Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

24 
yapılmasını  ister.  İhtar  bir  dava  olmadığından  terk  edilen  eş  herhangi  bir  aile 
mahkemesinden ihtar yapılması talebinde bulunabilecektir.
98
 Hâkim, yapılan başvuru 
üzerine,  esasa  ilişkin  herhangi  bir  işlem  yapmadan,  terk  eden  eşe  ihtar  tebliğ 
edecektir. Burada hâkimin, kanundaki dört aylık sürenin dolup dolmadığını gözetmesi 
redde  mahkûm  boşanma  davalarının  açılmasını  önleyeceğinden,  hâkimin  terkin 
süreyle ilgili şartları incelemesi gerektiği söylenebilir.
99
 
İhtarın  hukuken  sonuç  doğurabilmesi  için  samimi  olması  gerekir.
100
Terk 
edilen  eş,  ortak  konuta  dönmesi  istenilen  eşin  ortak  konuta  rahatça  girebilmesini 
sağlamalıdır.
101
  Öte  taraftan  ihtarın  terk  eden  eşin  gideceği  yerin  ayrıntılı  olarak 
adresini,  o  yere  ulaşabilmesi  için  gerekli  olan  gideri,  ihtarın  tebliği  tarihinden  2  ay 
                                                                                                                                                                     
maddesinden sonra gelmek üzere 71/A, 71/B ve 71/C maddeleri ihdas edilmiştir. Bu maddelere 
göre mirasçılık belgesi verilmesi yanında terk eden eşin ortak konuta daveti de artık noterlikçe 
de yapılabilecek işlemlerdendir. Noterlik Kanunu Md. 71/B’ye göre noterler, ilgilinin yazılı veya 
sözlü  başvurusu  üzerine,  talep  edilen  işlemle  ilgili  bir  tutanak  düzenler.  İşlemler  yapılırken,  o 
işlemlerle  ilgili  özel  kanunlarındaki  usuller  de  gözetilir.  Talebin  konusu  bir  belge 
düzenlenmesini  gerektiriyorsa  noter,  ilgilisine  bu  belgeyi  de  düzenleyerek  verir.  Bu  maddenin 
uygulanmasına  ilişkin  usul  ve  esasların  Adalet  Bakanlığınca  çıkarılacak  yönetmelikle 
düzenleneceği de belirtilmiştir.
 
98
    TMK  Md.  164/1/c.  1’i  karşılayan  bir  hüküm  eski  TMK  Md.  132’de  yoktu.  Yargıtay  önceleri 
ihtarın dava  açmak  yoluyla  yapılabileceği fikrindeyken,  27.3.1957 tarih ve  10/1 sayılı İBK’yle 
ihtarın  bağımsız  bir  kazai  sonucu  olmayan  bir  işlem  olduğu,  kararın  temyiz  edilemeyeceği, 
ihtarla ilgili itirazların boşanma davası sırasında inceleneceği sonucuna varmıştır. 
99
    6217  sayılı  kanunla  noterlere  de  ihtar  yapabilme  imkânı  getirilmesi  kanunkoyucunun  yargıcı 
adeta mekanik bir tebliğ aracı saydığı şeklinde yorumlanabilir(Bkz. Tekinay, s. 221 vd.); Bkz. Y 
2 HD, 26.2.2009, 17337/3324 sayılı kararda Ömer Uğur Gençcan’ın karşı oy yazısı(Gençcan, s. 
201, dn. 495).
 
100
    Y  2  HD,  14.2.1984,  1197/1385:”…Davalının  şikayeti  üzerine  davacı  aleyhinde  16.8.1982 
tarihinde dövmekten dolayı ceza davası açılmış ve davacı bu eylem sebebiyle 30.12.1982 tarihli 
kararla  cezalandırılmıştır.  Davacının  kendisi  hakkında  şikayette  bulunup  cezalandırılmasını 
istediği davalı eşini, ceza davası devam ederken eve davet etmesinde, iyiniyet ve samimiyetten 
söz  konusu edilemez. Haklar  iyiniyetle  kullanılmadıkça  hukuki  sonuç  doğurmaz (MK.2). Öyle 
ise,  yapılan  ihtar  geçersiz  olup  davanın  reddi  gerekirken  açıklanan  yön  gözetilmeden  ihtara 
geçerlik tanınıp boşanmaya karar verilmesi Usul ve Kanun’a aykırıdır…”(KAZANCI BİLGİ VE 
İÇTİHAT BANKASI). 
101
   Y 2 HD, 16.4.1985, 3404/3625:”…Bir aylık süre içinde kocanın ya bizzat evde beklemesi veya 
birisini  evde  bulundurması  ya  da  anahtarı,  davalının  alabileceği  uygun  bir  yere  bırakması  ve 
bunun  da  ihtar  kararında  bildirilmesi  şarttır.  Oysa  davacı  koca,  bunlardan  hiç  birini  yerine 
getirmemiş ve bu yüzden eve gelen kadın içeriye giremeyip geri dönmüştür. Şu hale göre davalı 
kadının kendisine  düşeni  yerine  getirmesine  rağmen davacı kocanın iyiniyetli davranmadığının 
kabulü  gerekir.  Öyle  ise  davanın  reddedilmesi  gerekirken  değerlendirmede  yanılgı  sonucu 
boşanmaya  karar  verilmesi  Usul  ve  Kanun’a  aykırıdır…”(KAZANCI  BİLGİ  VE  İÇTİHAT 
BANKASI).
 

