Ankara 2015 T. C. MİLLÎ EĞİTİm bakanliği açik öĞretim okullari

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
105
Roman ve hikâye yazarları, II. Dünya Savaşı’nın toplumumuzda sebep olduğu 
çeşitli olumsuzlukları, çevrelerindeki yoksulluğu, geri kalmışlığı, köyden kente göçü 
ve bunun getirdiği sorunları, tarım -  sanayi ilişkilerini ve gelir dağılımındaki denge-
sizlikleri eserlerinde sıkça işlediler. 
Genel sağlık konusunda ise bu dönemde başta verem olmak üzere salgın has-
talıklarla mücadele millî  bir dava olarak kabul edilmiştir. Kırsalda yaşayan halkın 
sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi, sağlık personeli sayısının artırılması, perso-
nelin eğitim amacıyla yurt dışına gönderilmesi, genel bütçeden sağlığa ayrılan pa-
yın artırılması, sağlık politikasının temelini oluşturmuştur.
F.SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE DÜNYA 
1930’larda büyük bir ekonomik bunalım geçiren dünya, II. Dünya Savaşı’ndan 
sonra esaslı bir büyüme sürecine girdi. Petrol, elektrik ve otomotiv gibi bazı sektör-
lerde üretim, on kat hatta daha fazla arttı.
Sanayileşmeyle birlikte şehirlere göç hızlandı. Şehirlerin hızla genişlemesi ula-
şımda otomobilin kullanılmasına ve otomobil kültürünün doğmasına neden oldu. 
Savaş yıllarında erkeklerin cephede olmaları kadınların birçok iş kolunda çalış-
malarına sebep oldu. Savaştan sonra erkekler tekrar iş hayatına döndüyse de kadın-
lar da iş hayatında etkin olmaya devam ettiler. Bu dönemde birçok ‘’kadın hareketi’’ 
ortaya çıktı. 
Resim 03.19: Soğuk Savaş Döneminde Uzay Araştırmalarında  Büyük Rekabet  
Yaşanmıştır.

---

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
106
II. Dünya Savaşı sırasında geliştirilen bilgisayarlar insan yaşamını her alanda 
etkiledi. Füze teknolojisinde sağlanan ilerleme sonucunda ilk uydu Sputnik, SSCB 
tarafından uzaya gönderildi (1957). Böylece atmosfer  ve uzayın keşfedilmesiyle, 
yerküremiz ve onun çevresi hakkında pek çok yeni bilgilere sahip olundu. Bu geliş-
meler uluslararası rekabeti uzaya taşıdı.
Tarımsal alanda ilaçlarla, uygun tohumlukların seçilmesi ve gübrelemeyle, sa-
nayide ilerlemiş tüm ülkelerde tarım hayatı kökten değişti.
 
Resim 03.20: SSCB’nin  Sputnik Uydusu Dünya Yörüngesinde

---

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
107
NELER ÖĞRENDİK?
• Soğuk Savaş Döneminin nasıl başladığını,
• Doğu Bloku’nun kurulmasına neden olan gelişmeleri,
• SSCB’nin Doğu Avrupa, Çin, Kuzey Kore ve Küba’daki etkinliğini,
• Sosyalist blokta meydana gelen sarsıntıların neden ve sonuçlarını,
• ABD’nin Sovyet yayılmacılığına karşı izlediği çevreleme politikasını, Truman 
doktrini ve Marshall planını, bunların Türkiye’deki yansımalarını,
• NATO’nun kuruluş amaçlarını ve genişleme sürecini, Avrupa Ekonomik 
Topluluğu’nun nasıl kurulduğunu,
• Orta Doğu üzerinde Doğu ve Batı Bloklarının nüfuz mücadelelerini, İsrail 
Devleti’nin kuruluşuna ortam sağlayan gelişmeleri, Arap – İsrail mücadelesinin 
ortaya çıkışını,
• Soğuk savaş döneminde Uzak Doğu’daki gelişmeleri, Kore Savaşı’nın neden ve 
sonuçlarını,
• Hindistan’da İngiliz hâkimiyetine karşı verilen mücadeleyi, Hindistan ve 
Pakistan’ın kuruluşunu,
• Afrika’da Avrupalı sömürgeci devletlere karşı bağımsızlık mücadelelerini,
• Türkiye’nin NATO’ya girmesinin neden ve sonuçlarını,
• Türkiye’nin Balkan Paktı ve Bağdat Paktı’nın kurulmasına öncülük etmesini,
• Demokrat Partinin kuruluşunu ve iktidara gelmesini, takip ettiği ekonomik 
politikanın özelliklerini,
• Soğuk savaş döneminde Türkiye’de meydana gelen ekonomik, sosyal ve kültürel 
alanlarda meydana gelen gelişmeleri,  
• Soğuk savaş döneminde dünyada sanayi ve ekonomi alanındaki gelişmeleri 
ve etkilerini, müzik, edebiyat, bilim, sanat ve spor alanlarındaki gelişmeleri 
öğrendik. 

