Ankara 2015 T. C. MİLLÎ EĞİTİm bakanliği açik öĞretim okullari
Yüklə 49,95 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Harita 03.09: İsrail Askerleri ile Filistinliler Arasındaki Bir Çatışmayı İzleyen Çocuklar
- BİLGİ NOTU ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1 93 2.Eisenhower Doktrini
- C. UZAK DOĞU’DA ÇATIŞMA 1. Çin Halk Cumhuriyeti’nin Kuruluşu
- Harita 03.02: Çin Halk Cumhuriyeti ve Komşuları
- 2. Uzak Doğu’da Hâkimiyet Mücadeleleri
- Resim 03.10: Çin Halk Cumhuriyeti’nin Kurucusu Olan Mao Zedong
ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1 92 teren Yahudi te- rör örgütleri, sivil Arap halkını hedef alan eylemlerini artırdı. Bu durum Arapların da Yahu- di sivillere yönelik eylemler düzenle- melerine yol açtı. Filistin’deki çatış- malar sonucunda Araplar, çoğunluk- ta oldukları birçok yerleşim birimini Yahudilere terk et- mek zorunda kal- dılar. Yahudiler, II. Dünya Savaşı sırasında da Filistin’de bir İsrail devleti kurmak amacıyla çalışmalarını sür-dürdüler. Savaşın sonlarına doğru Filistin’deki Yahudiler de girişimlerini hızlandırdılar. Bu arada Filistin’de bağımsız Arap devleti kurulması için Arap devletleri de çalışmalara başladılar. İngiltere, 14 Mayıs 1948’de, Filistin’deki manda yönetimini tek taraflı olarak kaldırdı. Aynı gün, İsrail devletinin kurulduğu ilan edildi. Bu tarihten sonra bugüne kadar, bu devlet ile Arap devletleri arasında sürekli silahlı çatışmalar ve savaşlar meydana gelecektir. Harita 03.09: İsrail Askerleri ile Filistinliler Arasındaki Bir Çatışmayı İzleyen Çocuklar Bugüne kadar sürmüş olan Arap –İsrail çatışmasında İsrail, Orta Doğu’da var olma mücadelesi verirken Arap devletleri en azından Filistin’de bir Arap devleti kur- ma çabasında olmuşlardır. 60 yılı aşkın bir zamandan beri süren bu çelişkinin ne- denlerini kısa bir biçimde ortaya koymakta yarar vardır. Bir kere 1947’de 2 milyona yaklaşan Yahudi’ye Filistin’de ‘’yurt ‘’ verilirken, bin yıldır bölgede oturmakta olan Arapların oyuna başvurulmuş değildir. İkinci olarak ‘’ siyonizm davasının’’ savunu- cuları olarak bu topraklara yerleşmişlerdir. Üçüncü olarak Yahudiler, emperyalist Avrupa devletlerinin koruyuculuğu ve teşvikiyle Filistin’e gelmişler ve her bunalım- da başta ABD olmak üzere bu güçlere dayanmışlardır. Son olarak, ekonomik girişi- mi, zenginliği ve toprakları elinde bulunduran Yahudiler karşısında Araplar, kendi topraklarında ‘’ ikinci sınıf yurttaş ‘’ durumuna düşmüşlerdir. İşte temel çelişki bu- rada yatmaktadır. Oral SANDER, Siyasi Tarih ( 1918 – 1994 ), s. 299 E BİLGİ NOTU ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1 93 2.Eisenhower Doktrini İngiltere ve Fransa’nın Orta Doğu’dan çekilmesinden sonra ABD bölgedeki si- yasi boşluğu doldurmak istedi. 