Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

28 
Akıl  hastası  olduğu  ileri  sürülen  eşin,  davada  kendisini  gereği  gibi 
savunamayacağı  kanaatine  ulaşılırsa,  aile  mahkemesi  hâkiminin  sulh  hukuk 
mahkemesine  ihbarda  bulunması  ve  bu  eşe  bir  vasi  atanmasını  sağlaması  yerinde 
olur.
118
Ancak akıl hastalığı nedeniyle açılan her boşanma davasında tensiple birlikte 
başkaca  bir  araştırma  yapmaksızın  davalının  hukuksal  ehliyetini  araştırmaya 
kalkışmak  ve  davayı  davalının  yasal  temsilcisine  yöneltmek  gibi  bir  düşünce,  akıl 
hastalığı  iddiasının  asılsız  olma  ihtimaline  binaen  doğru  değildir.
119
Mahkemece 
davacıdan davalının  akıl hastası  olduğu  yolundaki  deliller toplanmalı,  yeterli kanaat 
oluştuğu  anda,  kanıtların  tamamının  toplanması  beklenmeden  yetkili  vesayet 
makamına müzekkere yazılmalı, vasi atanması istemi kabul edilmişse vasiye tebligat 
yapılarak davaya devam olunmalı, istem reddedilmişse dava da reddedilmelidir
120
 
Akıl  hastalığına  dayanan  boşanma  davası  ile  evlilik  birliğinin  temelinden 
sarsılmasına  dayanan  boşanma  davası  arasındaki  ilişki  açısından;  davranışları  iradi 
olmayan davalı hakkında evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına dayanan boşanma 
kararı verilemeyeceği söylenebilir. Yargıtay’a göre davacı davasını evlilik birliğinin 
temelinden sarsılması olgusuna dayandırmakta iken davalının akıl hastası olduğunun 
sabit olması karşısında, davalının davranışlarının iradi olduğu kabul edilemeyeceği ve 
akıl hastalığına dayalı bir dava bulunmadığından HUMK Md. 74 gereğince talep aşıp 
karar  verilemeyeceğinden  söz  konusu  boşanma  davası  reddedilmelidir.
121
’
122
Ancak 
davacı evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle açtığı boşanma davasını ıslah 
ederek akıl hastalığı sebebiyle boşanma davasına dönüştürebilir.
123
 
                                                           
118
   Tekinay, s. 232.
 
119
   Feyzioğlu, s. 251.
 
120
   Gençcan, s. 276, 277.
 
121
   Y 2 HD, 27.3.2003, 2003/3064 E., 2003/4349 K.; Aynı yönde, Y 2 HD, 13.1.2010, 2009/21206 
E.,2010/395 K.(KAZANCI BİLGİ VE İÇTİHAT BANKASI).
 
122
   Benzer bir Yargıtay kararı eleştirisinde Burcuoğlu, TMK Md. 165’deki akıl hastalığı için aranan 
ortak yaşamın çekilmezliği ile TMK Md. 166’daki çekilmezlik arasında derece olarak herhangi 
bir  ayrım  gözetilemeyeceğini,  ortak  yaşamın  çekilmez  hale  gelmesi  hangi  sebepten 
kaynaklanırsa  kaynaklansın,  evlilik  birliğinin  TMK  Md.  166  çerçevesinde  sona  erdirilmesi 
gerektiğini  söylemektedir(Bkz.  Burcuoğlu,  Haluk:  “Evlilik  Birliğinin  Temelinden  Sarsılması, 
Boşanma  Davasında  Talep  Edilen  Maddi,  Manevi  Tazminat  ve  Aile  Mahkemelerinin  Görev 
Alanı  Konularında  Somut  Kararlardan  Hareketle  Yapılması  Zorunlu  Görülen  Bazı 
Gözlemler”,(Gözlemler), Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, C. I, İstanbul 2010, s. 599). 
123
  “…Davacı;  evlilik  birliğinin  temelinden  sarsılmasına  dayanarak  açtığı  boşanma  davasını 
19.10.2005 tarihli dilekçesi ile ıslah etmiş ve boşanma talebini TMK Md. 165’teki akıl hastalığı 

---

29 
III.  İSVİÇRE HUKUKUNDA GENEL OLARAK BOŞANMA ŞARTLARI VE 
BOŞANMANIN DAYANDIĞI TEMEL İLKELER 
A. İsviçre Hukukunda Boşanma Şartları 
1.
 
Genel Olarak 
Kaynak  İsviçre Medeni  Kanunu’nda 26 Haziran  1998 tarihinde  yapılan ve 1 
Ocak  2000  tarihinde  yürürlüğe  giren  değişiklik,  8  Aralık  2001  tarihinde  resmi 
gazetede yayınlanıp 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni 
Kanunu’na göre oldukça farklı düzenlemeler getirmiştir. 
İsviçre  Medeni  Kanunu  ile  Türk  Medeni  Kanunu’nda  değişiklik  yapılması 
çalışmalarının  hemen  hemen  aynı  döneme  denk  gelmesi,  Yeni  Türk  Medeni 
Kanunu’nda  da  İsviçre’dekine  benzer  düzenlemelerin  yapılıp  yapılmayacağı 
konusundaki  tartışmaları  beraberinde  getirmiştir.  Ancak  bu  düzenlemelerin  Türk 
toplumunun bünyesine uygun olmadığı, özellikle zina gibi özel boşanma sebeplerinin 
kaldırılmasının  yanlış  anlaşılmalara  yol  açacağı  düşünülmüş  ve  sözü  edilen 
değişikliklerin  İsviçre’deki  uygulamasının  görülmesinden  sonra  Türk  Hukuku’nda 
değişikliğe gidilmesi daha doğru görülmüştür.
124
 
Türkiye’de  Medeni  Kanunu  hazırlayanların,  İsviçre’deki  değişikliklere 
ihtiyatla  yaklaşmasının  sebebini  İsviçre  Medeni  Kanunu’nda  özellikle  boşanma 
sebepleri konusunda yapılan değişikliklerde aramak gerekecektir. 
                                                                                                                                                                     
sebebine  dayandırmıştır.  Davanın  ıslah  edilmiş  şekliyle  akıl  hastalığı  sebebine  dayandığı 
gözetilmeksizin  tarafların  TMK’nin  166/1  maddesi  gereğince  boşanmalarına  karar  verilmesi 
doğru  görülmemiştir. Mahkemece  yapılacak iş;  Akdeniz  Üniversitesi  Anabilim  Dalı  tarafından 
verilen  14.11.2006  tarihli  rapor  yeterli  kanaat  verici  nitelikte  bulunmadığından,  davalının  akıl 
hastası olup olmadığı ve vesayet altına alınmasının gerekip gerekmediği hususunda resmi sağlık 
kurulu  raporu  almak  ve  vesayet  altına  alınması  gerekiyorsa,  vasi  atanması  için  yetkili  vesayet 
makamına ihbarda bulunmak sonucuna kadar yargılamayı bekletmek ve toplanan deliller TMK 
Md. 165 çerçevesinde değerlendirilerek, ulaşılacak sonuç uyarınca bir karar vermekten ibarettir. 
Açıklanan yönler gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir...”(Y 2 HD, 
9.7.2008,  11390-10197(Gençcan,  s.  281,  dn.  868));  Aynı  yönde  Y  2  HD,  E.  2006/12236,  K. 
2006/18460, T. 27.12.2006.
 
124
   Kılıçoğlu,  Ahmet:  Medeni  Kanun’umuzun  Aile  ve  Miras  Hukukunda  Getirdiği  Yenilikler, 
Ankara 2003, s. 11.
 

---