Az Book Library qizilgüLÜn adi
Yüklə 2,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
213 Pillələrdə kimsə dayanmışdı. Görünüşündən vahimə yağırdı. Abbat idi. Bizi gözləyirdi. Tərs-tərs bizə baxırdı. “Bütün gecəni sizi axtarmışam, - Vilhelmə dedi. - Hücrənizdə yox idiniz. Kilsədə yox idiniz...” “Bir ehtimalın doğru olub-olmadığını yoxlayırdıq...” - Vilhelm qırıq-qırıq danışaraq, özünə bəraət qazandırmaq istədi. Açıq-aşkar karıxmış halda idi. Abbat cavab vermədən uzun-uzadı ona baxdı. Sonra ciddi səslə dedi: “Mən sizi axşam duasından dərhal sonra axtardım. Berenqar dua oxumağa gəlməmişdi”. “Nə deyirsiniz!” - Vilhelm sevinclə dilləndi. Beləcə, yazı zalında bizi güdən adamın kim olduğu asanlıqla aydınlaşdı. “O, axşam duasına gəlməmişdi, - abbat təkrar etdi, - hücrəsinə də dönməyib. İndi gecəyarısı duası üçün zənglər çalınacaq. Görək gələcəkmi? Əgər gəlməsə - qorxuram ki, yeni bir fəlakət baş vermiş olsun”. Berenqar gecə yansı duasına gəlmədi.
Ü C Ü N C Ü G Ü N
216 A L A Q A R A N L I Q D A N S Ü B H Ç A Ğ I N A Q Ə D Ə R ,
Bu sətirləri yazarkən o gecəki, daha doğrusu, o səhərki kimi dözülməz yorğunluq hiss edirəm. Nə deyim? Ayindən sonra abbat təşvişə düşmüş rahiblərin böyük bir hissəsini monastırın hər yerini axtarmağa göndərdi. Heç bir nəticə çıxmadı. Mədhiyyələrdən öncə Berenqarın hücrəsini axtaran bir rahib qana bulaşmış ağ kətan tapdı. Qətfəni abbata gətirdilər. Onun əvvəlcədən duyduğu acı hisslər, əfsus ki, doğru çıxdı. Xorxe də burada idi, tapıntı haqqında ona məlumat verildikdən sonra soruşdu: “Doğrudanmı qandır?” - sanki belə bir şey ona tamamilə inanılmaz kimi görünürdü. Bunu eşidən Alinardo da başını yelləyib dedi: “Yox, yox, üçüncü surun səsilə ölüm sudan gələcək”. Vilhelm qətfəni gözdən keçirib dedi: “İndi hər şey aydındır”. “Berenqar haradadır?” - ondan soruşdular. “Bilmirəm”, - Vilhelm cavab verdi. Aymaro onun sözlərini eşidib, yuxulu və qəmgin gözləri ilə San-Albanolu Pyetroya baxaraq, onun qulağına pıçıldadı: “İngilislərin hamısı belədir”. Sübh çağından əvvəl, dan yeri qızaran zaman xidmətçilər bütün divarlar boyunca yamacın ətəklərini axtarmağa göndərildilər. Onlar hər yeri didik-didik axtardılar və heç bir şey tapmadan səhər vaxtı geri döndülər. Vilhelm mənə dedi ki, əlimizdən gələni etmişik. Gözləməkdən başqa çarə yoxdur. Sonra dəmirçixanaya getdi və şüşəçi-usta Nikola ilə qızğın söhbətə başladı. Mən kilsəyə getdim, orta qapının yanında yer seçib oturdum. Messa ayini başladı. Tanrıya sığınaraq dərin bir yuxuya daldım və uzun-uzadı yatdım; zira ömürləri boyunca uzun zaman yatmış və tezliklə əbədi yuxuya qərq olacaq qocalara nisbətən gənclərin yuxuya daha çox ehtiyacı vardır. S Ə H Ə R , Adso mənsub olduğu ordenin tarixi və 2 1 7 ÜC ÜNC Ü G ÜN müxtəlif kitabların taleyi haqqında düşünür Yuxudan ayıldıqda daha yorğunluq hiss etmirdim. Lakin beynim dumanlanmışdı, zira gündüzün yuxusu heç zaman cismə yararlı deyildir və yalnız gecələr şirin yuxuya dalıb dinclik tapa bilərik. Kilsədən çıxıb yazı zalına yollandım. Malaxiadan izin alıb, kitabxananın kataloqunu vərəqləməyə başladım. Dalğın baxışlarla sütunları gözdən keçirərək, səhifələri yavaş-yavaş çevirirdim, eyni zamanda rahibləri də müşahidə etməyə çalışırdım. Sakitlik içində fövqəladə