Ayrı-seçkilik әleyhinә Avropa hüququ üzrә mәlumat kitabı

dan kənar doğulmuş uşağa valideynlik;
246
yaşayış yeri.
247
Misal: Petrov Bolqarıstana qarşı işi həbsxanada dustaqların ayda iki
dəfə öz həyat yoldaşlarına telefonla zəng etməsinə icazə verilməsi
təcrübəsi barədə idi. Ərizəçi öz partnyoru ilə dörd il birlikdə yaşamışdı
və həbs olunmazdan əvvəl bir övladı da dünyaya gəlmişdi. AİHM
müəyyən etdi ki, evliliyin xüsusi bir status olmasına baxmayaraq, tele-
fonla əlaqə saxlamaq haqqında qaydalar baxımından, partnyoru ilə
stabil münasibətlər qurmuş ərizəçi evli cütlüklərlə oxşar vəziyyətdə
idi. AİHM vurğuladı ki, ‘Razılığa gələn Dövlət evli və subay cütlüklərə
misal üçün vergi, sosial təhlükəsizlik və ya sosial siyasət sahələrində
fərqli münasibət gəstərməyə icazə verən mülahizə sərbəstliyinə ma-
likdir.  Lakin,  birinin  həbsdə  olduğu  halda  telefon  əlaqəsinin
qurulmasının mümkünlüyü ilə bağlı ailə həyatı qurmuş evli və subay
cütlüklərə niyə fərqli münasibət göstərildiyi aydın deyil.’ Buna müvafiq
olaraq da AİHM  ayrı-seçkiliyin əsassız olduğunu müəyyən etdi.
Əsas məqamlar
•  Aİ-nin  ayrı-seçkilik  haqqında  direktivlərinə  əsasən  açıq  şəkildə
müəyyən olunan müdafiə əsasları bunlardır: cins, irqi və ya etnik
mənşə, yaş, əlillik, din və ya əqidə və cinsi oriyentasiya. AİHK-a
əsasən  bu  əsasların  siyahısı  açıqdır  və  ayrı-ayrı  işlər  əsasında
formalaşdırıla bilər.
• Aİ hüququna əsasən cins anlayışına genderin dəyişdirilməsi üçün
cərrahiyyə  əməliyyatı  olunmaq  istəyən  və  ya  əməliyyat  olunmuş
şəxslərin  müdafiə  olunması  üçün  məhdud  həddə  gender
mənsubiyyəti də aid edilə bilər. Gender mənsubiyyəti məsələsinə
AİHM tərəfindən də baxılıb.
•  AİHK-a  əsasən  rəng,  mənşə,  vətəndaşlıq,  dil  və  ya  din  kimi
elementlər irq və ya etnik mənsubiyyət kimi müdafiə əsası ilə əhatə
olunur;  Lakin,  Aİ  hüququna  əsasən  bu  müdafiə  əsasının  əhatə
dairəsinin hələ də AƏM tərəfindən aydınlaşdırılması gözlənilir.
134
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı
_____________________________________
246. AİHM, Sommerfeld Almaniyaya qarşı (Sommerfeld v. Germany) [GC] (No. 31871/96), 8 iyul 2003;
ECtHR, Sahin Almaniyaya qarşı (Sahin  v. Germany) [GC] (No. 30943/96), 8 iyul 2003.
247. AİHM, Carson and Others v. UK [GC] (No. 42184/05), 16 mart 2010.

---

• Vətəndaşlıq zəminində ayrı-seçkilik AİHK-da müdafiə olunan əsas
kimi  müəyyən  olunur.  Vətəndaşlıq  zəminində  ayrı-seçkilik  Aİ
hüququnda yalnız şəxslərin hərəkət azadlığı hüququ kontekstində
qadağan olunur.
• ‘Din’ anlayışı nisbətən geniş təfsir olunmalı və təşkilatlanmış və ya
mükəmməl formalaşmış, ənənəvi dinlərlə məhdudlaşmamalıdır.
• Hətta ayrı-seçkiliyin baş vermiş ola bildiyi işlərdə də AİHM çox vaxt
şikayətlərə yalnız AİHK-in substantiv Maddələri əsasında baxır. Bu
yolla fərqli münasibətin sübut olunması ehtiyacı yüngülləşdirilə və
ya müqayisə vasitələri tapıla bilər.
Digər oxu materialları
Boza Martínez, ‘Un paso más contra la discriminación por razón de na-
cionalidad’, Repertorio Aranzadi del Tribunal Constitucional (2005) 7.
Breen, Age Discrimination and Children’s Rights: Ensuring Equality and
Acknow- ledging Difference, (Leiden, Martinus Nijhoff, 2006).
Bribosia, ‘Aménager la diversité : le droit de l’égalité face à la pluralité re-
ligieuse’, 20 Revue trimestrielle des droits de l’homme (2009) 78, 319-373.
Cano Palomares, ‘La protección de los derechos de las minorías sexuales
por el Tribunal Europeo de Derechos Humanos’, Human Rights Institute of
Catalonia, Barcelona, 2007, 35-57.
Demaret, ‘L’adoption homosexuelle à l’épreuve du principe d’égalité : l’ar-
rêt E.B. contre France’, 128 Journal des tribunaux (2009) 6343, 145-149.
Evans, Manual on the wearing of religious symbols in public areas, (Stras-
bourg, Council of Europe, 2009).
Flauss, ‘L’interdiction des minarets  devant la Cour européenne  des droits
de l’homme : petit exercice de simulation contentieuse’, 186 Recueil Dal-
loz (2010) 8, 452-455.
135
Müdafiə olunan əsaslar

---

Interights,  Non-Discrimination  in  International  Law  (London,  Interights,
2005), Chapter 5.
Johnson, ‘An essentially private manifestation of human personality: con-
structions  of  homosexuality  in  the  European  Court  of  Human  Rights’,
Human Rights Law Review, 2010, 67-97.
Kastanas, ‘La protection  des personnes appar tenant à des minorités
dans la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme’, in
Auer, Flückiger, Hottelier (ed.), Les droits de l’homme et la Constitution :
études 
en 
l’honneur 
du 
Professeur 
Giorgio 
Malinverni,
(Geneva/Zurich/Basel, Schulthess, 2007), 197-218.
Landau and Beigbeder, ‘From ILO Standards to EU Law: The Case of
Equality Between Men and Women at Work’, European Journal of Inter-
national Law, 2008, 264-267.
Laskowski, ‘Der Streit um das Kopftuch geht weiter, Warum das Diskrim-
inierungs- verbot nach nationalem und europäischem Recht immer be-
deutsamer wird ’, Kritische Justiz, 2003, 420-444.
Lawson, ‘The United Nations Convention on the rights of persons with dis-
abilities: new era or false dawn?’, 34 Syracuse Journal of international Law
and Commerce (2007) 563.
MacKay, ‘The United Nations Convention on the rights of persons with dis-
abilities’, 34 Syracuse Journal of International Law and Commerce (2007)
323.
Pettiti, ‘L’égalité entre époux’, in Krenc, Puéchavy (eds.),  Le droit de la
famille à l’épreuve de la Convention européenne des droits de l’homme :
actes du colloque organisé le 4 mai 2007, Institut des droits de l’homme du
Barreau de Bruxelles et l’Institut des droits de l’homme du Barreau de Paris
(Bruxelles, Bruylant/Nemesis,
2008), 29-46.
Presno Linera, ‘La consolidación europea del derecho a no ser discrimi-
nado por motivos de orientación sexual en la aplicación de disposiciones 
136
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı

---