---

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
108
OKUMA PARÇASI
SULTAN ABDÜLHAMİD’DEN HERZL’E TARİHİ CEVAP 
‘’ Ona( Dünya Siyonist Örgütü Başkanı Theodor Herzl’e) söyleyin bu meselede 
ikinci bir adım atmasın. Ben bir karış dahi olsa toprak satmam zira bu vatan bana 
değil, milletime aittir. Milletim bu imparatorluğu kanlarını dökerek kazanmışlar ve 
yine kanlarıyla mahsuldar kılmışlardır. O, bizden ayrılıp uzaklaşmadan tekrar kanla-
rımızla örteriz. Benim Suriye ve Filistin alaylarımın efradı birer birer Plevne’de şehit 
düşmüşlerdir. Bir tanesi dahi geri dönmemek üzere hepsi muharebe meydanında 
kalmışlardır. Türk İmparatorluğu bana ait değildir, Türk milletinindir. Ben onun hiçbir 
parçasını vermem. Bırakalım, Yahudiler milyarlarını saklasınlar, benim imparatorlu-
ğum parçalandığı zaman onlar Filistin’i hiç karşılıksız ele geçirebilirler. Fakat yalnız 
bizim cesetlerimiz taksim edilebilir. Ben canlı bir beden üzerinde ameliyat yapılma-
sına müsaade edemem.’’
                                            Prof. Dr. M. Kemal Öke, II. Abdülhamit, Siyonistler ve Filistin Meselesi, s.81.
?
1.Yukarıdaki okuma parçasına göre Yahudiler, II. Abdülhamid’den ne gibi istek-
lerde bulunmuşlardır?
2. II. Abdülhamid’in bu isteklere karşı tepkisi ne olmuştur?
3.  Böyle bir teklifle siz karşılaşsaydınız tepkiniz ne olurdu?

---

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1
109
1. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayınız.
1.SSCB, II. Dünya Savaşı sonundaki anlaşmalarla Avrupa’nın önemli bir bölümünü 
……………….. altına aldı.……………… bir politika izledi.
2. ………………Savaş olarak adlandırılan dönemde devletler, aralarındaki anlaş-
mazlık ve çatışmaları doğrudan birbirlerine karşı sıcak bir savaşa girmeden sürdür-
düler.
3. SSCB’nin komünist partiler aracılığıyla Doğu Avrupa’da egemenlik kurması üzerine 
ABD,…………………ve …………………….Planı’nı uygulamaya koydu.
4. …………………………deklarasyonu, Yahudi devleti kurulmasında bir dönüm 
noktasıdır.
5. Batı Bloku’nun NATO’yu kurmasından sonra Doğu Bloku’da…………………….
Paktı’nı kurdu. 
6. ……………………… Doktrini’nin amacı Orta Doğu ülkelerine ekonomik ve askerî 
yardım sağlamaktı.
7. 1949 yılında Mao’nun yönetimi ele geçirmesi ile ………………..’de komünist bir 
yönetim kuruldu.
8. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Kore Halk Cumhuriyeti……………………….. kontrö-
lünde, Güney Kore Cumhuriyeti ise ……………………kontrolünde kurulmuştur.
9. Sovyet tehdidine karşı 1949’da ABD’nin öncülüğünde Batılı ülkeler savunma amaç-
lı ……………..’yu kurdular.
10. Avrupa Ekonomik Topluluğunun temeli 1951’de kurulan…………………………
Topluluğu’dur.
11. Soğuk Savaş Döneminde Batılı devletler……………, Doğu Bloku ülkeleriyse 
………..…önderliğinde iki kutba ayrıldı.
12. ……………………………………….. Hindistan’da İngiliz sömürgeciliğine karşı 
kampanyalar yürüttü.
13. Bağdat Paktı’nın temelleri………………………… ile……………………devlet-
leri arasında atılmıştır.
14.Türkiye’de 1950’de yapılan seçimlerde…………….birinci parti olarak çıkmış, 27 
yıl süren……………iktidarı sona ermiştir.
15. Türkiye’de……………………… ekonomi anlayışından, liberal serbest ekonomi-
ye geçiş……………… iktidarı döneminde başlamıştır.

---