Anpassung des lehrbetriebs an den

84 
 
 
Metodologiyanın  konfiqurasiya  modeli  isə  aşağıdakı  kimi  təsvir 
edilir: 
 
Motodologiyanın konfiqurasiyası aşağıdakı tərkibdən ibarətdir: 
-layihənin həyat dövrü və fazaları; 
-nəzarət və realizəetmə faktorları; 
-layihənin predment sahəsinə mühitinə aid olan işlərin atributları 
-layihənin elementlərinin kodlar sistemi 
  -  layihələrin  idarə  edilməsi  prosesində  istifadə  olunan  sənədlər 
sistemi 
- layihənin məhsulları 
 -layihə iştirakçılarının rolu 
-ehtiyatlar 
Nəticədə  formalaşmış  layihələrin  idarə  edilməsi  metodologiyası 
belədir: 
 
Təklif olunan metodologiya aşağıdakı xassələri ilə səciyyələnir: 

 
layihələrin  idarə  edilməsində  içşi  modellərin  tam  təsvir 
edilməsi; 

 
layihənin  mühitinə  və  predment  sahəsinə  əsasən  modellərin 
formalaşması üzrə çevik sistem; 

 
layihələrin idarə  edilməsində  informasiya  texnologiyalarının 
tətbiq edilməsi. 
Layihələrin  işlənməsi  və  idarə  edilməsi  metodologiyası  tətbiq 
etməklə 
layihə 
təşkilatının 
tam 
dekompozisiya 
sxemini 
müəyyənləşdirmiş oluruq.Təşkilatların inkişafında əsasən iki strateji 
alətdən  istifadə  olunur:proseslərin,  xidmətlərin  və  məhsulların 
reinjinirinqi; keyfiyyətin idarə edilməsi sistemi. 
Təcrübə  göstərir  ki,  layihələrin  idarə  edilməsində  reinjinirinqin 
daha səmərəli aləti “bençmarkinq”dir. Bu alətin köməyilə layihənin 
realizə  edilməsi  dövründə  məhsullara  və  proseslərə  aid  olan 
dünyanın  ən  yaxşı  qərarlarını  bu  layihədə  tətbiq  etməkdir.  Bu 
səbəbdən  bençmarkinq  layihələrin  idarə  edilməsində  strateji 
komponent kimi götürülür. Nəticədə metodologiyanın konfiqurasiya 
modeli aşağıdakı kimi təsvir edilir: 

---

85 
 
 
Burada, 
-məhsulların  və  proseslərin  reinjinirinqi 
layihəsidir. 
 
Layihənin idarə edilməsində keyfiyyət sistemi ikinci strateji 
komponenet  sayılır.  Bu  sistem  məhsulun  rəqabətdözünlüyünü  və 
bazarda  stabilliyini  təmin  edir.  Belə  halda  metodologiyanın 
konfiqurasiya modeli aşağıdakı kimi təsvir ediləcəkdir: 
 
Burada  , 
  -layihənin  məhsulunun  və  istehsalat 
proseslərinin keyfiyyətini səmərələşdirən və formalaşdıran layihələr.  
           Metodologiya layihənin inkişaf modelini 
 formalaşdırır və 
bu modelin özəyini   cəbri təşkil edir: 
 
Burada , 
 -layihənin modellərinin cəbri siqnaturasıdır. 
Cəbrin  siqnaturası  özündə  ənənəvi  üsulları  birləşdirir,  məsələn, 
toplama+,çıxma-, birləşmə  , kəsişmə   və s. 
Bundan başqa layihənin maketinin   , strukturunun 
, süzgəcinin 
 və sənədlərinin 
 formalaşması əməliyyatları yerinə yetirilir. Bu 
əməliyyatları  müsir  informasiya  texnologiyaları  əsasında  və  Sure 
Trak  və  P3E  Plan  kimi  proqram  təminatlarından  istifadə  etməklə 
həyata keçirmək olar. 
 
