Aşıq Şəmşirin anadan olmasının

 

 

 

 

354 

этой  связи,  для  сохранения  и  развития  искусства  акынов-

сказителей  кыргызских  эпосов,  ЮНЕСКО  оказывает 

финансовую помощь.  

Конечно,  подобные  разовые  спонсорские  мероприя-

тия  мало,  что  могут  сделать  для  решения  существующих 

реальных  проблем  в  оказании  поддержки  сказительскому 

искусству,  ибо  сказитель  –  это  есть  сама  традиция,  дух  и 

душа  народа,  поэтому  проблема  не  из  простых,  как  мы 

представляем.  

Манасчы  и  сакральное  «Слово  о  Манасе»  с  трудом 

поддаются  пониманию,  это  совершенно  непостижимые 

человеческому  разуму  явления.  Непостижимость  их 

заключается в том, что мы хотим их понять так, как хотим 

понять. Для этого нам мешает человеческое бытие. Иначе 

говоря, это закодированный мир, лабиринт, а манасчы есть 

частица  этого  мира.  Это  мощное  духовное  явление,  обла-

дающее  огромной  энергетикой,  хотя  мы  всегда  об  этом 

слышали из уст старшего поколения, мы не хотели верить 

этому,  считая  его  одним  из  народных  легенд,  а  сказителя 

обычным исполнителем этой легенды.  

 

ИСПОЛЬЗОВАННАЯ ЛИТЕРАТУРА: 

1.

 

Абрамзон  С.М.  Киргизы  и  их  этногенетические  и 

историко-культурные связи [Текст] / С.М.Абрамзон. – Ф.: 

Кыргызстан, 1990. 

2.

 

Асанканов  А.,  Бекмухамедова  Н.  Акындар  жана 

манасчылар – кыргыз элинин руханий маданиятын түзүү-

чүлөр  жана  сактоочулар  [Текст]  /  А.Асанканов,  Н.Бекму-

хамедова. – Б.: Мурас, 1999.   

3.

 

Бакчиев  Т.  СВЯЩЕННЫЙ  ЗОВ.  Мнемоническое 

творчество джомокчу [Текст] / Т.Бакчиев. – Б., 2005. 

---

 

 

 

 

355 

4.

 

Лорд  А.  Сказитель  [Текст]  /  А.Лорд.  –  М.:  Изда-

тельская фирма «Восточная литература» РАН, 1994. 

5.

 

Никонов  А.  Алтун  Битиг.  Тенгрианство  [Текст]  / 

А.Никонов.  Алматы:  Издательский  Дом  «Жибек  Жолы», 

2000. 

6.

 

Путилов Б. Эпическое сказительство: Типология и 

этническая специфика [Текст] / Б.Путилов. – М.: Издатель-

ская фирма «Восточная литература» РАН, 1997.  

7.

 

Новлева И.М. Философия. Учебное пособие [Текст] 

/ И.М.Новлева. – М.: Русская Деловая Литература, 1999. 

 

Talantaalı Backchiyev 

NARRATORS - SOUL AND SPIRIT OF THE PEOPLE 

This  article  refers  to  the  nature  of  the  storyteller  epic 

"Manas"  -  manaschi.  On  the  occurrence  of  skazitelskogo  the 

gift of becoming a storyteller and shaping it. Also describes the 

types  of  material  and  performers  manaschi  epic  "Manas". 

Additionally,  this  article  describes  the  role  and  place  of 

manaschi modern Kyrgyz society. 

Keywords: manaschi, transcendence, narrator, the spirits 

of the world, Manas gift. 

 

Talantaalı Bakçiyev 

SÖYLƏYİCİ – XALQIN RUHU VƏ ÜRƏYİ 

Məqalədə  Manas  söyləsyicisinin  təbiətindən  danışılır. 

Həmçinin məqalədə manasçının – Manas söyləyicisinin xarak-

teristikasından  da  söhbət  açılır.  Bundan  başqa,  məqalədə 

manasçının qırğız cəmiyyətindəki rolundan da söhbət açılır.  

Açar sözlər: manasçı, transssendentanlıq, söyləyici, söy-

ləyicinin ruhu, Manas dünyasından, vergi 

---

 

 

 

 

356 

Yeganə İSMAYILOVA 

Bakı Dövlət Universiteti 

 Fiologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent 

 

[e-mail]

 

  

UZUN BİR YOLUN YOLÇULARI:  

DƏDƏ QORQUD... AŞIQ ŞƏMŞİR 

 

Özət:  Müasir  Azərbaycan  şeiri  öz  poetik  ruhu  -  bədii 

yaddaşı etibarilə “Kitabi- Dədə Qorqud” şeirinə bağlıdır. “Də-

də Qorqud” şeiri müasir Azərbaycan şeirinin dünəni - tarixidir. 

Onlar vahid poetik düşüncənin ayrı-ayn mərhələləridir. 

“Dədə  Qorqud”  ruhu  həm  aşıq  poeziyasında,  həm  də 

müasir  Azərbaycan  poeziyasında  geniş  yayılmışdır.  Azərbay-

can  ədəbi  düşüncə  tarixində  həmişə  var  olan  “Qorqud  poetik 

ruhu”  milli  yaddaşımızda  həmişə  var  olmuş,  “Dədə-Qorqud” 

ruhunu oyatmışdır. 

Azərbaycan  poeziyasında  “Dədə-Qorqud”  iki  əsas  ifadə 

planında gerçəkləşmişdir: açıq ifadə planı və gizli ifadə planı. 

Açıq  ifadə  planı  şeirlərdə  özünü  açıq-aydın  göstərir.  İkinci 

ifadə planında “Dədə-Qorqud” motivləri açıq-aydın görünmür. 

Lakin  həmin  şeirlərin  ruhunda  bir  “Dədə-Qorqud”  doğmalığı 

var.  Yəni  “Kitabi-Dədə  Qorqud”  bu  şeirlərin  ruhunda,  maya-

sında,  poetik  yaddaşında  yaşayır.  Aşıq  Şəmşir  yaradıcılığında 

olduğu kimi. Bunlar “Qorqud” milli yaddaşı ilə gözəgörünməz 

tellərlə - simvolik işarələrlə bağlanan şeirlərdir. 

Nəhəng  türk  dünyasının  mədəniyyət  tarixində  Dədə 

Qorqud  adı  əsas  milli  atributlardan,  mədəniyyətin  arxaik  gös-

təricilərdən  biridir.  Milli  yaddaşdan  Dədə  Qorqud  heç  vaxt 

silinməmişdir. O, bir arxetip, mifoloji simvol kimi düşüncənin 

alt qatlarında həmişə var olmuşdur. 

---