---

25 
içinde  davet  edilen  ortak  konuta  gidilmesi  gereğini,  davete  uyulmaması  durumunda 
kendisine karşı boşanma davası açılacağı uyarısını içermesi gerekir.
102
 
İhtarın  dört  aylık  ayrı  yaşama  süresinin  geçmesiyle  istenmesi  ve  boşanma 
davasının  en  erken  ihtar  kararının  terk  eden  eşe  tebliğinden  itibaren  iki  aylık  süre 
sonunda açılması gereği  karşısında bu sürelerin dava şartı olduğunu, kamu düzenini 
ilgilendirdiğini ve bu nedenle hâkimce re’sen dikkate alınacağını söyleyebiliriz.
103
 
Şartlar gerçekleştiğinde, terk sebebiyle açılan boşanma davası, terk mutlak bir 
boşanma  sebebi  olduğundan  ayrıca  evlilik  birliğinin  devamının  eşler  açısından 
katlanılabilir olup olmadığı incelenmeksizin, kabul edilecektir.
104
 
Terk sebebiyle açılan boşanma davasında, ıslahla dava sebebi değiştirilmediği 
sürece,  başka  bir  nedenle  boşanma  kararı  verilemez.
105
  Islahla  dava  sebebinin 
değiştirildiği, örneğin terk sebebine değil de evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına 
dayanılan  durumlarda  ihtarla,  ihtar  tarihinden  önceki  olaylar  affedilmiş  kabul 
edileceğinden, ancak bu tarihten sonra meydana gelen olaylara dayanılabilecektir.
106
 
                                                           
102
   Y 2 HD, 1.4.1993, 2312/3130(KAZANCI BİLGİ VE İÇTİHAT BANKASI).
 
103
   Y 2 HD, 8.4.1992, 4031/4236, YKD 1992, S. 8, s. 1188, 1189; Y 2 HD, 23.3.2009, 2009/1912 
E., 2009/5348 K.:“…Dava, davalı eşe 15.09.2006 tarihinde tebliğ edilen 2006/46 değişik iş sayılı 
ihtar  kararına  dayanılarak  açılan  terk  sebebiyle  boşanma  isteğine  ilişkindir.  Davacı  tarafından, 
aynı ihtar kararına dayanılarak 09.11.2006 tarihinde açılan terk sebebine dayanan 2006/811 esas 
sayılı boşanma  davası,  "iki aylık  eve  dönüş  süresi dolmadan açıldığından" bahisle, 26.12.2006 
tarihinde  reddedilmiştir.  Aleyhinde  boşanma  davası  açılmış  olan  eş,  dava  süresince  ayrı 
yaşamakta  ve  eve  dönmemekte  haklıdır.  Bu  süre  zarfında  Türk  Medeni  Kanunu'nun  164. 
maddesi  kapsamında  bir  terkin  varlığından  ve  haklı  bir  sebep  olmaksızın  ortak  konuta 
dönmemekten  bahsedilemez.  Boşanma  davasının  reddine  ilişkin  kararın  kesinleşmesinden 
itibaren  dört  ay  bittikten  sonra  yeniden  ihtar  isteminde  bulunulması  gerekir.  Bu  yasal 
düzenlemeye  göre  terkin  koşulları  bulunmamaktadır.  O  halde,  isteğin  reddi  gerekirken  yazılı 
şekilde  hüküm  kurulması  doğru  bulunmamıştır…”(KAZANCI  BİLGİ  VE  İÇTİHAT 
BANKASI).
 
104
   “…Ancak  hâkimin  “terkin  haklı  olup  olmadığını”  araştırması  ve  bu  konuda  takdir  yetkisini 
kullanması,  bir  ölçüde  bu  boşanma  sebebine  de  nispi  görünüm  verebilmektedir”(Bkz. 
Hatemi/Serozan, s. 225).
 
105
    Y  2  HD,  4.4.2005,  4657/5273:  “…Şiddetli  geçimsizlik  nedenine  dayalı  bir  dava 
bulunmamaktadır. Dava TMK Md. 164’e dayalıdır. Delillerin bu çerçevede değerlendirilerek bir 
hüküm  oluşturulması  gerekirken  Md.  166/1’e  dayalı  hüküm  kurulması  usul  ve  yasaya 
aykırıdır…”(Gençcan, s. 262, dn. 776).  
106
   Y  2  HD,  10.3.2005, 2434/3702:  “…Davacı,  terk  hukuki  nedenine  göre  açtığı  davayı  4.12.2003 
tarihli  dilekçesi  ile  ıslah  etmiş  ve  davasını  şiddetli  geçimsizlik  nedenine  dayandırdığını 
bildirmiştir.  Davacı  iş  bu  davayı  açmadan  önce  21.7.2003  tarihinde  davalıya  ihtar  göndermek 
suretiyle  ihtar  tarihinden  önceki  olayları  affetmiştir.  İhtar  tarihinden  sonra  da  boşanmayı 
gerektiren ve davalıdan kaynaklanan yeni bir olayın varlığı kanıtlanmış değildir. Gerçekleşen bu 

---