soyuqqanlılıqla öz işlərinə aludə olmaları məni heyrətə saldı, sanki bir az öncə rahib qardaşlarından biri fəci şəkildə qeyb olmamışdı, sanki bütün ətrafı ələk-vələk edərək onu axtarmamışdılar, o biri iki rahib də az əvvəl məşum vəziyyətdə öldürülməmişdi. “Bax, - öz-özümə dedim, - ordenimizin möhtəşəmliyi bundadır: yüz illər boyunca, belə insanlar yurdlarının barbar sürüləri tərəfindən viran qoyulduğunu, monastırlarının talan edilib yağmalandığını, krallıqların yandırılaraq yer üzündən silindiyini görmüşlər - amma yenə də öz perqament və mürəkkəblərini sevməyə davam edirlər, zorla eşidiləcək alçaq səslə, əsrlərin dərinliyindən onlara gəlib çatmış olan, özlərinin də gələcək yüzilliklərə ötürəcəkləri dəyərli kəlamları oxumaqdan əl çəkmirlər. Mininci il sona çatarkən də oxumaq və yazmağa davam etdilər; öz işlərini bizim əsrdə, bizim dövrdə nə səbəbdən buraxmalıdırlar ki? Dünənki söhbətdə Bensio nadir bir kitabı əldə etmək üçün günah işləyə biləcəyini etiraf etmişdi. Yalan demirdi, ədabazlıq da etmirdi. Əlbəttə ki, bir rahib öz kitablarını təvazökarlıqla
218 sevməli və onların qayğısına qalmalıdır, daha biliyə olan həvəsindən həzz almağın dərdini çəkməli deyil; amma adi insanlar üçün zinakarlıq, dünyəvi dindarlar üçün tamahkarlıq nədirsə, tərki-dünya rahiblər üçün də bilik yanğısı odur. Kataloqu vərəqləyirdim və mənim dalğın baxışlarımın önündə möhtəşəm kitab adları bir-bir sıralanırdı: Kvint Seren “Müalicəvi bitkilər haqqında”, “Fenomenlər”, Ezop “Heyvanların təbiəti haqqında”, “Kosmoqrafiyaya dair etik məsəllər”, “Arkulfun yepiskop Adamnana yazdığı dənizlərin o tayındakı müqəddəs torpaqları təsvir edən üç kitab”, İliya Hilarion “Kainatın xəlq edilməsi haqqında”, Salnaməçi Solin “Yer üzünün mənşəyi və möcüzələr haqqında”, “Almagest”. Qanlı cinayətlərin sirrinin kitabxana ilə bağlı olduğuna artıq təəccüb etmirdim. Özlərini yazmağa və oxumağa həsr etmiş bu insanlar üçün kitabxana həm müqəddəs Qüds şəhəri, həm də naməlum torpaqla cəhənnəmin sərhədində yerləşən yeraltı dünya idi. Burada hər kəsin həyatını kitabxana, onun buyruqları, onun qadağaları müəyyənləşdirir və idarə edirdi. Onunla birlikdə, onun üçün və bəlkə də ona qarşı yaşayırdılar; zira gözəl günlərin birində onun bütün sirlərini faş edəcəklərinə cinayətkarcasına ümid bəsləyirdilər. Elmə can atan zehinlərini doyurmaq uğrunda ölümcül təhlükəyə atılmaqdan, yaxud birinin qısqanclıqla qoruduqları sirri öyrən- məsinin qarşısını almaqdan ötrü onu öldürməkdən nə saxlaya bilərdi onları? Əlbəttə ki, bu, şimiklənmək üzündən günaha batmaq idi. Bir də əqli xudpəsəndlik. Görkəmli banimizin buyruqlarını icra edən mirzə-rahib bunları qətiyyən yaxına buraxmamalıdır. Rahib Tanrının təqdirinə boyun əyərək, dərk etmədən mətnin üzünü köçürməli, dua edirmiş kimi yazmalı və yazarkən də dua et- məlidir. Bizim dövrümüzdə hər şey niyə dəyişildi? Əminəm ki, buna səbəb bencdiktin ordeninin cırlaşması deyildi! Orden çox güclənmişdi, abbatlar indi krallarla höcətləşə bilirdilər. Məgər Abbone başqa rahiblər arasındakı mübahisələri amiranə şəkildə həll etməyə çalışmaqla bir hökmdar nümunəsi deyildimi? Əsrlər boyunca monastırda toplanmış bilik xəzinəsi indi dəyiş-düyüş
Yüklə 2,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|