Azad İsa oğlu Qurbanov, Elçin Musa oğlu Məmmədov, Aygün Seyfəddin qızı Hüseynova
Yüklə 2,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.3 Masaüstü fərdi kompüterin tərkib hissələri və perferiya qurğuları
- Sistem bloku.
- ATX; • Flex-ATX; • Mini-ATX; • NLX; • Mini-ITX;
20 • Orqanayzer; • Qeyd və məlumat kitabçası; • Diktafon; • Əlyazmanın daxil edilməsi; • Mətnlərin daxil edilməsi; • Multimedia fayllarına-rəsmlərə, video çarxlara, filmlərə baxış, musiqi və səs fayllarına qulaq asmaq; • Oyunlar; • Qrafiki redaktorla iş; • Distant idarəetmə 1 ; • Ofis proqramları ilə iş; • Fotoaparat və videokamera; • Telefon; • SMS, MMS mübadiləsi. Şək. 1. Cib kompüterləri USB kontrolleri ilə təhciz olunmuşdur ki, onun vasitəsilə müxtəlif qurğuları, o cümlədən fleş yaddaş, printer qoşmaq olar 2 . Cib kompüterlərində aşağıdakı əməliyyat sistemləri 3 istifadə olunur: 1 Bütün infraqırmızı portlu məişət texnikası cib kompüterilə idarə oluna bilir. 2 Kontroller, fleş yaddaş, printer haqda sonrakı paraqrafda məlumat veriləcək. 3 Əməliyyat sistemləri hər bir kompüterin baza proqramıdır. Bax: Kompüterlərin proqram təminatı. 21 • Windows Mobile (əvvəllər Pocket PC və Windows CE versiyaları) ; • PalmSource; • Research In Motion; • Symbian OS (əvvəllər EPOC versiyası); • GNU/Linux; • Mac OS X (əvvəllər iPhone OS versiyası). Son zamanlar cib kompüterlərinin və mobil telefonların imkanlarını birləşdirən qurğular-smartfonlar (şək.2) və kommunikatorlar (şək.3) istifadə edilməkdədir. Şək.2. Şək.3. Uyuşqanlığına görə təsnifat . Dünyada çoxlu adda müxtəlif konfiqurasiyalı minikompüterlər istehsal olunur. Onlar müxtəlif istehsalçılar tərəfindən satışa buraxılır, müxtəlif detallardan yığılır və müxtəlif proqramlarla işləyirlər. Bu halda çox vacib məsələ müxtəlif kompüterlərin öz aralarında uyuşqan olmasıdır. Uyuşqanlıqdan kompüterin qurğularının qarşılıqlı əvəzlənə bilməsi, bir kompüterdən digərinə proqramların 22 köçürülməsi imkanı və eyni bir verilənlərlə müxtəlif tip kompüterlərdə birgə işləmə imkanı asılıdır. Aparat uyuşqanlığına görə kompüterlər, aparat platforması adlanan anlayışa görə fərqlənirlər. Fərdi kompüterlər sahəsində bu gün daha geniş iki aparat platforması yayılmışdır: IBM və Apple Macintosh. Bunlardan başqa, yayılması ayrı-ayrı regionlarla və ya sahələrlə məhdudlaşan digər platformalar da vardır. Kompüterlərin eyni bir aparat platformasına aidiyyəti, onlar arasında uyuşqanlığı artırır, müxtəlif platformalara məxsusolma isə uyuşqanlığı azaldır. Aparat uyuşqanlığından başqa proqram səviyyəsində uyuşqanlıq mühümdür. Qeyd edək, IBM və Apple Macintosh kompüterləri fərqli proqram təminatından istifadə edir yəni, proqram səviyyəsində uyuşan deyil. 1.3 Masaüstü fərdi kompüterin tərkib hissələri və perferiya qurğuları Müxtəlif forma və konfiqurasiyaya malik olmasına baxmayaraq, masaüstü fərdi kompüterlər eyni arxitekturaya malik olub, əsasən sistem blokundan və ona qoşulan monitordan, klaviaturadan, siçandan və digər əlavə perferiya qurğulardan ibarətdir. Sistem bloku. Sistem bloku üfiqi və ya şaquli formada olan və fərdi kompüterin daxili qurğularını özündə saxlayan “qutudur”. Sistem blokunda qidalanma bloku, ana lövhə, 1 montaj oyuqları, elektrik xəttinə qoşulma, yenidən yükləmə düymələri yerləşir. Montaj oyuqları disk sürüşdürücülərinin-diskovod, CD-ROM/DVD-ROM üçün nəzərdə tutulmuşdur. Qidalanma bloku metal qutu şəklində sistem blokunun arxa tərəfinə bərkidilir. Qida blokunda transformator, 1 Buna bəzən əsas plata (Mainboard) və ya sistem platası da deyirlər. 23 düzləndirici və ventilyator yerləşdirilmişdir. Transformator şəbəkədən sistem blokuna daxil olan 220 volt gərginliyi transformasiya edərək müxtəlif qiymətli, gərginliklərə 1 çevirir. Düzləndiricinin vəzifəsi fərdi kompüterin bəzi elementlərini sabit gərginlik ilə təmin etməkdir. Ventilyatordan qidalanma blokunun daxilində yerləşmiş transformatorun və düzləndiricinin iş prosesində qızmasının qarşısını almaq üçün istifadə edilir. Qidalanma blokundan çıxan naqillər dəsti müxtəlif qurğuları gərginliklə təmin etmək üçündür və ana löhvəyə, disk sürüşdürücülərinə birləşdirilir. Ana löhvə kompüterin ən əsas qurğusudur. Ana plata kompüterin daxili və xarici qurğularının əlaqəli idarəsini təmin edir. Ana löhvənin əsas xarakteristikası formafaktordur. Hər bir formafaktor ölçüsünə, özündə saxlayan elementlərin sayına, elementlərin yerləşmə konfiqurasiyasına, istifadə etdiyi gərginliyə və gərginliyə qoşulma formasına və s. parametrlərə görə fərqlənir. Müasir kompüterlərdə aşağıdakı tip formafaktorlu sistem platalar istifadə olunur: • ATX; • Flex-ATX; • Mini-ATX; • NLX; • Mini-ITX; • Monobook. Ana löhvə daxildən sistem blokunun korpusuna bərkidilir. Bunun üçün onun formafaktoru korpusa uyğun gəlməlidir. Ana löhvə öz üzərində aşağıdakı bir çox komponentləri birləşdirir: 1 Məsələn, xarici yaddaş qurğuları 5 və 12 volt, mərkəzi prosessor və bir sıra mikrosxemlər 1,0-1,5 volt gərginlik tələb edir. Yüklə 2,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|