoslangan, mahsulot sifatining 
nisbiy tafsilotidir. 
Bir 
turli 
mahsulot 
guruhlari 
sifat 
ko`rsatkichlarining 
nomenklaturasi 
iqtisodiyotning deyarli barcha tarmoqlari bo`yicha 320 dan ortiq sifat ko`rsatkichlari 
tizimiga oid xalqaro standartlar - MSKT (to`rtinchi tarmoqlararo tizim) da 
belgilangan. Qurilish materiallariga MSKT ni belgilovchi qator O`zbekiston davlat 
standartlari tasdiqlangan. 

---

27 
Umumiy holda me’yoriy hujjatning ilmiy-texnikaviy darajasini nisbiy baholash 
lozim bo`lgan sifat ko`rsatkichlarining tafsilotlariga quyidagilar kiradi: 
1.
Vazifa ko`rsatkichlari
- o`zi bajarishi lozim bo`lgan asosiy vazifalarni 
aniqlovchi mahsulot xossalarini tavsiflaydi va qo`llanish sohasini belgilaydi. 
Vazifa ko`rsatkichlari uchta kichik guruhga ajraladi: 
a) vazifa va texnik samaradorlik ko`rsatkichlari - 
•
ish unumi; 
•
gazlamaning puxtaligi; 
•
oziq-ovqat mahsulotlari va b. ning kalloriyaliligi. 
b) konstruksiya ko`rsatkichlari: 
•
gabarit o`lchamlari(eng katta tashqi o`lchamlari); 
•
yig`ish koeffitsienti (bloklik koeffitsienti); 
•
o`zaro almashinuvchanlik koeffitsienti va b.; 
v) tarkib va tuzilma ko`rsatkichlari: 
•
po`latda legirlovchi qo`shimchalarning foiz miqdori; 
•
kislotalarda turli aralashmalar konsentratsiyasi; 
•
gazlamada sintetik tolalar miqdori; 
•
oziq-ovqat mahsulotlari va b. da foydali moddalar miqdori.