Layihələrin  idarə  edilməsi  və  istehsalın  inkişafında  kreativ 
texnologiyalar və qərar qəbuletmə metodları əsas strateji yer tuturlar. 
Layihənin 
diaqnostika 
və 
realizəetmə 
prosesində 
bu 
texnologiyalardan  istifadə  etməklə  təşkilatın  real  vəziyyətini  və 
dünya  təcrübəsini  nəzərə  alaraq  istehsalın  inkişafı  üzrə  səmərəli 
strateji  qərarlar  modeli  yaratmaq  olar.  Kreativ  texnologiyalar 
aşağıdakı  hallarda  istifadə  olunur:  idarəetmə  funksiyalarını  və 
strukturlarını  təkmilləşdirmək  üçün  kompleks  diaqnostika  zamanı; 
maliyyə-iqtisadi siyasətinin təkmilləşdirmək üçün  
  
 
30. Layihə ofisi və idarə edilməsi  
 
Layihə  ofisi  əsasən  aşağıdakı  bölmələr  ilə  xarakterizə 
olunurlar: 

---

86 
 
Qrafiklərin  qurulması.  Qrafik  dedikdə  komandada  kimin 
hansı işi yerinə yetirməsi və işin nə vaxt başa çatdırılması haqqında 
məlumatların  qeyd  edilməsi  başa  düşülür.  Bu  məlumatlar  əsasında 
qrafiklər  qurmaq  üçün  kompüter  sistemlərindən  Sure  Trak, 
Primavera  Project  Planner  P3,  ABT  Project  Workbench,  Microsoft 
Project,  Project  Scheduler  kimi  xüsusi  proqram  təminatlarından 
istifadə  edilir.  Bu  sistemlərdən  ilk  dəfə  olaraq  1980-ci  illərdən 
istifadə edilməyə başlanılmışdır. 
Layihə  ofisinin  əsas  funksiyalarından  biri  də  layihə 
komandası  üzvlərinin  ehtiyacını  təmin  etməkdir.  Həmin  çəxslər 
xüsusi  proqram  təminatlarından  istifadə  etməklə  təcrübə  qazanırlar 
və  qrafikləri  müvafiq  şəkildə  quraraq  komanda  üzvləri  ilə  ardıcıl 
şəkildə iş aparırlar. 
Vaxt qrafiklərinin qurulması. Vaxt qrafiklərinin qurulması 
layihə  komandası  üzvləri  üçün  həyati  əhəmiyyət  daşıyan 
istiqamətlərindən biridir. Mütəmadi olaraq onların layihə işi ilə bağlı 
vaxtlarını  necə  bölüşdürməli  olduğunu  göstərən  formanı 
doldurmalıdırlar.  Layihə  üzərində  çalışanlar  arasında  artıq  tapşırıq 
yerinə yetirən işçilərə tez-tez rast gəlmək olur. Onlar vaxtlarını necə 
sərf etdikləri və fəaliyyətləri haqqında hesabat təqdim etməlidirlər. 
Layihə  ofisinin  işçi  heyyəti  vaxt  qrafiklərinin  qurulmasına 
yardım  göstərə  bilər.  Onlar  ayda  ən  azı  bir  dəfə  öz  işləri  ilə  bağlı 
hesabat  vermək  məqsədilə  tez-tez  layihə  komandasının  üzvləri  ilə 
görüşməlidirlər.  İşçilər  hesabat  dövründə  öhdələrinə  götürdükləri 
tapşırıqların  detalları  haqqında  vaxt  qrafikləri  tərtib  edə  bilərlər. 
Layihə komandasının üzvləri fərdi tapşırıqlar üzərində sərf etdikləri 
saatların miqdarını göstərməlidirlər. 
Layihə  yerinə  yetirilən  zaman  bütün  əməliyyatlar  qeyd 
edilməli  və  konkret  sahədə  biliklər  bazası  yaradılaraq  müvafiq 
şəxslərə  paylanılmalıdır.  Digər  şəxslər  isə  mütəmadi  olaraq  həyata 
keçirilməli  olan  layihə  statusu  haqqında  daha  geniş  biliyə 
malikdirlər. Layihə ofisinin işçi heyyəti həmin hesabatları hazırlayıb 
müvafiq şəxslərə və strukturlara paylaya bilər. 
Təbliğat guşəsi. Adətən böyük və mürəkkəb layihələr üçün 
ofisdə  təbliğat  otağı  və  ya  guşəsi  yaradılır.  Təbliğat  işləri  bülleten 
lövhəsi,  virtual  ofis,  menecerlər  klubu  və  sairə  bu  kimi  müxtəlif 
formalarda  fəaliyyət  göstərə  bilərlər.  Bu  mərkəz  idarəetmə  və 
təşkiletmə  üzrə  ədəbiyyatlarla  təchiz  edilmiş  kitabxanaya,  xüsusi 

---