Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

26 
Aynı  mantıkla,  terk  ve  evlilik  birliğinin  temelinden  sarsılması  sebeplerine  birlikte 
dayanılarak açılan boşanma davasında davacıdan davasını bu iki sebepten hangisine 
hasrettiği  sorulmalı,  davacının  herhangi  bir  seçim  yapmadığı  durumda  dava 
reddedilmelidir.
107
 
 
6. Akıl Hastalığı(TMK Md. 165) 
“Eşlerden  biri  akıl  hastası  olup  da  bu  yüzden  ortak  hayat  diğer  eş  için 
çekilmez hale  gelirse, hastalığın  geçmesine olanak bulunmadığı  resmi sağlık kurulu 
raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.” 
Medeni  Kanun’un  yalnızca  iyileşme  olanağı  bulunmayan  akıl  hastalığından 
bahsetmesi karşısında ne kadar ümitsiz olursa olsun kanser, cüzam, frengi, AİDS gibi 
hastalıklar boşanma sebebi teşkil etmez.
108
’
109
 
Maddede  hastalığın  geçmesine  olanak  bulunmadığının  resmi  sağlık  kurulu 
raporu  ile  tespit  edilmesi  zorunluluğunun  getirilmesi,  kanunkoyucunun  bilirkişi 
raporu  ile  yetinilmemesini  istediğini  gösterir.
110
Bu  sağlık  kurulunun  konu  ile  ilgili 
                                                                                                                                                                     
durum  karşısında  davanın  reddi  gerekirken  yazılı  şekilde  hüküm  tesisi  doğru 
olmamıştır…”(KAZANCI BİLGİ VE İÇTİHAT BANKASI). 
107
   Y  2  HD,  25.6.2006,  5905/12256:  “…Davalı-karşı  davacı  koca  evlilik  birliğinin  temelinden 
sarsılması  olmadığı  takdirde  terk  sebebiyle  boşanma  isteğinde  bulunmuştur.  Her  iki  sebebe 
birlikte  dayanılması  nedeniyle  boşanma  koşulları  oluşmadığı  halde  boşanma  kararı  verilmiş 
olması, aleyhe temyiz olmadığından bozma sebebi sayılmamıştır…”(Gençcan, s. 265, dn. 789). 
108
   Akıntürk/Karaman, s. 259.
 
109
   “…Davalının "temporal tipte epilepsi (sara)" hastası olduğu anlaşılmaktadır. Eşlerden birinde bu 
hastalığın  varlığı  başlı  başına  bir  boşanma  sebebi  değildir.  Davalının  hastalığının  tedavisinden 
kaçındığına  dair  bir  delil  olmadığı  gibi,  alınan  raporda  ruhsal  bakımdan  evliliği,  yürütebilecek 
yeterliğe  sahip  olduğu  da  belirlenmiştir.  Davalının  sara  hastası  olması  dışında  evlilik  birliğini 
temelinden sarsacak ve müşterek hayatın devamına imkan bırakmayacak nitelikte başkaca somut 
bir  hadisenin  varlığı  ortaya  konulmamıştır.  O  halde,  davanın  reddi  gerekirken  yazılı  şekilde 
boşanmaya  karar  verilmesi  doğru  görülmemiştir…”(Y  2  HD,  15.6.2004,  2004/4941  E., 
2004/7899 K., KAZANCI BİLGİ VE İÇTİHAT BANKASI).
 
110
   Gençcan, s. 269.
 

---

27 
uzmanları  barındırması  gerektirdiği
111
  gibi,  kurulun  hazırlayacağı  raporda  da 
hastalığın geçmesi olanağı bulunmadığının açıkça yazılması gerekmektedir.
112
 
İyileşme imkânı bulunmayan akıl hastalığının evlenmeden önce var olması, bu 
hastalığın dava tarihi itibariyle devam etmesi kaydıyla boşanma davası açmaya engel 
değildir.  Bu  durumda,  mutlak  butlan  davası  açılabileceği  gibi  boşanma  davası  da 
açılabilir.
113
 
Davanın  açılmasını  engelleyecek  herhangi  bir  hak  düşürücü  süre 
öngörülmemiş  olmakla,  davanın  açılmasına  engel  olabilecek  tek  hususun  hastalığın 
iyileşebilir niteliği olduğu söylenebilir.
114
 
Elverişsizlik  ilkesinin  bir  görünümü  olarak  kanunda  yerini  alan  bu  sebebin, 
boşanmayı  sağlaması  için  ortak  hayatın  davacı  eş  açısından  çekilmez  hale  gelmiş 
olması gerekir
115
(düzen bozukluğu ilkesi). Ortak hayatın diğer eş açısından çekilmez 
hale  geldiğinin  ispatı  genellikle  tanık  beyanları  ile  yapılmakla  birlikte,  duraksama 
halinde  Adli  Tıp  İhtisas  Dairesinden  rapor  da  alınmalıdır.
116
  Bu  durumlara  örnek 
olarak  ayırt  etme  gücünden  sürekli  yoksunluk,  tedavinin  bir  kurumda  yapılması 
zorunluluğunun baş göstermesi, cinnet nöbetleri, hakaretler gösterilebilir.
117
 
                                                           
111
   Y 2HD, 10.6.2004, 6622/7637(Gençcan, s. 269, dn. 812’den naklen).
 
112
   “…Akıl  hastalığı  nedeniyle  boşanma  kararı  verilebilmesi  için  hastalığın  geçmesine  olanak 
bulunmadığının resmi sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi gerekir. Dosya içerisinde bulunan ve 
hükme  dayanak  yapılan  Konya  Numune  Hastanesi’ne  ait  raporda  davalı-davacı  kadının  akıl 
hastalığının  geçmesine  olanak  bulunmadığı  yönünde  herhangi  bir  açıklama  bulunmamaktadır. 
Gerçekleşen  bu  durum  karşısında  mahkemece  davalı-davacı  kadının  TMK  Md.  165  anlamında 
akıl hastası olup olmadığı yönünde yeniden rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması 
doğru bulunmamıştır…”(Y 2HD, 13.5.2009, 5496-9546(Gençcan, s. 271, dn. 816’dan naklen)). 
113
   Hatemi/Serozan, s. 227; Dural/Öğüz/Gümüş, s. 112; Velidedeoğlu, s. 179; Gençcan, s. 20; Aksi 
görüşte olan Akıntürk/Karaman, evlenmeden önceki akıl hastalığı resmi sağlık kurulu raporu ile 
anlaşılmadıkça 
kesin 
evlenme 
engellerinden 
olduğundan, 
evlenmenin 
zaten 
gerçekleşemeyeceğini,  her  nasılsa  evlenme  gerçekleşmişse,  bu  evlenmenin  mutlak  butlan 
davasıyla  iptal  edilebileceğini  düşünmektedir(Akıntürk/Karaman,  s.  259);  Benzer  şekilde 
Tekinay, s. 228.
 
114
   Dural/Öğüz/Gümüş, s. 112.
 
115
   “…Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle akıl 
hastalığı  nedeniyle  ortak  hayatın  çekilmez  hale  geldiğinin  kanıtlanamamış  bulunmasına  göre 
yerinde  bulunmayan  temyiz  isteğinin  reddiyle  usul  ve  kanuna  uygun  olan  hükmün 
onaylanmasına…”(Y 2 HD, 10.12.2007, 3340/17114(Gençcan, s. 273, dn. 830’dan)).  
116
   Gençcan, s. 274.
 
117
   Schwarz, s. 151.
 

---