Aqşin Babayev
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
Aqşin Babayev_______________________________________________ 106 Azərbaycan yazıçılarını təmsil etdi. Həm Rəsul Rza, həm onun ömür dostu Nigar Rəfibəyli Nazim haqqında ölməz sənət nümunələri yaratdılar. Rəsul Rza ömrünün sonuna qədər Nazim Hikmətə hələ bu dünyada var olan, yaşayan insan kimi baxdı. Rəsul Rza da Nazim Hikmət kimi milli şair idi. Onun milliliyi təkcə poeziyası üçün səciyyəvi deyildi. Rəsul Rza həm Azərbaycan Ensiklopediyasının başında olanda, həm Kinematoqrafiya Komitəsinə rəhbərlik edəndə, sözün yaxşı mənasında, milliyətçi idi, xalqını sevən idi, varlığı ilə ona bağlı olan bir şəxsiyyət idi. Yadıma gəlir, radioda işlədiyim illərdə bir əməkdaşımız vardı, savadlı adam idi, amma təəssüf ki, intriqaçı idi, adamlar arasında narazılıq, çaxnaşma salmağı sevirdi. Bir gün bunu Rəsul Rzanın başçılıq etdiyi Ensiklopediyaya işə dəvət etdilər. Amma o, radio ilə əlaqəni üzmürdü, gəlib gedirdi, hər dəfə də radionun koridorlarında, otaqlarında Rəsul Rzanın qarasına danışır, deyirdi: “Ay qardaş, heç bilirsiz Rəsul Rza ensiklopediyaya kimləri salıb? Əhməd bəy Ağayevi, Əli bəy Hüseynzadəni, Əliağa Şıxlinskini”. Çoxları onu sadəcə dinləyirdi, içərilərində ona etiraz edənlər də olurdu. Nazim Hikmət öz şeirlərinin birində belə tör-töküntülərə “əqrəb kimisən” deyirdi və şeirini belə bir fikirlə bitirirdi ki, “sən qoyunları ölümə aparan sallaqxana təkəsisən və bu dünyada nə bədbəxt hadisə baş verirsə, hamısı sənin üzündəndir”. Mən yenə xalq yazıçısı Anarın kitabına qayıdıram. Hələ bugünə qədər Rəsul Rza haqqında belə monumental əsər yaranmayıb. Bu ədəbi tənqidimiz üçün bir nümunə olmalıdır. Rəsul Rzanın həyatı, taleyi, keçirdiyi ağrılar, eyni zamanda, ona göstərilən qayğı bu salnamə səciyyəli əsərdə öz bədii əksini tapmışdır. Kitabda Rəsul Rzanın ağır günlərində, çətin dəqiqələrində ona böyük qayğı göstərən Ulu öndərimiz Heydər _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 107 Əliyevə minnətdarlıq hissləri duyulur. Anar müəllim bütün bunları real şəkildə, obyektiv əks etdirmişdir. Burada mənim bayaqdan söz etdiyim Rəsul Rza və Nazim Hikmət dostluğu da öz geniş əksini tapıb. Rəsul Rzanın “Çinar” şeiri var, Nazimin “Ceviz ağacı”. “Çinar” Azərbaycanda, “Ceviz ağacı” Türkiyədə bu iki nəhəng sənətkarlarımızın ölməz rəmzləridir. Kökü Ana torpağın dərinliklərinə bağlı çinarlar, ceviz ağacları var olduqca, xalqlarımız yaşadıqca Rəsul Rza da, Nazim Hikmət də yaşayacaqlar . Əbədi olaraq! “Ədalət” qəzeti, 26 oktyabr 2002. Aqşin Babayev_______________________________________________ 108 “Mavi gözlü dev”in dostu Əkbər Babayev İllər yaman tələsir. Nə Nazim Hikmət həyatdadır, nə də onun əsərlərinin mahir tədqiqatçısı, tərcüməçisi Əkbər Babayev. Xatirələr qalıb ancaq. Nazim haqqında çox yazılıb. Əkbər haqqında yox. Yadımda qalan Əkbər üçün xalq şairimiz Rəsul Rzanın böyük səmimiyyətlə yazdığı essedir. Adı də “Bizim Əkbər”di. Əkbərin nekroloqu üçün Bakıda