Arı-başkanlık sistemi, gerek terminoloji gerekse ülkelerin sınıflandırılması bakımından
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
Rusya TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı 212 213 etmektedir. 65 Birleşik Rusya, Putin’in seçim kampanyalarında desteğini esirgemediği bir partiydi ve parlamentoda sahip olduğu çoğunluk sayesinde ülkede otoriter baskın parti rejiminin 66 oluşmasında Putin’in işini oldukça kolaylaştırmıştır. 67 Parlamentonun Birleşik Rusya’nın hâkimiyetine girmesiyle diğer partiler marjinalleşmiş, benimsenen çoğunlukçu sistem gereğince Birleşik Rusya, Dördüncü Dumada (2003- 07) Duma Konseyi üyeliklerinin ve komisyon başkanlıklarının neredeyse tamamını ele geçirmiştir. 68 Birleşik Rusya’nın desteği sayesinde Putin, sadece siyasi partiler ve seçim kanunlarını değil, Duma’nın iç işleyiş kurallarını çoğunlukçu bir anlayışla yeniden düzenleyen hukuki değişiklikleri hayata geçirebilmiştir. 2000 yılında yapılan değişiklikle, Federal Meclisin üst kanadı olan Federasyon Konseyinin üyelerinin belirlenmesi yöntemi değiştirilmiştir. Bu değişiklikle, federe birimlerin Konseyde, biri yürütme erki diğeri yasama organı tarafından gösterilen iki daimi üyeyle temsil edilmesi öngörülmüştür. Böylece önceleri “valiler külübü” olarak görülen Konsey, yerel siyasetçiler, önemli iş adamları, eski valiler ve yasama organı üyelerinden müteşekkil heterojen bir organa dönüşmüştür. Değişiklik sonrası teşekkül eden Konsey’deki üyelerin yarısı, Moskova’da ikamet eden üyelerden 69 ; üçte biri ise, temsil ettikleri federe birimle bağlantıları bulunmamasına rağmen Moskova’daki lobi faaliyetleri sonucu üye olmayı başaran kişilerden oluşmuştur. 70 Böylece Putin, hem valilerin federal düzeydeki gücünü zayıflatmış hem de yeni üyelerin belirlenmesi sürecine müdahil olarak üyelerin ve Konseyin sahip olduğu özerkliği kaybetmesine 65 Gücün partisi, iktidar partisi anlamına gelmemektedir. Gücün partisi kavramında, karar veren çe- kirdek/merkez partinin dışında bir yerdedir. Putin ve Medvedev, her ikisi de Birleşik Rusya Par- tisi’nin üyesi olmamalarına rağmen, parti politikalarını denetleyen iki aktördür (Daniel James Sell, “Vladimir Putin’s United Russia: The How and Why of Russia’s New Party of Power”, 2008, https://etd.ohiolink.edu/ap/10?0::NO:10:P10_ACCESSION_NUM:osu1226594286#abstract-files 6, Erişim:16.05.2013, s.10, 33). 66 Remington’a göre bu tür rejimlerde baskın parti “gücün partisi”dir ve parti, devlet kaynaklarına erişim, muhalefetin sindirilmesi, arzu edilen seçim sonuçlarının elde edilmesi, yasama gündemine hakimiyet gibi bir takım avantajlara sahiptir. Kremlin’e verdikleri desteğin karşılığında bu partinin parlamentodaki mensupları, seçmenleriyle patronaj ilişkilerini sürdürebilecekleri kaynaklara eri- şim elde ederler. Dolayısıyla böyle bir sistem hem devlet başkanının hem de baskın partinin par- lamentodaki üyelerinin lehine işlemektedir (Thomas F. Remington, “Putin, Parliament, and Presi- dential Exploitation of the Terrorist Threat,” Journal of Legislative Studies, Cilt 15, Sayı 2-3 (2009), http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13572330902933383, s.223, 235). 67 Remington, “Putin, Parliament, and Presidential Exploitation of the Terrorist Threat,” s.223. 68 Remington, “The Russian Federal Assembly, 1994-2004,” s.132. 69 Remington, “The Russian Federal Assembly, 1994-2004,” s.133. 70 Sakwa, Russian Politics and Society, s.201. Rusya TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı 214 215 neden olmuştur. 71 Putin’in 2001 yılında gerektiğinde valileri görevden alma ve 2004 yılında da valileri atama yetkisi elde etmesiyle de üyelerin yarısı valiler tarafından görevlendirilen Federasyon Konseyinin bağımsızlığı ciddi ölçüde zedelenmiştir. 72 2001 yılında çıkarılan Siyasi Partiler Kanunu ile siyasi partilerin seçimlere katılması, partilerin faaliyetleri ve partilerin mali kaynakları konusunda kısıtlayıcı düzenlemelerle parti enflasyonunun önlenmesi amaçlanmıştır. 73 2003 yılında Duma İçtüzüğü’nde yapılan değişiklikle fraksiyonlarla aynı hak ve ayrıcalıklara sahip üye “grupları” kurmak için gerekli asgari üye sayısı 35’ten 55’e yükseltilmiş, böylece bağımsızlara veya siyasi ikbal peşindeki üyelere Birleşik Rusya’ya katılmaktan başka bir seçenek bırakılmamıştır. Bu düzenleme, ana muhalefet partilerinin uydu üye grupları oluşturmasına da engel olmuştur. 74 2002’de kabul edilen bir kanunla, seçim barajı %5’ten %7’ye yükseltilmiştir. 2005 yılında yeni bir seçim kanunu kabul edilerek Duma üyelerinin yarısının tek-isimli seçim çevrelerinden basit çoğunlukla seçilmesini öngören düzenleme kaldırılmış ve tüm üyelerin federal parti listelerinden nisbî temsil esasına göre seçilmesi öngörülmüştür. White’a göre, seçim süreci, bu düzenlemeyle kendilerine has gündem ve amaçları olan yerel siyasi elitlerin elinden alınarak, Kremlin’in ve siyasi parti liderlerinin kontrolüne bırakılmıştır. Kanunda 2006’da yapılan değişiklikle son derece popüler hale gelen tüm aday ve parti listelerine karşı hayır oyu (Against all) kullanabilme seçeneği kaldırılmıştır. 75 Yeni seçim kanunu ile bağımsızların seçimlerde aday olma ihtimali ortadan kaldırılmış, seçilen üyelerin kendilerini aday gösteren siyasi partinin fraksiyonuna üye olmaları zorunlu hale getirilmiştir. 2007’de İçtüzükte 71 Thomas M. Nichols, The Russian Presidency, Society and Politics in the Second Russian Republic (New York: Palgrave, 2001), s.177-178. 72 Sakwa, Russian Politics and Society, s.277, 283. 73 Sağlam, Gazprom’un Rusyası, Rusya’da Bir Devletin Dönüşümü, s.49,50. 74 Paul Chaisty, “The Legislative Effects of Presidential Partisan Power in Post Com- munist Russia,” 2008, Government and Opposition, Sayı 43, Cilt 3 (2008), s.424-453, https://portal.publicpolicy.utoronto.ca/en/courses/UniversityofOttawa/API5116DemocraticGo- vernanceandPublicManagement/Courseware%20Library/November%2016%20-%20Presidenti- al%20versus%20Parliamentary%20Government/Chaisty.pdf, Erişim:05.05.2013, s.444. 75 White, Understanding Russian Politics, s.38. Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|