Ardnf haqqinda

AzərbAycAn respublikAsı

Dövlət neft fonDu

illik HesAbAt 2017

28

29,8

34,1

35,9

22,8

29,2

40,3

45,8

50,0

50,9

38,6

37,1

41,1

2010

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

16,31

19,80

12,19

17,41

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Qrafik 4.1.7. ArDnf-nin gəlir, xərc və Aktivləri (milyArD AbŞ DollArı ilə) 

Qrafik 4.1.8. strAteji vAlyutA eHtiyAtlArı (milyArD AbŞ DollArı ilə)

2017-ci ilin sonuna ARmb-nin rəsmi valyuta ehtiyatları ilin əvvəli ilə müqayisədə təxminən 1,36 milyard AbŞ dolları (34,2%) artaraq 

5 334,6 milyon AbŞ dolları təşkil etmişdir. beləliklə, strateji valyuta ehtiyatlarının (ARDNF və ARmb) həcmi 41,14 milyard AbŞ dolları 

təşkil etmişdir.

Mənbə: ARDNF və ARMB

Mənbə: BVF, SFİ

13,46

17,33

15,68

16,23

12,90

7,67

9,20

5,90 5,44

7,07 6,37

35,8

33,1

33,6

37,1

35,9

34,1

11,7

10,5

29,8

22,8

6,4

5,3

4,0

5,0

13,8

14,2

7,96

37,1

33,6

33,1

35,8

ARDNF-nin aktivləri

ARDNF-nin xərcləri

ARDNF-nin gəlirləri

ARMB

ARDNF

Azərbaycan Respublikasının strateji valyuta ehtiyatları

2017-ci ildə  ölkədə fiskal tarazlığın qorunmasında ARDNF-nin böyük rolu olmuşdur. belə ki, 2017-ci ildə dövlət büdcəsinin daxilolma-

larının 6,1 milyard manatı və yaxud 37,1%-i ARDNF-dən dövlət büdcəsinə köçürülən transfert ödənişləri hesabına formalaşmışdır ki, 

xam neftin qiymətlərindən asılı olmayaraq ARDNF tərəfindən dövlət büdcəsi qarşısında öhdəliklərin vaxtında icrası təmin edilmiş, 

bununla da xam neftin aşağı olduğu dövrdə xarici şokların neqativ təsirini ARDNF üzərinə götürməklə ölkədə fiskal sabitliyin qorun-

ması təmin edilmişdir. eyni zamanda Azərbaycan Respublikası maliyyə sabitliyi Şurasının təsdiq etdiyi 2017-ci il üçün nəzərdə tutu-

lan, habelə  ARDNF-nin 2017-ci il büdcəsinə daxil edilmiş “makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsi məqsədilə mərkəzi banka transfert” 

ilə bağlı xərc maddəsi çərçivəsində maliyyələşdirilən tədbirlər sayəsində ölkənin valyuta bazarında sabitliyə nail olunmuşdur.

ARDNF-nin aktivlərinin artması, ölkənin maliyyə dayanıqlılığının qorunmasına və borclanma əmsalının aşağı düşməsinə müsbət 

təsir etmişdir. belə ki, 2016-cı ilin statistik nəticələrinə görə ARDNF–nin aktivləri dövlət borcunu 4,8 dəfə üstələmişdir ki, bu göstəri-

ciyə görə Azərbaycan Rusiyanı (44,2 %) təqribən 11 dəfə və qazaxıstanı (206,6%) isə 2 dəfədən çox qabaqlayır.

FiskAl DAYANIQlIĞIN təMiN EDilMəsi

BƏƏ

Norveç

Azərbaycan

Botsvana

Qazaxıstan

İran

Çili

Rusiya

Nigeriya

eHtiyAt fonDlArının ümumi Dövlət borcunA nisbəti (2016-cı ilin nəticələrinə görə)

1147,1%

814,3%

478,8%

236,7%

206,6%

65,2%

45,8%

44,2%

4,1%

ÖLKƏ İQTİSADİYYATI VƏ ARDNF

illik HesAbAt 2017

29

---

İLLİK HESABAT 2017

İLLİK HESABAT 2017

31

30

eHtiyAt fonDlArının vəsAitinin ADAmbAŞınA DüŞən nisbəti (min AbŞ DollArı ilə)

BƏƏ

Norveç

Azərbaycan

Qazaxıstan

Botsvana

Çili

İran

Rusiya

Nigeriya

583,10

190,20

3,49

3,23

2,65

1,32

1,13

0,62

0,02

2017-ci ildə dövlət büdcəsinin gəlirləri 16 446,9 milyon manat, xərcləri isə 17 588,4 milyon manat həcmində icra olunmuş və dövlət 

büdcəsinin gəlirlərinin 6 100,0 milyon manatını (37,1%) ARDNF-nin transfertləri təşkil etmişdir. 2017-ci ildə dövlət büdcəsinin kəsiri 

üDm-in (70 135,1 milyon manat)  -1,6%-ni təşkil etmişdir.