şəkli tapılmırdı. Qəzetdən mənə zəng vurdular. Məndə bir fotoşəkil vardı. Əkbər Babayev ortada, bir tərəfində Arif Məlikov, bir tərəfində də mən. Həmin fotonu göndərdim. Qəzetin fotoqrafçısı sağ olsun. Üç nəfərin arasından Əkbərin şəklini ustalıqla ayırdı, çapa verdi. Vəssalam. Bununla da hər şey bitdi. Nazim Hikmətin xatirə günlərində kimin yadına düşdüsə, adını çəkdi Əkbərin. Bu sözləri yazanda Əkbər Babayevin dediklərini xatırlayıram: “Azərbaycan mətbuatında bəzən Nazim Hikmət sənətindən söz açan elə qəribə yazılara və imzalara rast gəlirəm ki, təəccüb edirəm. Düzdür, Nazim Hikmət haqqında hamı yaza bilər. Amma burda bir mənəvi haqq məsələsi də var. Bunu unutmaq olmaz. Bir də Nazim haqda yazanda heç olmasa onun başına gələnləri biləsən gərək. Hələ mən başqa mətləbləri demirəm”. Əkbər ipək kimi yumşaq təbiətliydi, amma elmi mübahisələrdə sərtdi. Doktorluğunu müdafiə eləmədi. Əsəri hazırdı. Doktorluq işi hazır olmasaydı belə onu türk ədəbiyyatına, xüsusən Nazim Hikmətə, Səbahəddin Əliyə, Orxan Kamala və başqa sənətkarlara həsr etdiyi elmi əsərlərinə görə diplomsuz doktor adlandırmaq olardı. Əkbər çox tələbkardı. Özünə qarşısa lap çox, hətta amansızca tələbkardı. Mən Moskvada olarkən ona deyəndə ki, Əkbər müəllim, sizin kitabxanadakı namizədlik dissertasiyanızı oxudum, qanı bərk qaraldı. “Nahaq oxudun, Aqşin” – dedi, _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 109 “zəif əsərdir”. Halbuki Əkbərin dissertasiyası Nazim Hikmət haqqında yazılmış ilk və çox sanballı tədqiqat işi idi. Doktorluğunu soruşanda deyərdi: “Hazır deyiləm. Hələ işləyirəm. Bir də ki, hara tələsirəm. Ömür vəfa edər”. Amma ömür vəfa eləmədi, yarımçıq qaldı hər şey. Əkbər bizdən erkən ayrıldı. Ölümün xəbər atı çaparaqdır. Əkbərin cənazəsini Gəncəyə gətirmişdilər. Biz də bir göz qırpımında gəlmişdik onun doğma yuvasına. Sən demə, onu istəyən çox imiş. Dəfn mərasimində xeyli danışan oldu. Hamı da gözü yaşlı. Mənim də sözüm vardı. Bacarmadım. Son borcumu verə bilmədim. Boğazımda bir parça qəhər daşı vardı. Qoymadı danışam. Beləcə son mənzilə yola saldıq Əkbəri. Bakıya dönərkən dəfn mərasimində söz deyənlərin tez-tez “yaxşı insan”, “işıqlı şəxsiyyət” ifadələrini xatırlayırdım. Hamı bilir ki, bu “yaxşı adam” ifadəsi nə qədər sadə görünsə də, mənası böyükdür. İnsanlara təmənnasız kömək eləyən, özündən kəsib başqasına verən, şəxsi işini buraxıb ehtiyacı olanlara qayğı göstərən adamların sayı azaldıqca “yaxşı adam” ifadəsinin də qiyməti artır. Bu söz bir o qədər də sadə görünmür. Bəli, Əkbər yaxşı adamdı. İndi, mən yaşa dolduqca bunu daha aydın başa düşürəm. 1961-ci ildi. Azərbaycan radiosunda- türk şöbəsində işləyirdim. Universitetdə türk ədəbiyyatı üzrə qiyabi aspiranturada oxuyurdum, Nazim Hikmətdən yazırdım. Moskvaya uzun müddətli ezamiyyətə gəldim. Burada təhsil alan dostum Yavər Eyvazovdan Əkbər Babayevin telefonunu öyrəndim, zəng vurdum. Nazim Hikmətlə görüşmək istədiyimi bildirdim. Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|