1956 yılında patlak veren Süveyş krizinde İngiltere ve Fransa’nın işgalci tutumuna karşın SSCB Araplardan yana bir tutum benimsedi. Bu durum Orta Doğu’da Sovyetlere karşı bir sempati oluştururken Batı karşıtlığının artmasına yol açtı. ABD Başkanı Eisenhower, Orta Doğu’nun SSCB’nin kontrolüne girmesini en- gellemek ve bölge halkını ABD’nin yanına çekmek için 5 Ocak 1957’de Kongre’ye bir mesaj gönderdi. ‘’Eisenhower doktrini’’ adını alan bu mesajın amacı, Orta Doğu ülkelerine ekonomik ve askerî yardım yapmak, bu ülkelere komünist bloktan bir sal- dırı gelmesi hâlinde Amerikan Silahlı Kuvvetlerinin kullanılması için izin almak ve her yıl 200 milyon dolar harcama yetkisi istemekti. Eisenhower doktrini ile ABD, Orta Doğu ile ilişkilerini geliştirmiş, SSCB ile ilk defa Orta Doğu’da karşı karşıya gelmeye başlamıştı. C. UZAK DOĞU’DA ÇATIŞMA 1. Çin Halk Cumhuriyeti’nin Kuruluşu Eylül 1949’da Mao’nun yönetimi ele geçirmesi ile Çin’de komünist yönetim iş başına gelmişti. Çin’deki rejim değişikliği, ülke içinde büyük değişikliklere neden ol- duğu için Çin’in dış siyasetini ve uluslararası politikayı da etkilemiştir. Harita 03.02: Çin Halk Cumhuriyeti ve Komşuları ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ 1 94 Çin’deki yeni rejim, SSCB ve müttefikleri tarafından hemen tanındı. Bu durum Asya’daki güçler dengesinde Doğu Bloku’nun ağırlığının artırmasına neden oldu. Komünistler iktidarı ellerine geçirdikten sonra Çin toplumunu değiştirme çabası- na giriştiler. Mao, Ruslara güvenmemesine ve Moskova ile Pekin arasında tam iç- ten olmayan ilişkilere rağmen dış politikasında Sovyet yanlısı bir tutum benimsedi. ABD, yönetimi ise yeni hükümetin bir Sovyet uydusu olduğu düşüncesiyle Çin Halk Cumhuriyeti’ne karşı sert bir politika takip etti. Çin, ideolojisine uygun dış politika izleyerek ABD’ye karşı Kore Savaşı’na girdi. 1956 Süveyş Krizi’nde Batılı devletlere karşı Mısır’ı destekledi. Çin, Vietnam Savaşı’nda da ABD’ye karşı komünist Kuzey Vietnam- lılara destek oldu. Hindistan’ın güçlenen Çin’i bir tehdit unsuru olarak görmesi, Çin’in Hindistan sı- nır bölgesindeki Nepal, Bhutan ve Tibet’te ideolojisini yaymak istemesi, 1959’dan itibaren iki ülke ilişkilerinin bozulmasına neden oldu. Ayrıca Pakistan’ın Keşmir me- selesinden dolayı Hindistan ile ilişkilerinin bozulması, Çin- Pakistan yakınlaşmasına ortam sağladı. İzlediği dış politikayla uluslarara- sı alanda yalnız kalan ve SSCB ile ilişkileri bozulan Çin, 1960’ların sonundan itibaren Batılı devletlerle ilişkilerini düzeltmeye başlamış ve 1972’de BM’ye tekrar üye olmuştur. 2. Uzak Doğu’da Hâkimiyet Mücadeleleri II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da oluşan soğuk savaş bir süre sonra Uzak Doğu’da da çatışmalara neden oldu. Uzak Doğu’daki bu durumun sebebi, ABD ile SSCB arasındaki çıkar çatışmalarıdır. a.Kore Savaşı Kore 1945’te Japonya’nın tesliminden sonra Sovyetlerle ABD arasında başla- yan güç mücadelesinin merkezi oldu. II. Dünya Savaşı sonunda yapılan anlaşmalara göre Japonları Kore’den uzaklaştırma görevi ABD ve SSCB’ye verilmişti. Japonya sa- vaşta yenilip teslim olunca SSCB, Kuzey Kore’ye, ABD de Güney Kore’ye yerleşerek 38. enlem sınır olarak kabul edilmişti. Daha sonra SSCB ve ABD’nin iki bölgeyi bir- leştirme girişiminden bir sonuç çıkmayınca kuzeyde SSCB kontrolünde Kore Halk Cumhuriyeti, güneyde de ABD kontrolünde Güney Kore Cumhuriyeti kurulmuştu. Resim 03.10: Çin Halk Cumhuriyeti’nin Kurucusu Olan Mao Zedong Yüklə 49,95 Kb. Dostları ilə paylaş:
|