Ankara 2015 T. C. MİLLÎ EĞİTİm bakanliği açik öĞretim okullari

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
76
11. Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı’nın siyasi sonuçlarından biridir?
A.  Faşizm ve Nazizm gibi akımların tasfiye edilmesi
B.  Tarım ve sanayi üretiminin önemli ölçüde azalması
C.  Milyonlarca sivilin hayatını kaybetmesi
D. Birçok kentin tahrip olması
12. II. Dünya Savaşı aşağıdaki özelliklerinden hangisi ile I. Dünya Savaşı’ndan ayrılır?
A.  Çok sayıda devletin katılması
B.  Savaşın bitmesinde ABD’nin etkili olması
C.  Yayılmacı ve emperyalist devletler tarafından çıkarılması
D. Atom bombası kullanılması
13. Türkiye’de II. Dünya Savaşı yıllarında kabul edilen Millî Korunma Kanunu’nun 
amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A.  Özel teşebbüsün faaliyetlerine son vermek
B.  Hükümetin ekonomik hayatı düzenlemesine imkân sağlamak
C.  Üretim ve tüketim ilişkilerini denetim altına almak
D. Devletin dış ticareti kontrol etmesini sağlamak
14. Türkiye’nin 1945’te Almanya’ya savaş açmasının nedeni aşağıdakilerden 
hangisidir?
A.  NATO’ya üye olmak
B.  Marshall yardımından yararlanmak
C.  Birleşmiş Milletler Teşkilatına üye olmak
D. Sınırlarını genişletmek
15. Atom bombasına sahip olan ilk devlet ve kullanıldığı ilk ülke aşağıdakilerden 
hangisidir?
A.  ABD  -  Almanya
B.  SSCB  -  Japonya
C.  ABD  -  Japonya
D. İngiltere  - Almanya
16. Milletler Cemiyetinin faaliyetleri aşağıdakilerden hangisiyle sona ermiştir?
A.  NATO’nun kurulması
B.  Potsdam Konferansı’nın yapılması
C.  Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulması
D. II. Dünya Savaşı’nın çıkması

---

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
77
17. Yalta Konferansı’na aşağıdaki devletlerden hangisi katılmamıştır?
A.    ABD
B.    SSCB
C.    İngiltere
D.  Almanya
18. Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı’nın sonuçlarından biri değildir?
A.    SSCB’nin Doğu ve Orta Avrupa’da etkin hâle gelmesi
B.     Almanya’nın ikiye ayrılması
C.     Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın kurulması
D.    ABD’nin dünyadaki politik gelişmelerden uzak durması
19.  Aşağıdaki devletlerden hangisinin Birleşmiş Milletler Teşkilatında veto hakkı 
bulunmamaktadır?
A.    Çin
B.    Almanya
C.     Fransa
D.    İngiltere
20. 1943 yılında yapılan Kahire Konferansı’na aşağıdaki liderlerden hangisi 
katılmamıştır?
A.     Stalin
B.     İnönü
C.      Roosevelt
D.     Churchill

---

---

3. ÜNİTE 
SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ
Sivil insanları tankların önüne bile çıkartan duygular nelerdir?  

---

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
80
NELER ÖĞRENECEĞİZ?
Bu ünitenin sonunda:
1.  Soğuk Savaş Döneminin özelliklerini,
2.  SSCB öncülüğünde Doğu Bloku’nun kurulmasını, Doğu Bloku içindeki ge-
lişmeleri, Macaristan ve Çekoslovakya’da gelişen Sovyet aleyhtarlığını,
3.  Batı Bloku’nun ortaya çıkışını, ABD’nin SSCB’nin yayılmasına karşı aldığı ön-
lemleri,
4.  NATO’nun kuruluşu ve gelişimini,
5.  Avrupa Konseyi ve Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun kuruluşunu,
6.  II. Dünya Savaşı’ndan sonra Orta Doğu’da meydana gelen gelişmeleri, İsrail 
Devleti’nin kuruluş süreci ve sonuçlarını,
7.  Uzak Doğu’da hâkimiyet mücadelelerini, Kore Savaşı’nın neden ve sonuç-
larını,
8.  Bağlantısızlar Hareketi’nin ortaya çıkışını,
9.  II. Dünya Savaşı’ndan sonra Afrika’da meydana gelen gelişmeleri, Afrika 
Birliği Teşkilatı’nın kuruluşunu,
10.  Soğuk Savaş Döneminde Türk dış politikasındaki gelişmeleri,
11.  Türkiye’nin NATO’ya girişini, Kore Savaşı’na katılmasını, Balkan Paktı ve 
Bağdat Paktı’nın kuruluşuna öncülük etmesini,
12.  Soğuk Savaş Döneminde Türkiye’de siyaset alanındaki gelişmeleri, çok par-
tili hayata geçilmesini, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda meydana ge-
len gelişmeleri,
13.  Soğuk Savaş Döneminde dünyadaki ekonomik, toplumsal ve bilimsel geliş-
meleri öğreneceğiz.
ANAHTAR KAVRAMLAR
 SİYONİZM       
ÜÇÜNCÜ DÜNYA      
 SOSYAlİZM 
KOMÜNİZM  
NATO
BAĞlANTISIZlAR 
HAREKETİ     
SOĞUK SAVAŞ      
MARSHAll 
PlANI      
 COMECON        