Mənbə: BVF, SFİ

2017

2016

2015

2014

0,6%

0,3%

0,6%

2010

Qrafik 4.1.9. 2010-2017-ci illər ərzinDə AzərbAycAn Dövlət büDcəsinin profisiti/kəsirinin üDm-ə nisbəti 

2003-2017-ci illərdə ARDNF tərəfindən dövlət büdcəsinə ümumilikdə 77,6 milyard manat vəsait transfert edilmişdir.

Mənbə: ARMB və Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il dövlət büdcəsinin icrası haqqında

Azərbaycan Respublikasının Qanunu

-1,6%

-0,4%

-1,2%

-0,5%

2013

2012

2011

-0,9%

Qrafik 4.1.10. ArDnf-nin trAnsfertinin Dövlət büDcəsinin gəlirlərinDə pAyı

Qrafik 4.1.11. ArDnf-nin gəlir və xərclərinin icmAl büDcəDə pAyı

hesabat ilində xam neftin orta satış qiymətinin 52,9 AbŞ dolla-

rı  səviyyəsində  olması,  eləcə  də  ARDNF-nin  idarəetmə  gəlirlə-

rinin  manat  ifadəsində  təsdiq  olunmuş  büdcə  ilə  müqayisədə 

daha  çox  olması  ARDNF-nin  ümumi  gəlirlərinin  büdcəyə  nis-

bətən 12,2% artıq icrasına şərait yaratmışdır. bununla yanaşı, ilin 

sonuna  ARDNF-nin  büdcə  xərclərinin  təsdiq  olunan  büdcəyə 

nisbətən daha az (72,3%) icra olunması ARDNF-nin büdcəsinin 

profisit  ilə  yekunlaşmasına  şərait  yaratmışdır.  2001-2017-ci  illər 

ərzində ARDNF-nin daxilolmaları 137,87 milyard AbŞ dolları sə-

viyyəsində olmuş, bu vəsaitin təxminən 35,8 milyard AbŞ dolları 

(26%) yığıma yönəldilmişdir.

ARDNF-nin gəlirləri nəzərə alınmadan icmal büdcənin kəsiri. 

2017-ci ildə ARDNF-nin gəlir və xərcləri icmal büdcənin gəlir və 

xərclərinin mühüm bir hissəsini təşkil etmişdir. 2017-ci ilin sonuna 

icmal büdcənin gəlirləri 23 951,6 milyon manat, xərcləri  isə 24 982,6 

milyon manat icra olunmuş və bunun 50,7%-ni ARDNF-nin gəlirləri, 

44,1%-ni isə ARDNF-nin xərcləri təşkil etmişdir.

eyni zamanda ARDNF-nin gəlirləri nəzərə alınmadan icmal büdcənin kəsiri hesabat ilinin göstəricilərinə əsasən 13,17 milyard manata 

bərabər olmuşdur ki, bu da həmin il üzrə üDm-in 18,78%-nə, qeyri-neft isə üDm-in 29,9%-nə bərabərdir. 

Mənbə: ARDNF, ARDSK

Mənbə: ARDNF və Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi

2017

2015

2013

2011

2009

2007

2005

2003

37,1%

43,5%

46,5%

50,7%

58,2%

57,3%

57,3%

51,9%

47,6%

35,3%

9,7%

15,1%

7,3%

8,6%

8,2%

2017

2016

0,0%

30,0%

10,0%

40,0%

20,0%

50,0%

60,0%

50,7%

44,1%

42,1%

45,5%

ARDNF-nin gəlirlərinin 

icmal büdcə gəlirlərində 

payı

ARDNF-nin xərclərinin 

icmal büdcə xərclərində 

payı

ÖLKƏ İQTİSADİYYATI VƏ ARDNF

AzərbAycAn respublikAsı

Dövlət neft fonDu

---