Az ərbaycan Respublikası Sə hiyy ə Nazirliyi kollegiyasının 29 mart 2010 -cu IL tarixli
Yüklə 331,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
21
Eritropoetinlərin təsirini proqnozlaşdıra bilən, klinik praktikada rutin istifadə edilən testlər mövcud deyil; müəyyən qədər qiymətli olan, proqnozun yeganə yoxlanılmış faktoru (xüsusilə bədxassəli hematoloji xəstəliklərdə) – zərdab eritropoetininin aşağı səviyyəsidir. Effektivlik mövcud
anemiyanın dərəcəsinə münasibətdə qiymətləndirilməlidir (B). Onkohematoloji xəstəlikləri olan şəxslərdə qırmızı qan sırasının nisbi aplaziya təhlükəsi eritropoetinlə müalicədən imtinaya səbəb olmamalıdır (A). Onkohematoloji xəstəlikləri olan
xəstələrdə anemiyanın müalicəsində eritropoetinlərin istifadəsinə dair
məlumatlar toplusunun analizi tromboembolik fəsadlar riskinin bir qədər artmasını aşkar edir. Lakin bu, hemoqlobinin yüksək, məqsədəuyğun səviyyəsinin əldə edilməsi ilə əlaqədar ola bilər, başqa sözlə, hematokritin artması zamanı trombozların əmələgəlmə tezliyi artır (B).
(ASH/ASCO 2007-nin tövsiyələri) Tövsiyələrin kateqoriyaları Tövsiyələr 1. Ümumi tövsiyələr
rEPO-nun istifadəsinə başlamazdan əvvəl anemiyanın səbəblərini aydınlaşdırmaq – anamnezi öyrənmək, xəstənin fiziki vəziyyətini qiymətləndirmək və nə kimyəvi terapiya, nə şiş prosesi ilə əlaqədar olmayan anemiyanın səbəbini aydınlaşdırmaq məqsədi ilə müayinələrin aparılması vacibdir. Müayinələrin minimal siyahısı: qan yaxmalarının (bəzi hallarda sümük iliyinin), dəmir mübadiləsinin, B 12 və
folatların səviyyəsinin müayinəsi, qanaxma mənbəyinin və böyrək çatışmazlığı əlamətlərinin aşkar edilməsi, XLL və QHL zamanı Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 22
3. Kimyəvi terapiya ilə şərtlənən anemiyanın rEPO ilə müalicəsinə başlanmaq üçün Hb-nin səviyyəsi ≤ 100 q/l
4. Tromboemboliya riski
autoimmun xəstəlikləri inkar etmək məqsədi ilə Kumbs sınağı aparılır. MDS-li xəstələrdə endo EPO-nun miqdarı cavabın proqnostik parametri ola bilər. Kimyəvi terapiya ilə əlaqədar anemiyası, identik göstərişləri və fəsadları olan xəstələrdə epoetin və darbepoetinin effektivliyinin müqayisəsinin sübutlu müşahidələrinə əsaslanaraq FDA (Food and Drug Administration) onların ekvivalent effektivlik və oxşar toksiklik profili olan dərman vasitələri kimi istifadəsinə razılıq vermişdir. Kimyəvi terapiya ilə şərtlənən anemiyası, Hb ≤ 100 q/l səviyyədə olan xəstələrdə rEPO-nun istifadəsi məsləhət görülür, hemotransfuziyaya tələbatın azalması və ya artmasınadək. Hemotransfuziyalar anemiyanın və klinik vəziyyətin ağırlıq dərəcəsini nəzərə almaqla təyin edilir. Əvvəllər Hb-nin səviyyəsinin 100 q/l-ə qədər azalması qeyd edilən bu kateqoriyadan olan xəstələrə rEPO ya dərhal, ya da Hb < 100 q/l-ə qədər düşdükdən sonra təyin edilə bilər ki, bu da klinik vəziyyət ilə müəyyənləşdirilir (ağciyər-ürək patologiyası, ürəyin işemik xəstəliyi, simptomatik stenokardiyası olan, gündəlik fiziki aktivliyi, ümumi somatik statusu azalmış yaşlı xəstələr). Randomizə olunmuş tədqiqatlar rEPO almış xəstələrdə riskin artmasını göstərmişdir. Xüsusi risk faktorları Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
23
5. Başlanğıc doza və onun eskalasiyası
6. Cavab olmayan hallarda müalicənin dayandırılması
7. Hemoqlobinin məqsədə uyğun səviyyəsi
məlum deyil. Ümumi risk faktorları: anamnezdə trombozlar, cərrahi əməliyyatlar və uzun müddətli yataq rejimi və ya məhdud fiziki aktivlik. Talidomid, lenalidomid, doksorubisin, kortikosteroidlər almış xəstələr yüksək riskə malikdirlər. Aspirin və antikoaqulyantların effektivliyi barədə məlumatlar yoxdur. Başlanğıc doza 150 BV/kq həftədə 3 dəfə və ya 40 000 (alfa epoetin üçün) və 30 000 (epoetin beta * ) həftədə 1 dəfə dəri altına. Alternativ dozaların effektivliyi eynidir. 6-8 həftədən sonra cavab olmadıqda (Hb<10-20 q/l qalxması və ya hemotransfuziyalardan asılılığın qalması) müalicənin davam etdirilməsi əlverişsizdir, müalicə dayandırılmalıdır. Cavab verməyən xəstələr şiş proqresiyasını, dəmir defisitini və anemiyanın digər səbəblərini aşkar etmək məqsədi ilə müayinə olunmalıdırlar. Hb-nin səviyyəsi 120 q/l-dək qalxmalıdır (və ya buna yaxınlaşmalıdır), daha sonra rEPO-nun dozasının titrlənməsinə, sonra isə saxlayıcı müalicəyə başlanılmalıdır. Əgər 2 həftə ərzində Hb>10 q/l qalxarsa və ya bu müddət ərzində Hb>110 q/l-ə çatarsa, dozanın reduksiya edilməsi məsləhət görülür. Venoz trombemboliya riski də dozanın reduksiyası üçün əsas sayılır.
* Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatından keçməmiş dərman vasitəsi Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Yüklə 331,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|