---

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
81
SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ
II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa ve Asya’da, güçler dengesinde büyük boş-
luklar meydana geldi ve dengeler beklenildiği gibi hemen kurulamadı. Bu durumun 
oluşmasında, yenilen devletlerle birlikte galip devletlerden İngiltere ve Fransa’nın 
savaştan büyük ölçüde yıpranmış olarak çıkması önemli rol oynadı. Bu devletle-
rin kendilerine gelebilmeleri için uzun yıllara gerek vardı. Avrupa’da Almanya’nın, 
Asya’da Japonya’nın yerini tek başına dolduracak nitelikte bir devlet yoktu. Bu-
nunla beraber Batılı devletler barışı tesis ettiklerine inanarak ve Birleşmiş Milletler 
Teşkilatı’nın varlığına güvenerek, ordularının büyük bir kısmını terhis ettiler. Bu or-
tamda savaştan sonra güçlü olarak ayakta kalabilenler ise siyasi ve ekonomik dokt-
rinleri birbiriyle çatışan ABD ile SSCB idi.
SSCB, savaş sonundaki anlaşmalarla Avrupa’nın önemli bir bölümünü nüfuzu 
altına aldı ve ordusunu güçlendirerek savaş sanayini geliştirdi. Dış politikasını kendi 
rejimini bütün dünyaya yaymak esası üzerine kuran SSCB, yayılmacı bir politika izle-
di. Savaş sırasında işgal ettiği Doğu ve Orta Avrupa ülkelerini her yönüyle kendine 
bağlayan SSCB, Türkiye, Yunanistan ve İran üzerinde baskı kurmaya çalıştı. 
 
II. Dünya Savaşı sonrası uluslararası mücadele, farklı dünya görüşlerinin çatış-
masıyla oluştu. Soğuk savaş olarak adlandırılan dönemde bu devletler, aralarında-
ki anlaşmazlık ve çatışmaları doğrudan birbirlerine karşı sıcak bir savaşa girmeden 
sürdürdüler. 
1945 yılına gelinceye kadar, uluslararası ilişkilerin yoğunlaştığı başlıca alan 
Avrupa idi. Avrupa politikası demek dünya politikası demekti. Asya, Afrika ve Latin 
Amerika XX. yüzyılın ortalarına kadar, uluslararası politikada aktif bir rol oynayamı-
yorlardı. II. Dünya Savaşı’ndan sonra farklı ülkeler ve kıtalar dünya politikasında öne 
çıkmaya başladılar. Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan gibi geniş topraklara ve kala-
balık nüfusa sahip iki ülkenin ortaya çıkışı ve Japonya’nın Asya’da büyük bir ekono-
mik güç olarak tekrar sivrilmesi ile Asya önemli bir uluslararası politika alanı hâline 
geldi. Asya ve Afrika’daki sömürge durumundaki ülkeler bağımsızlıklarını kazanma-
ya başladı. Böylece üçüncü dünya ülkeleri ya da bağlantısızlar hareketi adı verilen 
yeni bir oluşum ortaya çıktı.
 II. Dünya Savaşı uluslararası mücadeleyi dünya yüzeyinden atmosfere taşıdı. 
İlk adımlarını II. Dünya Savaşı sırasında atan füze teknolojisi, savaştan sonra büyük 
bir gelişme göstererek büyük devletler arasındaki mücadeleyi uzaya taşıdı.  
En genel anlamıyla Soğuk Savaş, II. Dünya Savaşı’ndan sonra, savaştan ga-
lip çıkmış iki büyük devlet ve bu devletlerin çevresinde kümelenmiş küçük devletler 
arasındaki anlaşmazlık ve çatışmanın, doğrudan birbirlerine karşı silah kullanma-
dan sürdürüldüğü belirli bir tarihsel döneme verilen addır. 
E
BİLGİ NOTU

---